Ngày 17/12, Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cho biết nhu cầu tiêu thụ than toàn cầu trong năm 2025 dự kiến đạt mức cao nhất từ trước đến nay, song mức tăng này được đánh giá chỉ mang tính tạm thời, trong bối cảnh áp lực suy giảm ngày càng rõ trong trung và dài hạn.
Theo báo cáo thường niên của IEA, nhu cầu than toàn cầu năm 2025 có thể tăng khoảng 0,5% so với năm ngoái, lên mức kỷ lục 8,85 tỷ tấn, khi nhu cầu điện tiếp tục gia tăng và một số nền kinh tế lớn vẫn phụ thuộc vào than cho phát điện. Tuy nhiên, sau mốc này, tiêu thụ than được dự báo sẽ giảm dần khi các nguồn năng lượng thay thế ngày càng mở rộng.
IEA nhận định Trung Quốc và Ấn Độ - hai động lực chính của tăng trưởng than toàn cầu trong nhiều năm qua, đang chứng kiến xu hướng đảo chiều. Nhu cầu than tại Trung Quốc, quốc gia tiêu thụ lớn nhất thế giới, đã chững lại và được dự báo giảm nhẹ trong 5 năm tới.
Trong khi đó, tại Ấn Độ, nhu cầu điện từ các nhà máy nhiệt điện than giảm, lần thứ ba trong 5 thập kỷ qua, nhờ mùa mưa đến sớm, giúp sản lượng thủy điện tăng cao và năng lượng tái tạo mở rộng.
Ngược lại, Mỹ được dự báo là điểm sáng hiếm hoi trong ngắn hạn. IEA cho rằng các chính sách hỗ trợ ngành than của chính quyền Tổng thống Donald Trump, cùng với giá khí đốt tự nhiên tăng cao và việc trì hoãn đóng cửa các nhà máy nhiệt điện than, có thể khiến tiêu thụ than tại Mỹ tăng khoảng 8% trong năm 2025, trái ngược với mức giảm trung bình 6% mỗi năm trong 15 năm qua.
Tuy nhiên, về dài hạn, IEA dự báo nhu cầu than tại Mỹ sẽ tiếp tục suy giảm, trung bình 6% mỗi năm đến năm 2030, khi năng lượng tái tạo mở rộng nhanh, năng lượng hạt nhân tăng ổn định và nguồn cung khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) gia tăng, dù tốc độ giảm có thể chậm hơn so với dự báo trước đây.
Trên phạm vi toàn cầu, IEA dự báo đến năm 2030, tiêu thụ than sẽ giảm khoảng 3% so với năm 2025.
Ông Keisuke Sadamori, Giám đốc thị trường năng lượng và an ninh của IEA, cho biết tỷ trọng sử dụng than trong cơ cấu phát điện toàn cầu tiếp tục thu hẹp, từ mức 41% năm 2013 xuống khoảng 34% vào năm 2025 - mức thấp nhất kể từ khi IEA bắt đầu thống kê.
Theo cơ quan này, dù nhu cầu điện toàn cầu còn tăng mạnh, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ năng lượng tái tạo, điện hạt nhân và khí đốt đang định hình tương lai của ngành than theo hướng suy giảm dần vai trò trong hệ thống năng lượng thế giới./.
Mỹ hoãn đóng cửa nhiều nhà máy nhiệt điện than để đáp ứng nhu cầu điện cho AI
Việc duy trì các nhà máy đã hoạt động hàng chục năm là một phần trong chiến lược tăng cường nguồn cung điện, bên cạnh thúc đẩy năng lượng hạt nhân và cho phép các nhà máy dự phòng chạy liên tục.
