Hormone sinh dục có vai trò trung tâm trong việc đồng bộ nhịp sinh học

Kết quả của nghiên cứu mới giúp lý giải vì sao ở phụ nữ, các giai đoạn như chu kỳ kinh nguyệt, mang thai hay mãn kinh thường đi kèm những rối loạn về giấc ngủ và sức khỏe.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty images)
Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty images)

Một nghiên cứu mới đây của các chuyên gia thuộc Viện Khoa học Weizmann (Israel) thực hiện cho thấy hormone sinh dục đóng vai trò trung tâm trong việc đồng bộ các đồng hồ sinh học ở cấp độ tế bào với nhau và với môi trường bên ngoài.

Kết quả này giúp lý giải vì sao ở phụ nữ, các giai đoạn như chu kỳ kinh nguyệt, mang thai hay mãn kinh thường đi kèm những rối loạn về giấc ngủ và sức khỏe.

Nhóm nghiên cứu do các tiến sỹ Gal Manella, Saar Ezagouri và Nityanand Bolshette dẫn dắt, đã phát hiện các hormone sinh dục nữ - đặc biệt là progesterone, khi kết hợp với hormone căng thẳng cortisol, có tác động mạnh mẽ đến đồng hồ sinh học trong cơ thể nữ giới.

Các rối loạn của đồng hồ sinh học (circadian clock) - hệ thống “bộ đếm thời gian” ở cấp độ phân tử hoạt động trong hầu hết mọi tế bào của cơ thể suốt 24 giờ mỗi ngày, có thể dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe, từ rối loạn giấc ngủ đến tiểu đường và ung thư.

Trong những năm gần đây, phòng thí nghiệm của GS. Asher - một trong những đơn vị hàng đầu thế giới về nghiên cứu cơ chế phân tử của đồng hồ sinh học, đã phát triển một phương pháp độc đáo, sử dụng một tập hợp các tế bào của cơ thể người, mỗi tế bào đại diện cho một “thời điểm trong ngày” khác nhau. Phương pháp này giống như một bức tường treo đầy đồng hồ hiển thị múi giờ hiện tại ở các thành phố lớn trên thế giới.

Với phương thức tiếp cận mới, lần đầu tiên các nhà khoa học có thể lập bản đồ phương thức các đồng hồ sinh học ở cấp độ tế bào được đồng bộ hóa nhờ các tín hiệu trong máu với độ chính xác cao nhất từng được ghi nhận.

Ngoài việc làm rõ vai trò của hormone sinh dục, nghiên cứu còn phát hiện rằng protein Cry2, thay vì Per2 như quan niệm nghiên cứu trước đây, mới là thành phần của đồng hồ sinh học tiếp nhận các tín hiệu này.

Giáo sư Asher cho biết: “Nồng độ hormone sinh dục thay đổi trong suốt cuộc đời, qua các giai đoạn như chu kỳ kinh nguyệt, thai kỳ, liệu pháp hormone, quá trình sử dụng thuốc tránh thai và trong nhiều trạng thái bệnh lý khác nhau. Những giai đoạn này đã được chứng minh là có liên quan đến các rối loạn nhịp sinh học. Kết quả nghiên cứu mới cho thấy các rối loạn này có thể liên quan trực tiếp đến sự tương tác giữa hormone sinh dục và các cơ chế điều hòa, đồng bộ đồng hồ sinh học."

Từ lâu, giới khoa học đã xác định đồng hồ sinh học không chỉ chịu ảnh hưởng từ các tín hiệu bên ngoài như ánh sáng Mặt Trời, mà còn từ các tín hiệu được truyền qua lưu thông máu. Tuy nhiên, các tín hiệu “trong máu” này vẫn chưa được lập bản đồ đầy đủ và cũng chưa rõ thành phần nào trong cơ chế đồng hồ sinh học đóng vai trò là “cửa ngõ” tiếp nhận chúng.

Nguyên nhân là do trước đó, các nhà nghiên cứu chưa có phương pháp chính xác để theo dõi phản ứng của đồng hồ sinh học trước các tín hiệu khác nhau trong suốt chu kỳ 24 giờ./.

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục

Tên lửa Ariane 6 phóng hai vệ tinh dẫn đường Galileo vào ngày 17/12. (Nguồn: Space News)

Châu Âu phóng thành công hai vệ tinh Galileo mới

Hai vệ tinh Galileo vừa được EU phóng thành công ngày 17/12, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực duy trì hệ thống định vị độc lập và năng lực phóng vệ tinh riêng của châu Âu.

Toàn cảnh Lễ khai mạc Techfest Việt Nam 2025

Toàn cảnh Lễ khai mạc Techfest Việt Nam 2025

Lễ khai mạc có sự hiện diện của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Duy Ngọc, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ.