Sáng tạo-Trách nhiệm-Đoàn kết, ba giá trị cốt lõi ấy đã hội tụ tại Hà Nội trong những ngày cuối tháng 10-2025, khi Thủ đô Việt Nam trở thành tâm điểm của thế giới với Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội).
Sự kiện mang tầm vóc toàn cầu này không chỉ ghi dấu một mốc son trong lịch sử hợp tác quốc tế về an ninh mạng, mà còn khẳng định vai trò, uy tín và trách nhiệm của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế.
Bước ngoặt toàn cầu trong cuộc chiến chống tội phạm mạng
Trong bối cảnh tội phạm mạng gia tăng nhanh chóng, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, an ninh và quyền con người, việc Liên hợp quốc thông qua và mở ký Công ước về chống tội phạm mạng được coi là bước ngoặt lịch sử.
Đây là văn kiện đa phương đầu tiên trên thế giới thiết lập khuôn khổ pháp lý thống nhất nhằm hỗ trợ các quốc gia phối hợp điều tra, truy tố và ngăn chặn tội phạm trên không gian mạng.
Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước Hà Nội diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, với sự tham dự của Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres, Chủ tịch nước Việt Nam Lương Cường cùng hơn 2.500 đại biểu đến từ 119 quốc gia, vùng lãnh thổ, hơn 100 tổ chức quốc tế và doanh nghiệp công nghệ hàng đầu.
Với chủ đề “Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai,” sự kiện được đánh giá là hội nghị lớn nhất của Liên Hợp Quốc về an ninh mạng từ trước đến nay.
Ngay tại lễ mở ký, 72 quốc gia đã đặt bút tham gia, con số kỷ lục thể hiện sự đồng thuận mạnh mẽ và niềm tin chung vào một tương lai số an toàn, minh bạch và nhân văn. Theo quy định, Công ước sẽ chính thức có hiệu lực 90 ngày sau khi đủ 40 quốc gia phê chuẩn, dự kiến vào năm 2027.
Công ước Hà Nội gồm 9 chương, 71 điều khoản, bao quát từ việc hình sự hóa các hành vi tội phạm mạng, xác lập thẩm quyền quốc gia, đến hợp tác quốc tế, dẫn độ, hỗ trợ pháp lý, bảo vệ quyền con người và phòng ngừa tội phạm.
Đây là lần đầu tiên một văn kiện quốc tế đặt ra quy tắc toàn diện về thu thập chứng cứ điện tử xuyên biên giới, đồng thời thiết lập mạng lưới phối hợp 24/7 giữa các cơ quan thực thi pháp luật.
Điểm nổi bật của Công ước là tính nhân văn và hài hòa. Mọi hoạt động điều tra, truy tố tội phạm mạng đều phải đảm bảo tôn trọng quyền con người, quyền riêng tư và tự do cơ bản. Văn kiện cũng yêu cầu các quốc gia cam kết không sử dụng hợp tác quốc tế để vi phạm chủ quyền hay can thiệp nội bộ của nước khác, khẳng định nguyên tắc “an ninh mạng vì con người, vì hòa bình và phát triển bền vững.”
Theo Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres, việc chọn Hà Nội làm nơi mở ký Công ước là sự ghi nhận đối với đóng góp tích cực của Việt Nam trong lĩnh vực an ninh mạng toàn cầu.
“Công ước Hà Nội là chiến thắng của chủ nghĩa đa phương, là lời khẳng định rằng hợp tác, chứ không phải chia rẽ chính là chìa khóa để bảo vệ tương lai số của nhân loại,” ông nhấn mạnh.
Thông điệp từ Hà Nội gửi tới thế giới
Việc đăng cai và tổ chức thành công Lễ mở ký Công ước Hà Nội thể hiện rõ vai trò chủ động, tích cực của Việt Nam trong hợp tác quốc tế và ngoại giao đa phương. Với sự chuẩn bị công phu, chuyên nghiệp, Việt Nam không chỉ đảm bảo thành công về mặt tổ chức mà còn tạo dấu ấn đậm nét về năng lực điều phối, bản lĩnh đối ngoại và tinh thần trách nhiệm với cộng đồng quốc tế.
Lễ mở ký diễn ra trang trọng và thành công tốt đẹp đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn bè quốc tế về một Việt Nam năng động, hội nhập và đáng tin cậy.
Sự kiện cũng góp phần củng cố vị thế của Việt Nam như một trung tâm kết nối khu vực về an ninh mạng, tương tự vai trò đã từng đảm nhận trong các công ước lớn như Công ước Palermo về chống tội phạm xuyên quốc gia (2000) hay Công ước Liên hợp quốc chống tham nhũng (UNCAC, 2003).
