Ngày 27/5, trong ngàyhọp cuối cùng của một tháng thảo luận, Hội nghị Kiểm điểm thực hiện Hiệp ướckhông phổ biến vũ khí hạt nhân (NTP) đã phác thảo được bản dự thảo tuyên bốchung dài 28 trang, trong đó 11 trang là các kế hoạch hành động.
Động thái nàyđược coi là có thể phá vỡ bế tắc vốn cản trở các hoạt động liên quan tới NPTtrong suốt thập kỷ qua.
Tại phiên họp toàn thể có sự tham dự của 189 nước thànhviên NPT tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York (Mỹ), Chủ tịch Hội nghị kiểm điểmNPT, ông Libran Cabactulan, đã trình bày văn kiện trên và nhấn mạnh đây là bảndự thảo hợp lý nhất được đưa ra trong bối cảnh các nước vẫn tồn tại nhiều bấtđồng.
Dự kiến các kế hoạch hành động sẽ phải được toàn thể các nước thành viênNPT thông qua trong vòng 24 giờ kể từ khi hội nghị kết thúc chiều 28/5. Các vấnđề tranh cãi còn tồn tại sẽ được nêu trong tuyên bố chủ tịch chứ không thể đượcthông qua do không còn thời gian tranh luận.
Hiện Iran vẫn tuyên bố với báo giới rằng không thể chấp nhận văn kiện nàynếu các nước không nhất trí đặt thời hạn năm 2025 để loại bỏ toàn bộ vũ khí hạtnhân.
Năm 2005, Hội nghị Kiểm điểm việc thực hiện NPT đã thất bại khi không rađược tuyên bố chung vì không đạt được sự đồng thuận của các quốc gia trong việcngăn chặn tình trạng phổ biến hạt nhân.
NPT đang rơi vào khủng hoảng về việc làmthế nào để giám sát các chương trình hạt nhân đáng ngờ của Iran và Cộng hòa dânchủ nhân dân Triều Tiên, cũng như cách thức buộc các quốc gia sở hữu vũ khí hạtnhân tôn trọng hiệp ước cam kết giải trừ vũ khí nguyên tử.
Hội nghị kiểm điểmthực hiện NPT được tổ chức 5 năm một lần. Hội nghị năm nay diễn ra từ ngày3-28/5, với sự tham dự của hơn 100 quốc gia nhằm tăng cường chế độ không phổbiến vũ khí hạt nhân quốc tế và cải thiện tình trạng an ninh và an toàn vật liệuhạt nhân cũng như các cơ sở liên quan.
Hội nghị lần này đã có bước khởi đầu tốtđẹp, nhưng các cuộc thảo luận sau đó đã bị chựng lại trong vấn đề thực hiện khuvực phi vũ khí hạt nhân tại Trung Đông và một thời khóa biểu rõ ràng cho việcgiải giáp vũ khí hạt nhân.
Có hiệu lực từ năm 1970, đến nay NPT đã có 189 nướctham gia. Ấn Độ, Pakistan và Israel vẫn từ chối ký hiệp ước này, trong khi TriềuTiên rút khỏi NPT từ ngày 10/1/2003./.
Động thái nàyđược coi là có thể phá vỡ bế tắc vốn cản trở các hoạt động liên quan tới NPTtrong suốt thập kỷ qua.
Tại phiên họp toàn thể có sự tham dự của 189 nước thànhviên NPT tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York (Mỹ), Chủ tịch Hội nghị kiểm điểmNPT, ông Libran Cabactulan, đã trình bày văn kiện trên và nhấn mạnh đây là bảndự thảo hợp lý nhất được đưa ra trong bối cảnh các nước vẫn tồn tại nhiều bấtđồng.
Dự kiến các kế hoạch hành động sẽ phải được toàn thể các nước thành viênNPT thông qua trong vòng 24 giờ kể từ khi hội nghị kết thúc chiều 28/5. Các vấnđề tranh cãi còn tồn tại sẽ được nêu trong tuyên bố chủ tịch chứ không thể đượcthông qua do không còn thời gian tranh luận.
Hiện Iran vẫn tuyên bố với báo giới rằng không thể chấp nhận văn kiện nàynếu các nước không nhất trí đặt thời hạn năm 2025 để loại bỏ toàn bộ vũ khí hạtnhân.
Năm 2005, Hội nghị Kiểm điểm việc thực hiện NPT đã thất bại khi không rađược tuyên bố chung vì không đạt được sự đồng thuận của các quốc gia trong việcngăn chặn tình trạng phổ biến hạt nhân.
NPT đang rơi vào khủng hoảng về việc làmthế nào để giám sát các chương trình hạt nhân đáng ngờ của Iran và Cộng hòa dânchủ nhân dân Triều Tiên, cũng như cách thức buộc các quốc gia sở hữu vũ khí hạtnhân tôn trọng hiệp ước cam kết giải trừ vũ khí nguyên tử.
Hội nghị kiểm điểmthực hiện NPT được tổ chức 5 năm một lần. Hội nghị năm nay diễn ra từ ngày3-28/5, với sự tham dự của hơn 100 quốc gia nhằm tăng cường chế độ không phổbiến vũ khí hạt nhân quốc tế và cải thiện tình trạng an ninh và an toàn vật liệuhạt nhân cũng như các cơ sở liên quan.
Hội nghị lần này đã có bước khởi đầu tốtđẹp, nhưng các cuộc thảo luận sau đó đã bị chựng lại trong vấn đề thực hiện khuvực phi vũ khí hạt nhân tại Trung Đông và một thời khóa biểu rõ ràng cho việcgiải giáp vũ khí hạt nhân.
Có hiệu lực từ năm 1970, đến nay NPT đã có 189 nướctham gia. Ấn Độ, Pakistan và Israel vẫn từ chối ký hiệp ước này, trong khi TriềuTiên rút khỏi NPT từ ngày 10/1/2003./.
(TTXVN/Vietnam+)
