Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Nguồn: EPA) Trang The Interpreter của Viện chính sách Lowy (Australia) ngày 7/10 đăng tải bài viết của tác giả Allian Behm, chuyên gia kỳ cựu về rủi ro chính trị và an ninh, trong đó nhận định sự liều lĩnh của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm xói mòn vị thế của nước Mỹ trên thế giới và nêu ra những giải pháp mà các đồng minh của Mỹ cần làm để cường quốc này quay trở lại với vai trò lãnh đạo thế giới.
Dưới đây là nội dung bài viết:
Cuộc điều tra của Hạ viện Mỹ về căn cứ cho việc luận tội Tổng thống Donald Trump là một bằng chứng mới cho thấy uy quyền trong nước của Tổng thống Trump đang bị xói mòn nghiêm trọng.
Uy quyền của ông Trump với tư cách là một nhà lãnh đạo quốc tế cũng suy giảm không kém, không phải do những thách thức của các nhà lãnh đạo quốc tế khác mà là kết quả của các bình luận và hành động của chính Tổng thống Trump.
Trong vòng ba năm qua, ông Trump đã thực thi quyền lực tổng thống - quyền lực của Mỹ - theo cách làm xói mòn uy thế và tính hợp pháp của sự thống trị chiến lược của Mỹ.
Sự bất cần và liều lĩnh luôn luôn phải trả giá. Nhưng khi cái giá phải trả đó là thiệt hại lớn về mặt uy tín của nước Mỹ và sự sụt giảm nhanh chóng trong niềm tin của các đồng minh và bạn bè truyền thống, điều này đã làm ảnh hưởng đến ổn định và an ninh toàn cầu.
[Ông Trump nhấn mạnh cắt giảm quân số khỏi các cam kết quân sự]
Khi ông Trump thực thi chính sách đối ngoại và thương mại ngày càng theo hướng chủ nghĩa cô lập, với khẩu hiệu “Make America Great Again” (Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại) mang sắc thái rõ ràng của chủ nghĩa dân tộc, vai trò và ý nghĩa của mạng lưới các liên minh của Mỹ cũng suy giảm, không chỉ đối với Mỹ mà cả các đồng minh.
Quan trọng hơn là mạng lưới các thỏa thuận, hiệp hội, nhóm và thể chế toàn cầu tạo nên trật tự dựa trên các luật lệ quốc tế cũng ngày càng mất ý nghĩa.
Những người bạn của Mỹ phải rơi vào thế tự “chèo chống”, với nỗi lo sợ rằng “chủ nghĩa yêu nước” cạnh tranh đang thay thế “chủ nghĩa hợp tác” toàn cầu, và đây là điểm khởi đầu của sự tan rã.
Là một cường quốc vũ trang hùng mạnh, giàu có và rộng lớn, nhưng nước Mỹ đang đánh mất dần uy quyền của mình và có nguy cơ tự trói mình trong cuộc đấu tranh ba chiều với Trung Quốc và Nga, một cuộc chiến không có bên nào có thể chiến thắng trong khi tất cả, kể cả đồng minh và bạn bè của Mỹ, có thể bị thiệt hại.
Vì vậy, các đồng minh và bạn bè của Mỹ đang rơi vào thế khó. Những cường quốc quan trọng nhưng không có vai trò lãnh đạo lâu nay vẫn xây dựng sự thịnh vượng và an ninh của mình dựa trên sự hợp tác, thỏa thuận về các mục tiêu chung, đàm phán các luật lệ và tuân thủ chúng, và chấp nhận đánh đổi là một phần tất yếu của sự hòa hợp toàn cầu.
Nhưng các quốc gia đó cần một người lãnh đạo, một vai trò mà Mỹ đã đóng góp rất lớn.
Hiện có hai điều mà các đồng minh và bạn bè của Mỹ thực sự có thể làm được, một trong số đó chỉ đơn giản là không hùa theo và đi cùng đường với Mỹ.
Thứ nhất, các nền dân chủ tự do phải thúc ép chính quyền Mỹ ngừng làm yếu đi vị thế toàn cầu của mình và quay trở lại với việc giành sự công nhận và ủng hộ đối với các chính sách của Mỹ, thay vì để các đồng minh và bạn bè phải chịu hậu quả.
Thứ hai, các đồng minh và bạn bè của Mỹ cần tăng cường mối quan hệ liên kết giữa họ để đảm bảo rằng với tư cách là một tập thể, họ không thể bị loại bỏ từng nước một và buộc phải thỏa hiệp hay chấp nhận một hình thức chủ quyền và độc lập không mong muốn.
Thực hiện điều đó là một việc khó khăn. Trong khi Anh đang bị sa lầy trong một cuộc khủng hoảng Brexit, Pháp và Đức phải đối phó với chủ nghĩa dân tộc đang trỗi dậy, các nước khác trong NATO không rõ về các ý định lâu dài của Mỹ và các nền dân chủ châu Á đang tập trung vào việc hạn chế các quyền tự do cá nhân, sẽ rất khó để thu hút được sự chú ý vào công việc này và xây dựng các mối liên kết.
Nhưng đây là nhiệm vụ quan trọng mà các nhà lãnh đạo có sự tự tin, năng lượng và tầm nhìn cần phải thực hiện./.
