Quang cảnh lễ công bố. (Nguồn: Vietnam+) Ngày 30/3 tại Hà Nội, Bộ Công Thương phối hợp với Đại sứ quán Vương quốc Anh tại Hà Nội đã chính thức công bố Phiên bản “Vietnam 2050 Calculator Pathways” cập nhật.
Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một công cụ hỗ trợ hoạch định chính sách năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng "2050 Calculator" bằng tiếng Việt.
Công cụ này cho người sử dụng một cái nhìn trực quan và rõ ràng về các kịch bản lựa chọn năng lượng, mối tương quan giữa các kịch bản và định hướng lựa chọn mức phát thải khí nhà kính của Việt Nam. Đây là sản phẩm hợp tác giữa Bộ Công Thương và Bộ Ngoại giao Vương quốc Anh.
Cách đây đúng một năm, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Bộ Năng lượng và Biến đổi Khí hậu của Vương quốc Anh (DECC) và hỗ trợ tài chính thông qua Quỹ Biến đổi khí hậu Quôc tế (ICF) của Vương quốc Anh, các nhà làm chính sách tại các bộ ngành liên quan của Viêt Nam đã tiếp nhận phiên bản Calculator 2050 được xây dựng dựa trên phiên bản gốc của DECC. Do hạn chế về thời gian, phiên bản Vietnam 2050 Calculator chưa được hoàn thiện về ngôn ngữ đan xen cả tiếng Anh và Việt, cũng như chưa có một số kịch bản chi tiết cho các phân ngành kinh tế.
Nhận thấy sự quan tâm của các cơ quan liên quan của Việt Nam đối với mô hình 2050 Calculator về tính khoa học và minh bạch cũng như tính hữu dụng trong việc tham khảo trong quá trình xây dựng các chính sách liên quan tới năng lượng và phát thải khí nhà kính, Quỹ Thịnh vượng thuộc Bộ Ngoại giao Vương quốc Anh đã hỗ trợ tài chính cho Bộ Công Thương Việt Nam tiếp tục nâng cấp công cụ này.
Đến nay, công cụ đã được cập nhật và phản ánh các chính sách mới được ban hành của Việt Nam về năng lượng, bổ sung và chi tiết hóa các dữ liệu về tiêu thụ năng lượng các ngành công nghiệp, hộ gia đình và thương mại. Các ước tính chi phí cho các kịch bản và giải pháp giảm phát thải khí nhà kính cũng được thể hiện trong mô hình.
2050 Calculator của Việt Nam là một mô hình tính toán chạy trên nền web mô tả bức tranh cung-cầu năng lượng của Việt Nam với các tổ hợp kịch bản phát triển năng lượng và tính toán mức giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam tương ứng từ nay đến năm 2050. Đây là một công cụ thân thiện với người sử dụng, bất kỳ ai cũng có thể truy cập và khám phá các kịch bản năng lượng từ nay đến năm 2050 chỉ cần có kết nối Internet.
Vương quốc Anh là quốc gia đầu tiên thông qua Luật Biến đổi Khí hậu vào năm 2008, bao gồm nhiều mục tiêu về giảm phát thải khí nhà kính của nước Anh; đó là đạt mức giảm phát thải là 36% vào năm 2020 và giảm 80% vào năm 2050 so với mức phát thải của năm 1990, và đồng thời đưa ra kế hoạch để đạt được các mục tiêu đó. Bộ Năng lượng và Biến đổi khí hậu Vương quốc Anh cũng công bố “2050 Calculator” của nước Anh vào năm 2010 để mời gọi tranh biện cách thức đạt được các mục tiêu đề ra.
Theo ông Vũ Đình Duy, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, Bộ Công Thương, mô hình 2050 Calculator của Việt Nam không chỉ dùng cho các nhà hoạch định chính sách mà công chúng, giới học thuật và các nhà hoạt động xã hội cũng có thể dùng được.
Hiện nay, Dự án đang hỗ trợ để xây dựng phiên bản Calculator 2050 cho cấp tỉnh lựa chọn Đà Nẵng là thành phố được thí điểm xây dựng mô hình này. Dự kiến đến tháng 3/2017, phiên bản Calculator 2050 của Đà Nẵng sẽ được hoàn tất. Đây sẽ là công cụ hỗ trợ các cơ quan chính quyền của Đà Nẵng trong việc hoạch định chính sách liên quan đến năng lượng và thiết lập các kế hoạch hành động và mục tiêu liên quan đến giảm phát thải khí nhà kính và tăng trưởng xanh và từ đó kết nối với các chính sách và mục tiêu của quốc gia.
Tại hội thảo, đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp Bộ Công Thương, đơn vị chủ trì thực hiện dự án, đã trình diễn cách sử dụng công cụ này để tham khảo trong quá trình xây dựng các kế hoạch hành động, chính sách liên quan, cũng như thiết lập các mục tiêu về giảm phát thải khí nhà kính.
Đại biểu tham dự hội thảo đánh giá cao việc phát triển một mô hình tính toán mang tính khoa học, ưu việt, minh bạch và có tính chất chương trình hóa các số liệu giúp các nhà hoạch định chính sách có cơ sở rõ ràng khi ra quyết sách về năng lượng.
Đại diện các Bộ ngành mong muốn mô hình được tiếp cận và sử dụng lâu dài trong quá trình tham khảo xây dựng chính sách về năng lượng, đặc biệt là được tiếp tục tham vấn và chia sẻ với các bên liên quan trong quá trình đề xuất các giải pháp, các mục tiêu về giảm phát thải khí nhà kính hướng tới các mục tiêu của Việt Nam đề ra trong INDC, thực hiện Thỏa thuận Paris và được tham khảo trong quá trình chuẩn bị Thông báo Quốc gia lần thứ 3.
Phiên bản Vietnam 2050 Calculator cập nhật, sử dụng ngôn ngữ bằng tiếng Việt đã được giới thiệu tới các cán bộ của các Bộ ngành, cơ quan của Chính phủ trung ương và địa phương, các doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ, các Viện và trường đại học.
Trong thời gian tới, Dự án dự kiến tổ chức tập huấn cho Sở Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư của một số tỉnh về cách sử dụng Vietnam 2050 Calculator phối hợp với một số mô hình năng lượng khác làm công cụ phục vụ cho việc xây dựng và lựa chọn chính sách./.
