Định giá tài sản trí tuệ là một trong những công việc có ý nghĩa quan trọngtrong hoạt động thương mại hóa tài sản trí tuệ, từ đó tạo điều kiện hình thànhvà phát triển thị trường khoa học và công nghệ.
Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng, đây là hoạt động rấtbình thường thường trong các cuộc mua, bán tài sản trí tuệ giữa nhà khoa học vànhà đầu tư của các nước nhưng lại là vấn đề còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Thứtrưởng Trần Văn Tùng đã có cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN về vấn đề này.
- Định giá tài sản trí tuệ là hoạt động còn khá mới mẻ ở Việt Nam, xin Thứtrưởng cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ đang có những bước triển khai hoạt độngnày như thế nào?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Vấn đề định giá tài sản trí tuệ ngày nay đã trởthành mối quan tâm không chỉ của doanh nghiệp mà còn đối với các nhà lập pháp,hoạch định chính sách và quản lý kinh tế vĩ mô. Đinh giá tài sản trí tuệ tốt sẽgiúp cho việc ra quyết định phù hợp trong lĩnh vực bảo hộ, khai thác, thương mạihóa tài sản trí tuệ.
Hiện nay ở Việt Nam, các công ty tư vấn luật vẫn tham gia định giá tài sản trítuệ nhưng những vấn đề thuộc về phương pháp, cách thức định giá và những ngườiđịnh giá một cách khách quan và có chuyên môn, có nghiệp vụ thì Việt Nam đangrất thiếu. Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ tập trung xâydựng các văn bản, chính sách hướng dẫn cho việc định giá tài sản tuệ và khi xácđịnh được các vấn đề, chúng ta sẽ hình thành các tổ chức trung gian, có chứcnăng làm nhiệm vụ đánh giá, xác định giá trị tài sản trí tuệ, giúp nhà khoa họcyên tâm khi chuyển giao tài sản trí tuệ của mình và những nhà đầu tư yên tâm sẽnhận được kết quả nghiên cứu xứng đáng với kinh phí mình bỏ ra. Đây là một hướngđi mà Bộ Khoa học và Công nghệ đang chỉ đạo thực hiện.
- Vậy thực tế hiện nay ở Việt Nam các phương thức mua bán tài sản trí tuệđược dựa trên cơ sở nào, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Vấn đề định giá tài sản trí tuệ chưa được thựchiện nhiều tại Việt Nam. Phần định giá phụ thuộc lớn vào sự năng động của nhàkhoa học và sự thỏa thuận giữa nhà khoa học và nhà đầu tư.
Hiện nay, việc mua bán, chuyển giao công nghệ đều là sự thỏa thuận giữa nhà khoahọc và doanh nghiệp. Hai bên có thể đưa ra rất nhiều phương án, nên rất cần sựtư vấn của các tổ chức trung gian với phương pháp khoa học để định giá tài sảntrí tuệ của nhà khoa học. Khi đó, nhà đầu tư cũng cảm thấy hài lòng khi mua đượcbí quyết công nghệ sát với giá trị thật, nhà khoa học cũng cảm thấy công sức,trí tuệ của mình được trả giá thỏa đáng.
Việc định giá tài sản trí tuệ sẽ góp phần quan trọng để phát triển thị trườngchuyển giao công nghệ ở nước ta. Nếu không có công việc này sẽ gây nên sự áchtắc và là khó khăn lớn nhất bởi nhà khoa học sẽ không dám chuyển giao vì sợthiệt thòi, các nhà đầu tư sẽ không dám mua vì sợ mua đắt, sợ đầu tư sẽ khônghiệu quả. Nếu có những tổ chức trung gian có kiến thức thì hai bên sẽ có cơ hộigặp nhau và sớm có tiếng nói chung. Nếu chúng ta sớm xây dựng được tổ chức địnhgiá sẽ giúp nhà khoa học và nhà đầu tư đi đến một điểm gần nhau hơn, tạo nên sựhài lòng cho cả hai bên.
- Vậy Thứ trưởng đánh giá như nào về nhân lực đánh giá và định giá tài sảntrí tuệ hiện nay ở Việt Nam?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Hiện nay lực lượng hoạt động trong lĩnh vựcđánh giá, định giá tài sản trí tuệ ở Việt Nam còn ít. Một số công ty tư vấn luậtđã bắt đầu thực hiện việc này nhưng ở các mảng khác dễ hơn như xây dựng, giaothông hay các vấn đề cụ thể… Với tài sản trí tuệ - thứ tài sản vô hình thì việcđánh giá phải dùng những phương án, kinh nghiệm mà các nước trên thế giới đãthực hiện và chắc chắn rằng chúng ta không thể đi ngoài quy luật đó. Không cónguyên mẫu, thước đo nào cho mỗi đợt chuyển giao công nghệ mà phụ thuộc vàophương pháp luận để tính toán một cách hợp lý. Vì vậy, cần dần dần tiếp thu kinhnghiệm và phương pháp của thế giới để đưa vào áp dụng tại Việt Nam một cách khoahọc để phát triển trong thời gian tới.
