Một phán quyết của Tòa án tối cao Mỹ yêu cầu phải có trát của tòa thì cảnh sát mới được cài thiết bị GPS lên xe hơi của các nghi phạm.
Nhưng theo các chuyên gia pháp lý thì phán quyết này đã bỏ ngỏ một vấn đề lớn hơn là cảnh sát có thể sử dụng thiết bị theo dõi điện thoại di động.
Tòa án tối cao Mỹ đã phán quyết với tỉ lệ 9-0 vào tháng Giêng rằng cảnh sát nước này đã vi phạm quyền công dân của một nghi phạm buôn ma túy khi cài GPS, thiết bị định vị toàn cầu, để theo dõi xe của người này mà không có trát tòa.
Nhưng các nhà hoạt động và phân tích luật đang theo dõi sự hướng dẫn của tòa với một vấn đề phức tạp hơn của giới chức thực thi pháp luật là sử dụng điện thoại di động để theo dõi nghi phạm. Việc này có thể thực hiện thông qua GPS hoặc sử dụng các cột thu phát sóng điện thoại di động từ một máy tính.
Các nhà phân tích luật nói cảnh sát ngoài đời thật, giống như trong các phim truyền hình, thường sử dụng phương pháp này để dò ra nghi phạm trong những vụ án phức tạp. Nhưng họ có thể gặp khó khăn nếu tòa không cho phép việc này, hoặc quốc hội thông qua luật về bảo vệ quyền riêng tư địa điểm.
“Hầu hết các hoạt động theo dõi không sử dụng thiết bị gắn vào xe,” Christopher Slobogin thuộc Đại học luật Vanderbilt, nói. Theo Slobogin, một nghiên cứu cho thấy cảnh sát Mỹ đã tiến hành tám triệu yêu cầu với các công ty điện thoại nhằm giúp cảnh sát định vị các cuộc gọi.
Ông cho rằng phán quyết của Tòa tối cao “còn để ngỏ rất nhiều điều,”nhưng các thẩm phán đã cho thấy các dấu hiệu rõ ràng rằng họ không thích các hoạt động theo dõi kéo dài mà chưa được sự chuẩn thuận của ngành tư pháp.
“Ít nhất năm trong số các thẩm phán rất quan ngại về các hoạt động theo dõi dài hạn đối với người Mỹ”, Catherine Crump, một luật sư của Liên đàn các quyền tự do công dân Mỹ thuộc bộ phận tự do ngôn luận, cá nhân và kỹ thuật, nói với AFP. “Họ cảm thấy điều này xâm hại các quyền riêng tư hợp lý của cá nhân và cần phải xin phép mới được theo dõi điện thoại di động người khác.”
Crump nói nhà chức trách có thể xin thông tin điện thoại di động trong những tình huống khẩn cấp như bắt cóc hay tội phạm vượt ngục, vốn ít gây tranh cãi hơn. Nhưng trong quá trình điều tra các vụ khác, ranh giới thường rất mong manh./.
Nhưng theo các chuyên gia pháp lý thì phán quyết này đã bỏ ngỏ một vấn đề lớn hơn là cảnh sát có thể sử dụng thiết bị theo dõi điện thoại di động.
Tòa án tối cao Mỹ đã phán quyết với tỉ lệ 9-0 vào tháng Giêng rằng cảnh sát nước này đã vi phạm quyền công dân của một nghi phạm buôn ma túy khi cài GPS, thiết bị định vị toàn cầu, để theo dõi xe của người này mà không có trát tòa.
Nhưng các nhà hoạt động và phân tích luật đang theo dõi sự hướng dẫn của tòa với một vấn đề phức tạp hơn của giới chức thực thi pháp luật là sử dụng điện thoại di động để theo dõi nghi phạm. Việc này có thể thực hiện thông qua GPS hoặc sử dụng các cột thu phát sóng điện thoại di động từ một máy tính.
Các nhà phân tích luật nói cảnh sát ngoài đời thật, giống như trong các phim truyền hình, thường sử dụng phương pháp này để dò ra nghi phạm trong những vụ án phức tạp. Nhưng họ có thể gặp khó khăn nếu tòa không cho phép việc này, hoặc quốc hội thông qua luật về bảo vệ quyền riêng tư địa điểm.
“Hầu hết các hoạt động theo dõi không sử dụng thiết bị gắn vào xe,” Christopher Slobogin thuộc Đại học luật Vanderbilt, nói. Theo Slobogin, một nghiên cứu cho thấy cảnh sát Mỹ đã tiến hành tám triệu yêu cầu với các công ty điện thoại nhằm giúp cảnh sát định vị các cuộc gọi.
Ông cho rằng phán quyết của Tòa tối cao “còn để ngỏ rất nhiều điều,”nhưng các thẩm phán đã cho thấy các dấu hiệu rõ ràng rằng họ không thích các hoạt động theo dõi kéo dài mà chưa được sự chuẩn thuận của ngành tư pháp.
“Ít nhất năm trong số các thẩm phán rất quan ngại về các hoạt động theo dõi dài hạn đối với người Mỹ”, Catherine Crump, một luật sư của Liên đàn các quyền tự do công dân Mỹ thuộc bộ phận tự do ngôn luận, cá nhân và kỹ thuật, nói với AFP. “Họ cảm thấy điều này xâm hại các quyền riêng tư hợp lý của cá nhân và cần phải xin phép mới được theo dõi điện thoại di động người khác.”
Crump nói nhà chức trách có thể xin thông tin điện thoại di động trong những tình huống khẩn cấp như bắt cóc hay tội phạm vượt ngục, vốn ít gây tranh cãi hơn. Nhưng trong quá trình điều tra các vụ khác, ranh giới thường rất mong manh./.
Trần Trọng (Vietnam+)
