Lãnh đạo đảng Sinn Fein, ông Declan Kearney (giữa) phát biểu với báo giới tại Belfast, Bắc Ireland. (Nguồn: EPA/TTXVN) Các chính đảng ở Bắc Ireland đang tiến hành cuộc đàm phán khó khăn để thành lập chính quyền chia sẻ quyền lực, một ngày sau khi Thủ tướng Anh Theresa May đồng ý cung cấp 1,3 tỷ bảng Anh trong vòng hai năm cho vùng lãnh thổ thuộc Vương quốc Liên hiệp Anh này để đổi lại việc đảng Hợp nhất Dân chủ (DUP) của Bắc Ireland ủng hộ chính phủ thiểu số của bà May tại quốc hội Anh.
Nếu các đảng lớn của Bắc Ireland không đạt được thỏa thuận thành lập chính quyền ở Belfast trước 16 giờ ngày 29/6 giờ địa phương (tức 22 giờ đêm 29/6 giờ Hà Nội), vùng lãnh thổ sẽ được đặt hoàn toàn dưới sự quản lý trực tiếp của Vương quốc Liên hiệp Anh.
Trên thực tế, một thỏa thuận cần phải hoàn tất trước thời điểm cuối ngày 28/6 để hai chính đảng lớn của Bắc Ireland là DUP và đảng Sinn Fein có đủ thời gian hoàn tất danh sách thành viên trong chính quyền chia sẻ quyền lực mới.
Một chính quyền chia sẻ quyền lực tại vùng lãnh thổ này là "hòn đá tảng" của tiến trình hòa bình chấm dứt ba thập kỷ xung đột bạo lực giữa những người Thiên chúa giáo có tư tưởng dân tộc chủ nghĩa thân Ireland với những người theo đạo Tin lành muốn Bắc Ireland ở lại Vương quốc Anh.
Tuy nhiên, sự sụp đổ lòng tin đã dẫn tới cuộc bầu cử cơ quan lập pháp Bắc Ireland trước thời hạn hôm 2/3 vừa qua, trong đó đảng DUP thân Anh đã giành chiến thắng sít sao trước đảng Sinn Fein vốn muốn Bắc Ireland sáp nhập vào Cộng hòa Ireland.
Cho tới nay, đảng Sinn Fein vẫn khăng khăng cho rằng Chủ tịch DUP Arlene Foster không thể trở lại làm Thủ hiến Bắc Ireland và đề nghị thừa nhận tiếng Ireland rộng rãi hơn. Một thống kê dân số năm 2011 cho thấy 4% người Bắc Ireland có thể nói, đọc và viết thành thạo ngôn ngữ này.
[Thủ tướng May nhất trí cung cấp thêm 1 tỷ bảng cho Bắc Ireland]
Trong khi đó, Phó Chủ tịch DUP Nigel Dodds cho biết không đặt ra "giới hạn đỏ" nào, nhưng nếu đảng Sinn Fein tiếp tục đòi hỏi, "họ sẽ phải trả giá đắt."
Bộ trưởng Anh phụ trách Bắc Ireland James Brokenshire kêu gọi các bên cần gác lại chia rẽ để sớm đạt thỏa thuận.
Theo thỏa thuận vừa đạt được giữa DUP và đảng Bảo thủ của Thủ tướng May, DUP sẽ ủng hộ chính phủ của bà May trong mọi cuộc bỏ phiếu tín nhiệm và thông qua luật ngân sách tại hạ viện, cũng như ủng hộ trong quá trình lập pháp liên quan đến Brexit (việc Anh rời EU).
Số tiền 1,3 tỷ bảng sẽ vẫn được giải ngân cho Bắc Ireland ngay cả khi vùng này chịu sự điều hành trực tiếp của London, nhưng các đảng ở Bắc Ireland sẽ không được quyền quyết định chi tiêu khoản tiền trên như thế nào./.