Nguyên tắc của hoạt động này là các tổ chức dịch vụ, sẽ ra đời dựa trên hệ thốngpháp luật do Bộ Khoa học và Công nghệ và các đơn vị có liên quan xây dựng, tạomôi trường pháp lý cho các tổ chức đó hoạt động. Đó là những tổ chức tư vấn,dịch vụ hoạt động có lợi nhuận do các cá nhân, những người có tâm huyết thànhlập./
Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng, đây là hoạt động rấtbình thường thường trong các cuộc mua, bán tài sản trí tuệ giữa nhà khoa học vànhà đầu tư của các nước nhưng lại là vấn đề còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Thứtrưởng Trần Văn Tùng đã có cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN về vấn đề này.
- Định giá tài sản trí tuệ là hoạt động còn khá mới mẻ ở Việt Nam, xin Thứtrưởng cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ đang có những bước triển khai hoạt độngnày như thế nào?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Vấn đề định giá tài sản trí tuệ ngày nay đã trởthành mối quan tâm không chỉ của doanh nghiệp mà còn đối với các nhà lập pháp,hoạch định chính sách và quản lý kinh tế vĩ mô. Đinh giá tài sản trí tuệ tốt sẽgiúp cho việc ra quyết định phù hợp trong lĩnh vực bảo hộ, khai thác, thương mạihóa tài sản trí tuệ.
Hiện nay ở Việt Nam, các công ty tư vấn luật vẫn tham gia định giá tài sản trítuệ nhưng những vấn đề thuộc về phương pháp, cách thức định giá và những ngườiđịnh giá một cách khách quan và có chuyên môn, có nghiệp vụ thì Việt Nam đangrất thiếu. Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Khoa học và Công nghệ tập trung xâydựng các văn bản, chính sách hướng dẫn cho việc định giá tài sản tuệ và khi xácđịnh được các vấn đề, chúng ta sẽ hình thành các tổ chức trung gian, có chứcnăng làm nhiệm vụ đánh giá, xác định giá trị tài sản trí tuệ, giúp nhà khoa họcyên tâm khi chuyển giao tài sản trí tuệ của mình và những nhà đầu tư yên tâm sẽnhận được kết quả nghiên cứu xứng đáng với kinh phí mình bỏ ra. Đây là một hướngđi mà Bộ Khoa học và Công nghệ đang chỉ đạo thực hiện.
- Vậy thực tế hiện nay ở Việt Nam các phương thức mua bán tài sản trí tuệđược dựa trên cơ sở nào, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Vấn đề định giá tài sản trí tuệ chưa được thựchiện nhiều tại Việt Nam. Phần định giá phụ thuộc lớn vào sự năng động của nhàkhoa học và sự thỏa thuận giữa nhà khoa học và nhà đầu tư.
Hiện nay, việc mua bán, chuyển giao công nghệ đều là sự thỏa thuận giữa nhà khoahọc và doanh nghiệp. Hai bên có thể đưa ra rất nhiều phương án, nên rất cần sựtư vấn của các tổ chức trung gian với phương pháp khoa học để định giá tài sảntrí tuệ của nhà khoa học. Khi đó, nhà đầu tư cũng cảm thấy hài lòng khi mua đượcbí quyết công nghệ sát với giá trị thật, nhà khoa học cũng cảm thấy công sức,trí tuệ của mình được trả giá thỏa đáng.
Việc định giá tài sản trí tuệ sẽ góp phần quan trọng để phát triển thị trườngchuyển giao công nghệ ở nước ta. Nếu không có công việc này sẽ gây nên sự áchtắc và là khó khăn lớn nhất bởi nhà khoa học sẽ không dám chuyển giao vì sợthiệt thòi, các nhà đầu tư sẽ không dám mua vì sợ mua đắt, sợ đầu tư sẽ khônghiệu quả. Nếu có những tổ chức trung gian có kiến thức thì hai bên sẽ có cơ hộigặp nhau và sớm có tiếng nói chung. Nếu chúng ta sớm xây dựng được tổ chức địnhgiá sẽ giúp nhà khoa học và nhà đầu tư đi đến một điểm gần nhau hơn, tạo nên sựhài lòng cho cả hai bên.
- Vậy Thứ trưởng đánh giá như nào về nhân lực đánh giá và định giá tài sảntrí tuệ hiện nay ở Việt Nam?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Hiện nay lực lượng hoạt động trong lĩnh vựcđánh giá, định giá tài sản trí tuệ ở Việt Nam còn ít. Một số công ty tư vấn luậtđã bắt đầu thực hiện việc này nhưng ở các mảng khác dễ hơn như xây dựng, giaothông hay các vấn đề cụ thể… Với tài sản trí tuệ - thứ tài sản vô hình thì việcđánh giá phải dùng những phương án, kinh nghiệm mà các nước trên thế giới đãthực hiện và chắc chắn rằng chúng ta không thể đi ngoài quy luật đó. Không cónguyên mẫu, thước đo nào cho mỗi đợt chuyển giao công nghệ mà phụ thuộc vàophương pháp luận để tính toán một cách hợp lý. Vì vậy, cần dần dần tiếp thu kinhnghiệm và phương pháp của thế giới để đưa vào áp dụng tại Việt Nam một cách khoahọc để phát triển trong thời gian tới.
Nguyên tắc của hoạt động này là các tổ chức dịch vụ, sẽ ra đời dựa trên hệ thốngpháp luật do Bộ Khoa học và Công nghệ và các đơn vị có liên quan xây dựng, tạomôi trường pháp lý cho các tổ chức đó hoạt động. Đó là những tổ chức tư vấn,dịch vụ hoạt động có lợi nhuận do các cá nhân, những người có tâm huyết thànhlập./
Bích Thủy (TTXVN)
