Chính phủ Anh vừa đồng ý bồi thường 2,2 triệu bảng (khoảng 3,5 triệu USD) cho ông Sami al-Saadi, người từng là một đối thủ của cố lãnh đạo Libya, Muammar Gaddafi, do Cơ quan tình báo đối ngoại Anh (MI6) đã tham gia vào việc dẫn độ bất hợp pháp ông này về Tripoli năm 2004.
Ông al-Saadi cùng vợ và bốn đứa con của mình đã bị ép buộc lên một chuyến bay để đưa về Tripoli từ Hong Kong, nơi họ đã sống nhiều năm nhằm chạy trốn những điệp viên làm việc dưới chế độ của nhà lãnh đạo Gaddafi. Vụ bắt cóc này có sự tham gia của các điệp vụ của cả Mỹ, Anh và Libya.
Sau khi bị đưa về Libya, ông al-Saadi đã bị cầm tù và tra tấn trong nhiều năm. Khi được trả tự do, sức khỏe của ông al-Saadi bị suy sụp nghiêm trọng và ông gần như sắp chết.
Vụ việc chỉ được đưa ra ánh sáng sau khi chính quyền của ông Gaddafi bị lật đổ và các tài liệu liên quan đến việc dẫn độ ông al-Saadi và gia đình được tìm thấy trong văn phòng của viên chỉ huy tình báo của ông Gaddafi. Các tài liệu cho thấy các điệp viên MI6 đã giúp sức trong việc tổ chức dẫn độ ông al-Saadi và các thành viên trong gia đình ông về Libya.
Trong một thông cáo đưa ra bởi các luật sư, ông al-Saadi cho biết ông đồng ý dàn xếp vụ việc này bởi vì gia đình ông đã phải "chịu đựng quá đủ." Về lý do chấp nhận khoản tiền đền bù từ Chính phủ Anh, ông al-Saadi nói: "Các con tôi giờ đây sẽ có cơ hội để được học hành ở một nước Libya mới và tự do. Tôi cũng có thể chi trả cho các dịch vụ y tế cần thiết để điều trị những vết thương mà tôi phải chịu khi ở trong tù."
Tuy nhiên, ông al-Saadi cũng chỉ trích Chính phủ Anh vì đã từ chối cho ông biết sự thật về vụ việc, đồng thời thừa nhận rằng ông chấp nhận khoản tiền đền bù vì sợ bị đưa ra xét xử ở một phiên tòa bí mật ở nước này.
Ông al-Saadi chia sẻ: "Tôi đã từng trải qua một phiên tòa bí mật trước đó, dưới chế độ của ông Gaddafi. Theo các cách khác nhau, nhưng phiên tòa vẫn luôn tồi tệ như việc tra tấn vậy. Đó không phải là một trải nghiệm mà tôi muốn lặp lại. Chính phủ Anh cũng sẽ không bao giờ đưa ra câu trả lời cho một câu hỏi đơn giản là: Chính phủ Anh có tham gia vào việc bắt cóc tôi và vợ con tôi không? Tôi cho rằng khoản tiền bồi thường đã tự nói lên tất cả."
Trong khi đó, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Anh cũng tuyên bố: "Chúng tôi có thể khẳng định rằng chính phủ và các bị đơn khác đã đạt được thỏa thuận với các nguyên đơn. Sẽ không có việc thừa nhận trách nhiệm hay sự tuyên án của bất cứ tòa án pháp lý nào."
Mặc dù vụ việc của ông al-Saadi đã được giải quyết ổn thỏa, nhưng Chính phủ Anh vẫn đang phải đối mặt với một vụ kiện khác do ông Abdul Hakim Belhaj, một tư lệnh quân đội và cũng là đối thủ của Đại tá Gaddafi khi đó, đứng tên.
Ông Belhaj và người vợ đang mang bầu của mình tên là Fatima Boudchar đã bị bắt giữ ở Malaysia vào tháng 2/2004 trên đường bay tới London.
