Học sinh tại một trường học ở Kuala Lumpur, Malaysia. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo trang Project Syndicate, các trường học trên khắp khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã mở cửa trở lại sau một thời gian dài đóng cửa do đại dịch COVID-19.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo nếu các trường học không thể bù đắp lỗ hổng kiến thức của học sinh và sinh viên trong thời đại dịch, điều này có nguy cơ làm giảm thu nhập của họ sau này, cũng như dẫn đến sự bất bình đẳng kinh tế khắp khu vực.
Nhiều trường học đã triển khai phương pháp học trực tuyến trong thời gian đại dịch. Hình thức học từ xa này thực tế kém hiệu quả hơn so với việc học trực tiếp trên lớp, đặc biệt tại các nước đang phát triển.
Theo ước tính của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), trung bình các học sinh và sinh viên tại châu Á mất nửa năm học hiệu quả. Nếu không có biện pháp khắc phục, vấn đề thiếu hụt kiến thức của học sinh và sinh viên sẽ làm giảm năng suất lao động của họ trong quá trình làm việc, kéo theo mức thu nhập giảm tổng cộng 3,2 tỷ USD tính theo tỷ giá năm 2020, tương đương 13% GDP của châu Á năm 2020.
Tình trạng thiếu hụt kiến thức học tập trong thời đại dịch không đồng đều, lại càng gây khó khăn hơn. Các nữ sinh và học sinh, sinh viên nghèo gặp khó khăn khi học từ xa do thiếu các trang thiết bị như máy tính, mạng Internet hoặc thiếu sự hỗ trợ của phụ huynh hoặc người lớn, cũng như thiếu môi trường học tập thích hợp tại nhà.
Bên cạnh đó, nhiều học sinh phải bỏ học giữa chừng do kinh tế gia đình khó khăn trong thời gian đại dịch. Điều đó sẽ dẫn tới mức thu nhập sau này của học sinh, sinh viên thuộc nhóm 20% số gia đình nghèo nhất cao giảm hơn 30% so với nhóm 20% số gia đình giàu nhất tại châu Á, tương ứng mức thu nhập trong cuộc đời họ giảm 47%. Dự báo, thu nhập trong tương lai của các nữ sinh sẽ thấp hơn 28% so với mức của nam sinh.
["Bù đắp kiến thức cho học sinh không chỉ trong một năm mà nhiều năm"]
Trong bối cảnh năm học mới tại nhiều nước châu Á sẽ bắt đầu trong vài tháng tới, chính phủ các nước cần khẩn trương khắc phục tình trạng hổng kiến thức bằng cách củng cố lại các hệ thống trường học và đảm bảo mạng lưới an sinh xã hội.
Trước hết, các nhà trường cần đảm bảo an toàn khi mở lại các lớp học trực tiếp để tránh tình trạng học sinh, sinh viên lại tạm dừng đến trường. Theo đó, các trường cần đảm bảo giãn cách xã hội, thông khí tại lớp học, lắp đặt nhiều địa điểm rửa tay và vệ sinh, sắp xếp thời gian ăn uống sao cho tránh tập trung đông người và theo dõi các triệu chứng COVID-19. Những trường học dành cho học sinh, sinh viên có thu nhập thấp cần được đầu tư cũng như hỗ trợ tài chính nhiều hơn để thực hiện những cải tiến này.
Tiếp theo, các trường học với sự hỗ trợ của gia đình, cộng đồng và các tình nguyện viên, cần áp dụng phương pháp giảng dạy có mục tiêu, phù hợp với trình độ của từng học sinh và sinh viên, đồng thời theo dõi thường xuyên tiến bộ học tập của người học.
Bên cạnh đó, chính phủ các nước châu Á cũng cần thu hẹp khoảng cách về cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, giúp nâng cao cơ hội học tập cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn. Các chính phủ có thể làm việc với các nhà cung cấp dịch vụ Internet hoặc trợ cấp cho những đối tượng này truy cập mạng với chi phí phải chăng.
Việc đảm bảo mạng lưới an sinh xã hội cũng có vai trò thiết yếu nhằm giảm tỷ lệ học sinh thất học. Các chương trình bữa ăn học đường và trợ cấp cho giáo dục có thể giúp giảm tỷ lệ bỏ học ở những học sinh, sinh viên nghèo và khuyến khích những người đã bỏ học trở lại trường.
Sau cùng, các nhà hoạch định chính sách cần xây dựng hệ thống giáo dục mang tính linh hoạt và có khả năng trụ vững trong tình huống khẩn cấp. Các quốc gia trong khu vực phải trang bị khả năng chuyển sang hình thức học từ xa trong thời gian ngắn, theo đó tất cả nhà quản lý, giáo viên, phụ huynh và học sinh cần được chuẩn bị sẵn sàng cho khả năng này.
Những đổi mới trong giáo dục sau kinh nghiệm đóng cửa các trường học do đại dịch có thể được lồng ghép vào chương trình giáo dục thường xuyên để giúp học sinh, sinh viên chuẩn bị trước cho tình huống gián đoạn học tập trên lớp trong tương lai./.
