Với quy mô thị trường dự kiến đạt 31 tỷ USD vào năm 2025, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành một trung tâm xuất khẩu qua thương mại điện tử của khu vực. Năm 2025 được xác định là năm bản lề, chuyển từ giai đoạn khởi động sang 'cất cánh,' với nền tảng pháp lý và chiến lược đã được kiện toàn.
Đây là thông tin được đưa ra tại Diễn đàn Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025 (VOIEF) do Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) và Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) tổ chức ngày 18/12 tại Hà Nội.
Nền tảng vững chắc cho giai đoạn bứt phá
Theo Bộ Công Thương, năm 2025, thương mại điện tử tiếp tục là một trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế, với mức dự kiến trên 25%. Quy mô thị trường được dự báo sẽ cán mốc 31 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước. Thành tích này giúp Việt Nam giữ vững vị trí trong Top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới và đứng thứ ba về quy mô thị trường tại ASEAN, chỉ sau Indonesia và Thái Lan.
Phát biểu khai mạc diễn đàn, bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) nhấn mạnh rằng năm 2025 đánh dấu một bước chuyển rất quan trọng về thể chế và chiến lược.
"Trong năm vừa qua, Bộ Công Thương đã hoàn thiện hai văn bản nền móng cho giai đoạn phát triển tiếp theo: Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026-2030 và đặc biệt là Luật Thương mại điện tử, đạo luật đầu tiên về lĩnh vực này, đã được Quốc hội thông qua," bà Việt Anh cho biết.
Đây là khuôn khổ pháp lý quan trọng nhằm thúc đẩy thương mại điện tử phát triển lành mạnh, minh bạch, trong đó xác định thương mại điện tử xuyên biên giới là một trụ cột chiến lược, bảo đảm tăng trưởng bền vững.
Đồng quan điểm, ông Bùi Trung Kiên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam khẳng định năm 2025 là "năm bản lề đối với xuất khẩu trực tuyến, chuyển từ giai đoạn khởi động sang một giai đoạn phát triển mới, giai đoạn cất cánh."
Số liệu từ Báo cáo xuất nhập khẩu năm 2024 cho thấy, tổng giá trị xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử của Việt Nam đạt khoảng 4,1 tỷ USD. Bước sang năm 2025, kim ngạch xuất khẩu qua kênh này ước tính tăng trưởng 78%, đạt gần 2 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử lên khoảng 4,45 tỷ USD.
"Nếu có các chính sách và giải pháp phù hợp, được triển khai bài bản, thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ phát huy mạnh mẽ vai trò của mình trong chiến lược phát triển kinh tế số quốc gia," ông Kiên nhận định. Giai đoạn 2026-2030 được xem là thời điểm then chốt để Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm xuất khẩu thương mại điện tử của khu vực.
'Đường băng' mới cho hàng Việt
Thực tiễn cho thấy thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra những cơ hội rất lớn cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thông qua các nền tảng số, doanh nghiệp có thể tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng quốc tế, rút ngắn chuỗi trung gian, giảm chi phí và nhanh chóng thử nghiệm sản phẩm trên nhiều thị trường khác nhau.
Tuy nhiên, đi cùng với cơ hội là không ít thách thức. Một trong những điểm nghẽn của thương mại điện tử xuyên biên giới là logistics. Theo các chuyên gia, bức tranh này đang thay đổi nhanh chóng.
Ông Nguyễn Xuân Hùng, Trưởng ban Logistics cho thương mại điện tử (Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam) cho biết nếu 5-10 năm trước, công nghệ là trở ngại lớn nhất thì nay việc kết nối dữ liệu giữa các nền tảng đã được cải thiện mạnh mẽ.
"Hiện nay, 25-30% đơn hàng thương mại điện tử toàn cầu được vận chuyển qua đường hàng không. Điều này cho thấy vai trò ngày càng lớn của hàng không trong logistics thương mại điện tử," ông Hùng chỉ rõ.
Trước đây, các hãng hàng không chủ yếu tập trung vào vận chuyển hành khách. Nhưng hiện tại, khoảng 60 hãng bay trên thế giới đã phát triển mạnh các giải pháp vận tải hàng hóa chuyên biệt. Điều này mở ra một lựa chọn chiến lược cho doanh nghiệp Việt Nam: hợp tác trực tiếp với các hãng hàng không để tận dụng hạ tầng, mạng lưới và khả năng kết nối quốc tế sẵn có.
Ông Hùng khuyến nghị doanh nghiệp có hai hướng tiếp cận chính: Hợp tác với các công ty logistics có thế mạnh gắn với ngành hàng không hoặc kết nối với các doanh nghiệp công nghệ chuyên cung cấp giải pháp giao hàng chặng cuối tại thị trường nước ngoài như châu Âu, châu Mỹ.
Theo ông Hùng, việc kết hợp tốt giữa logistics và công nghệ sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt rút ngắn thời gian giao hàng, giảm chi phí và nâng cao sức cạnh tranh trên sân chơi toàn cầu./.