Các luật sư của ông Belhaj cho biết MI6 đã gửi fax cho cơ quan tình báo của Libya để thông báo việc bắt giữ vợ chồng ông Belhaj. Sau đó, ông Belhaj và vợ đã bị đưa về Tripoli, nơi ông bị giam giữ và bị tra tấn trong bốn năm./.
Ông al-Saadi cùng vợ và bốn đứa con của mình đã bị ép buộc lên một chuyến bay để đưa về Tripoli từ Hong Kong, nơi họ đã sống nhiều năm nhằm chạy trốn những điệp viên làm việc dưới chế độ của nhà lãnh đạo Gaddafi. Vụ bắt cóc này có sự tham gia của các điệp vụ của cả Mỹ, Anh và Libya.
Sau khi bị đưa về Libya, ông al-Saadi đã bị cầm tù và tra tấn trong nhiều năm. Khi được trả tự do, sức khỏe của ông al-Saadi bị suy sụp nghiêm trọng và ông gần như sắp chết.
Vụ việc chỉ được đưa ra ánh sáng sau khi chính quyền của ông Gaddafi bị lật đổ và các tài liệu liên quan đến việc dẫn độ ông al-Saadi và gia đình được tìm thấy trong văn phòng của viên chỉ huy tình báo của ông Gaddafi. Các tài liệu cho thấy các điệp viên MI6 đã giúp sức trong việc tổ chức dẫn độ ông al-Saadi và các thành viên trong gia đình ông về Libya.
Trong một thông cáo đưa ra bởi các luật sư, ông al-Saadi cho biết ông đồng ý dàn xếp vụ việc này bởi vì gia đình ông đã phải "chịu đựng quá đủ." Về lý do chấp nhận khoản tiền đền bù từ Chính phủ Anh, ông al-Saadi nói: "Các con tôi giờ đây sẽ có cơ hội để được học hành ở một nước Libya mới và tự do. Tôi cũng có thể chi trả cho các dịch vụ y tế cần thiết để điều trị những vết thương mà tôi phải chịu khi ở trong tù."
Tuy nhiên, ông al-Saadi cũng chỉ trích Chính phủ Anh vì đã từ chối cho ông biết sự thật về vụ việc, đồng thời thừa nhận rằng ông chấp nhận khoản tiền đền bù vì sợ bị đưa ra xét xử ở một phiên tòa bí mật ở nước này.
Ông al-Saadi chia sẻ: "Tôi đã từng trải qua một phiên tòa bí mật trước đó, dưới chế độ của ông Gaddafi. Theo các cách khác nhau, nhưng phiên tòa vẫn luôn tồi tệ như việc tra tấn vậy. Đó không phải là một trải nghiệm mà tôi muốn lặp lại. Chính phủ Anh cũng sẽ không bao giờ đưa ra câu trả lời cho một câu hỏi đơn giản là: Chính phủ Anh có tham gia vào việc bắt cóc tôi và vợ con tôi không? Tôi cho rằng khoản tiền bồi thường đã tự nói lên tất cả."
Trong khi đó, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Anh cũng tuyên bố: "Chúng tôi có thể khẳng định rằng chính phủ và các bị đơn khác đã đạt được thỏa thuận với các nguyên đơn. Sẽ không có việc thừa nhận trách nhiệm hay sự tuyên án của bất cứ tòa án pháp lý nào."
Mặc dù vụ việc của ông al-Saadi đã được giải quyết ổn thỏa, nhưng Chính phủ Anh vẫn đang phải đối mặt với một vụ kiện khác do ông Abdul Hakim Belhaj, một tư lệnh quân đội và cũng là đối thủ của Đại tá Gaddafi khi đó, đứng tên.
Ông Belhaj và người vợ đang mang bầu của mình tên là Fatima Boudchar đã bị bắt giữ ở Malaysia vào tháng 2/2004 trên đường bay tới London.
Các luật sư của ông Belhaj cho biết MI6 đã gửi fax cho cơ quan tình báo của Libya để thông báo việc bắt giữ vợ chồng ông Belhaj. Sau đó, ông Belhaj và vợ đã bị đưa về Tripoli, nơi ông bị giam giữ và bị tra tấn trong bốn năm./.
Huy Hiệp/London (Vietnam+)