Dưới góc độ chính sách, Công ước Hà Nội mang đến cho Việt Nam cơ hội hoàn thiện khung pháp lý về an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân và tăng cường năng lực của lực lượng chuyên trách.
Đây cũng là nền tảng quan trọng để mở rộng hợp tác quốc tế trong điều tra số, đào tạo nhân lực và chuyển giao công nghệ, những yếu tố then chốt để bảo đảm an ninh quốc gia và chủ quyền số trong kỷ nguyên kết nối toàn cầu.
Công ước Hà Nội là kết quả của nhiều năm đàm phán, song ý nghĩa của nó vượt ra ngoài phạm vi pháp lý. Văn kiện này thể hiện khát vọng chung của nhân loại về một không gian mạng không biên giới nhưng có trật tự, có luật lệ, nơi công nghệ phục vụ con người chứ không đe dọa con người.
Việc Việt Nam tổ chức thành công Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) đã khẳng định quyết tâm xây dựng một môi trường số an toàn, đáng tin cậy và nhân văn - trong đó con người là trung tâm của mọi chính sách.
Sự đồng hành của các đối tác và nhà tài trợ như VietinBank, PVN, EVN, MB Bank, Agribank, SSI, FPT, VPBank, Gelex, Vietnam Airlines, VIX, BIDV, Viettel và OKX không chỉ góp phần bảo đảm thành công cho Lễ mở ký, mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội và cam kết đóng góp vì lợi ích toàn cầu.
Sau lễ mở ký, Công ước tiếp tục được mở ký tại Trụ sở Liên hợp quốc ở New York đến hết năm 2026. Khi đủ 40 quốc gia phê chuẩn, các nước sẽ bước vào giai đoạn nội luật hóa, đưa các quy định của Công ước vào pháp luật quốc gia, tạo hành lang pháp lý thống nhất để đấu tranh hiệu quả với tội phạm mạng xuyên biên giới.
Việt Nam đã sớm thành lập Nhóm công tác liên ngành nhằm chuẩn bị cho việc thực thi Công ước, phối hợp với Văn phòng Liên hợp quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) để triển khai chương trình hỗ trợ kỹ thuật khu vực.
Dự kiến, Việt Nam sẽ trở thành trung tâm điều phối khu vực Đông Nam Á về thực thi Công ước trong giai đoạn 2026-2030. Đây là một minh chứng rõ ràng cho sự tin cậy và uy tín quốc tế ngày càng cao của Việt Nam.
Từ Hà Nội, một thông điệp mạnh mẽ đã được gửi đi toàn cầu: An ninh mạng không thể tách rời nhân quyền; phát triển bền vững không thể tách rời hợp tác quốc tế.
Công ước Hà Nội không chỉ mở ra khuôn khổ hợp tác toàn cầu trong phòng chống tội phạm mạng, mà còn khơi nguồn cho một tầm nhìn mới. Nơi mọi quốc gia, mọi cá nhân đều được bảo vệ và thụ hưởng công bằng từ thành tựu công nghệ.
Với vai trò chủ động, tích cực và có trách nhiệm, Việt Nam đã góp phần định hình chuẩn mực toàn cầu cho an ninh mạng, khẳng định vị thế của một quốc gia yêu chuộng hòa bình, tôn trọng pháp quyền và luôn đồng hành cùng thế giới vì tương lai số an toàn, nhân văn và bền vững.
Việt Nam tin tưởng sâu sắc rằng Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng sẽ là dấu mốc lịch sử quan trọng, mở ra giai đoạn hợp tác mới giữa các quốc gia trong nỗ lực chung nhằm bảo vệ hòa bình, ổn định và phát triển bền vững của nhân loại.
Trong bối cảnh không gian mạng ngày càng trở thành yếu tố thiết yếu của đời sống kinh tế-xã hội, Công ước Hà Nội mang ý nghĩa đặc biệt, khẳng định quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong việc xây dựng một khuôn khổ pháp lý toàn cầu, thống nhất và nhân văn để ngăn chặn, phòng ngừa và xử lý các hành vi tội phạm mạng, bảo đảm an ninh, an toàn cho mọi quốc gia và người dân./.
Công ước Hà Nội: Khởi đầu kỷ nguyên mới cho an ninh mạng toàn cầu
Với Công ước Hà Nội, lần đầu tiên thế giới có một bộ quy tắc pháp lý mang tính toàn cầu, giúp các quốc gia phối hợp chặt chẽ trong phòng ngừa, điều tra và xử lý hành vi phạm tội trên không gian mạng.
