Tàu vỏ thép BĐ 99245 TS của ngư dân Trần Đình Sơn bị gãy trục máy phải nằm bờ hơn một tháng nay. (Ảnh: Nguyên Linh/TTXVN) Chiều 22/6, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định, Tổng cục Thủy sản và Trung tâm Đăng kiểm tàu cá cùng Tổ công tác thẩm định chất lượng tàu vỏ thép đóng mới theo theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP đã tổ chức cuộc họp với các chủ tàu cá vỏ thép bị hư hỏng, lãnh đạo một số chính quyền địa phương và các đơn vị đóng tàu vỏ thép để thông báo kết quả bước đầu về việc thẩm định toàn bộ số lượng tàu cá của ngư dân tỉnh bị sự cố vừa qua.
Ông Trần Văn Phúc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Định kiêm Tổ trưởng tổ công tác thẩm định tàu cá vỏ thép đã cho biết chỉ trong một thời gian ngắn, kể từ 6/6 đến nay, Tổ công tác đã tiến hành kiểm tra thực tế tại hiện trường bằng biện pháp ghi nhận thực trạng, đánh giá cảm quan, đo độ dày của thép bằng máy siêu âm PCE-TG250.
Đồng thời, tổ công tác kiểm tra việc lắp đặt hệ thống, phụ kiện đi kèm với động cơ của máy; các thông số và nhãn mác, quy trình vận hành của động cơ; vận hành các thiết bị hằng hải như radar,định vị, máy dò cá, máy sonar; kết cấu hầm bảo quản và hệ thống thoát nước trên tàu...
Kết quả qua kiểm tra 17/18 tàu vỏ thép bị sự cố cho thấy nhiều sai phạm trong quá trình thiết kế, vật liệu đóng tàu, máy chính, máy phát điện và trang bị thiết bị hàng hải trên tàu cũng như công tác theo dõi, kiểm tra và đăng kiểm tàu cá.
Về nguồn gốc xuất xứ vỏ tàu, có 5 tàu do Công ty trách nhiệm hữu hạn Đại Nguyên Dương đóng bằng thép Trung Quốc và 12 tàu do Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nam Triệu đóng bằng thép Hàn Quốc. Có 12 tàu phần vỏ thép tàu bị gỉ sét tự nhiên, một số vị trí mặt boong gỉ sét nhiều hơn do tiếp xúc va chạm với ngư lưới cụ và cá thành phẩm. Có 5 tàu ở mặt boong, cabin, trang thiết bị trên boong tàu gỉ sét nặng.
[Bình Định thành lập Tổ công tác thẩm định chất lượng tàu vỏ thép]
Về máy chính, có 9 tàu trang bị máy hiệu Mitssubishi MPTA; trong đó có 5 máy S6R2-MPTA, công suất 940 HP và 04 máy S6R-MPTA công suất 811 HP. Hệ thống ống giải nhiệt đã gia công lại, bộ sinh hàn nước biển thay thế chỉ giải nhiệt nước ngọt. Các chi tiết trên đi kèm với động cơ không đồng bộ và không phù hợp với nguyên tắc hoạt động máy thủy của hãng Mitsubishi. Hãng Mitsubishi đã có văn bản xác nhận không sản xuất động cơ có model và công suất như ghi trên decal máy.
Kết quả kiểm tra cũng cho thấy có 3 máy có sự sai lệch về ký hiệu máy giữa hồ sơ và thực tế. Về 25 máy phụ được lắp trên 17 tàu vỏ thép, có 2 máy không có nhãn mác chỉ đóng số chìm, 1 máy phụ hiệu Cummins do Trung Quốc sản xuất, nhưng C/O ghi máy lắp ráp tại Singapore. Trong số 25 máy phụ trên, có 3 máy phụ hiệu Cummins hoạt động không ổn định, 3 máy phụ hiệu Mitsubishi-Nhật Bản bị vỡ thân máy, hư hỏng do hở bạc và có cụm phát điện bị hỏng.
Về trang thiết bị hàng hải, có 2 máy đo sâu dò ngang bị hỏng các bộ phận và 1 màn hình trên máy dò cá chất lượng thu tín hiệu và độ phân giải thấp không rõ nét. Đèn cáo áp và tăng phô bị xóa các dấu hiệu nguồn gốc xuất xứ trên các trụ kích và bóng đền cao áp 1.000 W không đúng như hợp đồng ký kết.
Đối với hầm bảo quản của 17 tàu, có đến 13 tàu hầm bị động nước, giữ nhiệt kém, bơm phôm không đều và có hiện tượng gỉ sét. Có 6 tàu bị tình trạng lưới cuốn chân vịt và về tời khai thác có 9 tàu trích lực từ máy điện không đúng với hồ sơ thiết kế được phê duyệt.
Đối với công tác thiết kế và giám sát kỹ thuật trong quá trình đóng tàu, theo kết quả kiểm tra thực tế, nhiều tàu đã có những thay đổi về bố trí chung, nghề, thiết bị tời so với thiết kế đã được phê duyệt nhưng vẫn chưa được cơ quan thiết kế hòan công theo đúng qui định. Quá trình kiểm tra tại hiện trường máy trước khi lắp đặt và sau khi lắp đặt của các đăng kiểm viên đã không kiểm tra kỹ chứng nhận nguồn gốc xuất xứ (C/O), chứng nhận chất lượng (CQ), chứng nhận thí nghiệm máy (ETR) của nơi sản xuất và không quan sát kỹ các chi tiết không đồng bộ với máy thủy.
Sau khi nghe ý kiến kiến nghị của các chủ tàu, ông Bùi Huy Hùng, Phó Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nam Triệu, đã nhận những sai sót trong quá trình đóng tàu để bị hư hỏng và hứa sẽ chịu trách nhiệm sửa chữa và bồi thường những thiệt hại cho chủ tàu khi tàu phải nằm bờ chờ sửa chữa không hoạt động sản xuất được.
Còn ông Đào Ngọc Đức, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm tàu cá (Tổng cục Thủy sản) cho hay lãnh đạo cơ quan đăng kiểm nhận những sai sót trong quá trình thực hiện nhiệm vụ vừa qua. Trong quá trình kiểm tra và kiểm soát, nếu phát hiện kiểm soát viên nào có vi phạm, đơn vị sẽ xử lý nghiêm khắc.
[Thủ tướng chỉ đạo kiểm tra việc đóng tàu cá theo Nghị định 67]
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản Nguyễn Ngọc Oai đã đánh giá cao về trách nhiệm của Ủy ban Nhân dân tỉnh, sở ngành chức năng và Tổ công tác đã nhanh chóng vào cuộc để có kết luận bước đầu làm cơ sở để kịp thời khắc phục cho ngư dân. Cơ sở đóng tàu sẽ phải chịu trách nhiệm sửa chữa và trang bị máy móc thiết bị đảm báo chất lượng theo đúng hợp đồng ký kết và phải đền bù mọi thiệt hại cho các chủ tàu có tàu bị hư hỏng phải nằm bờ sửa chữa.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hiện đang cho rà soát toàn bộ các cơ sở đóng tàu vỏ thép có đảm bảo năng lực hay không để tiếp tục xử lý đồng thời, đề nghị Bộ Tài chính xem xét giãn kế hoạch đóng bảo hiểm cho các chủ tàu cá bị sự cố./.
