Quốc hội Mỹ. (Nguồn: Reuters)
Ngày 6/1, Quốc hội mới khóa 114 của Mỹ bắt đầu nhóm họp phiên đầu tiên với dự báo sẽ bùng nổ nhiều mâu thuẫn với chính quyền của Tổng thống Barack Obama khi quyền kiểm soát lưỡng viện Quốc hội đều nằm trong tay đảng Cộng hòa.
Phát biểu trong cuộc họp báo cuối tuần qua, Chủ tịch Hạ viện, Hạ nghị sỹ đảng Cộng hòa John Boehner công khai thông báo “sẵn sàng và ngay lập tức” dành ưu tiên cao cho những vấn đề mà người dân Mỹ quan tâm, trong đó có chương trình cải cách y tế của Tổng thống Obama, thường gọi là ObamaCare, các bổ nhiệm nhân sự của Nhà Trắng, việc cấp ngân sách cho một số bộ ngành mà trong kế hoạch tài khóa 2015 đã được thông qua nhưng tạm thời bị giữ lại. Sắc lệnh hành chính của Tổng thống Obama theo đó cấm trục xuất khoảng 5 triệu người nhập cư bất hợp pháp, tăng lương tối thiểu cho người lạo động, cải cách bộ luật thuế cũng sẽ là những vấn đề được các nhà lập pháp Cộng hòa tại Hạ viện nhắm tới.
Tại diễn đàn Thượng viện, Thượng nghị sỹ Mitch McConnell, thủ lĩnh phe đa số Cộng hòa, cũng đã liệt kê danh sách “những việc sẽ làm”, trong đó có dự án tuyến đường dẫn dầu Keystone XL từ Canada xuống các nhà máy lọc dầu ở miền Nam nước Mỹ, mà chính quyền của Tổng thống Obama cho đến nay vẫn trì hoãn.
Trước đó, ngày 1/1, ngày đầu tiên của năm mới 2015, một số nhà lập pháp của đảng Cộng hòa đã công khai cảnh báo sẽ tìm mọi cách ngăn chặn các chủ trương đối ngoại của Tổng thống Obama. Thượng nghị sỹ đảng Cộng hòa Bob Corker tuyên bố khi Quốc hội mới khóa 114, do phe Cộng hòa nắm quyền đa số tại cả Thượng và Hạ viện, bắt đầu nhóm họp, các nhà lập pháp của đảng này sẽ dành ưu tiên vào các điểm nóng trên toàn cầu. Với Iran, Thượng nghị sỹ này cho biết Quốc hội mới sẽ cân nhắc các biện pháp siết chặt trừng phạt Tehran trong trường hợp đàm phán giữa quốc gia Hồi giáo này với nhóm P5+1 (gồm 5 nước thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc cùng Đức) thất bại.
Thượng nghị sỹ khác của đảng Cộng hòa, ông Marco Rubio thì tuyên bố sẽ ngăn chặn quyết định ngày 17/12 vừa qua của Tổng thống Obama bình thường hóa quan hệ với Cuba và sẽ không dỡ bỏ cấm vận đối với đảo quốc này. Ngoài các vấn đề trên, các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa cũng dự kiến lên tiếng trong các chủ đề khác như cuộc khủng hoảng tại Ukraine, cuộc chiến chống nhóm vũ trang "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng ở Iraq và Syria.
Trước một Quốc hội mới do đảng Cộng hòa nắm toàn quyền chi phối, Tổng thống Barack Obama một mặt kêu gọi sự hợp tác, mặt khác cũng đã không ít lần tuyên bố bước sang năm 2015 ông cũng sẽ không do dự, tiếp tục sử dụng quyền phủ quyết theo hiến định dành cho người đứng đầu cơ quan hành pháp.
Quốc hội khóa 114 của Mỹ được bầu lên trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 4/11/2014, với nhiệm kỳ hai năm, từ ngày 3/1/2015 đến ngày 3/1/2017, do đảng Cộng hòa nắm trọn quyền lãnh đạo lưỡng viện. Tại Thượng viện mới, đảng Cộng hòa có 54 ghế so với 44 ghế của đảng Dân chủ và 2 ghế Thượng nghị sỹ độc lập, trái ngược với Thượng viện khóa 113 khi đảng Dân chủ chiếm 53 ghế. Tại Hạ viện mới, đảng Cộng hòa chiếm giữ 247 ghế so với 188 ghế của đảng Dân chủ. Với lưỡng viện Quốc hội nằm dưới quyền lãnh đạo của đảng Cộng hòa, hai năm cầm quyền còn lại của Tổng thống Barack Obama được các chuyên gia phân tích chính trị dự báo sẽ có nhiều khó khăn, tranh cãi đảng phái sẽ diễn ra căng thẳng hơn, nhất là trong bối cảnh năm 2016 là năm tổng tuyển cử bầu lại tổng thống Mỹ.
Theo thăm dò ngày 22/12 của USA Today/Pew Research Center, chỉ có 49% những người Mỹ được hỏi ý kiến lạc quan với viễn cảnh chính trường Mỹ năm 2015 trong khi có 51% xác định hai năm cầm quyền còn lại của ông Obama nước Mỹ sẽ tiếp tục chứng kiến tình trạng bế tắc tệ hại hơn./.
