HÀ NỘI, VIỆT NAM – Media OutReach – Ngày 15 tháng 6 năm 2022 – Ngày 15/6, báo Việt Nam News đã phối hợp với tờ The Statesman (Ấn Độ) và Korea Herald (Hàn Quốc) tổ chức Tọa đàm trực tuyến (webinar): “Asia: Renewable Energy Continent” (tạm dịch: “Châu Á: Châu lục năng lượng tái tạo”) nhằm thảo luận về tương lai cũng như triển vọng phát triển năng lượng tái tạo của các nước châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng. Cả ba tờ báo này đều là thành viên của Asia News Network (ANN), một liên minh của 21 báo lớn tại 19 quốc gia châu Á.
Các nhà báo và đại diện các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam và các nước Châu Á đã tham dự tọa đàm này. Các diễn giả có ông Tăng Thế Cường, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường, thay mặt Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà; Tiến sĩ Harald Link, Chủ tịch B Grimm Power Thái Lan; ông Hideki Minamikawa, Chủ tịch Trung tâm Vệ sinh môi trường Nhật Bản; ông Frank Phuan, Giám đốc điều hành Kinh doanh của Sunseap Energy có trụ sở tại Singapore; ông Anil Sood, Chủ tịch Chetna tại Ấn Độ; và ông Phan Tấn Cảnh, Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận.
Trong thông điệp gửi tới tọa đàm ,Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã nêu rõ: “Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và suy thoái hệ sinh thái là những khủng hoảng đối với nhân loại hiện nay. Châu Á là lục địa có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất trên thế giới và cũng là nơi có mức tiêu thụ năng lượng cao nhất. Nhu cầu về năng lượng trong khu vực liên tục tăng do quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa đang diễn ra với tốc độ chóng mặt’. Châu Á cũng là một khu vực có tiềm năng to lớn về năng lượng tái tạo, cùng với kiến thức và chuyên môn đáng kể về năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, tỷ lệ năng lượng tái tạo vẫn còn khiêm tốn so với năng lượng truyền thống. Do đó, cùng với chuyển đổi mô hình kinh tế, chuyển đổi năng lượng đóng một vai trò quan trọng trong việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Liên hợp quốc, góp phần vào mục tiêu không phát thải ròng vào năm 2050″.
Để phát huy hết tiềm năng của năng lượng tái tạo, cũng như đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà đã đưa ra 7 đề xuất như sau:
Thứ nhất, năng lượng tái tạo cần trở thành một công ích phục vụ tất cả mọi người, để mọi người đều có thể tiếp cận và hưởng lợi từ việc phát triển năng lượng tái tạo và chuyển đổi năng lượng. Đặc biệt, các cộng đồng hoặc nhóm bị ảnh hưởng tiêu cực bởi quá trình chuyển đổi năng lượng cần được hỗ trợ về sinh kế và giáo dục để chuyển đổi nghề nghiệp.
Thứ hai, cần thúc đẩy hợp tác giữa các quốc gia trong việc gỡ bỏ các rào cản, bao gồm cả các rào cản về quyền sở hữu trí tuệ, để thúc đẩy việc chia sẻ kiến thức và thúc đẩy hợp tác trong nghiên cứu khoa học, phát triển và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực năng lượng tái tạo từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển.
Thứ ba, các chính sách đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng. Do đó, cần có các chính sách và khuôn khổ phù hợp với từng quốc gia để khuyến khích cộng đồng doanh nghiệp tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo, cũng như thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng, từ giai đoạn lập kế hoạch sang cấp phép, quản lý và vận hành các dự án phát triển năng lượng tái tạo.
Thứ tư, các mục tiêu liên quan đến phát triển năng lượng tái tạo, không phát thải ròng và giảm ô nhiễm không khí cần được thiết lập, đây sẽ là tiêu chí để đưa ra các quyết định đầu tư và phát triển các dự án năng lượng. Đặc biệt, cần đảm bảo cam kết và sự tham gia có trách nhiệm của hệ thống tài chính, bao gồm các ngân hàng phát triển đa phương, các tổ chức tài chính và tín dụng, thông qua việc điều chỉnh danh mục cho vay theo hướng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng tái tạo.
Thứ năm, cần tăng cường đầu tư vào hệ thống truyền tải điện để tối đa hóa lợi ích của việc sản xuất năng lượng gió và mặt trời, đồng thời đầu tư nhiều hơn vào các dự án cơ sở hạ tầng thúc đẩy ứng dụng công nghệ sạch như xe điện và xe máy điện.
Thứ sáu, bên cạnh nỗ lực thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và khai thác tiềm năng của năng lượng tái tạo, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp khác như phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu để nâng cao năng lực thích ứng và hấp thụ carbon; thúc đẩy kinh tế tuần hoàn nhằm sử dụng hiệu quả nhất các nguồn lực đồng thời bảo tồn các nguồn lực cho các thế hệ mai sau; và triển khai các giải pháp công nghệ về thu giữ và lưu giữ các-bon để góp phần thực hiện mục tiêu phát thải carbon bằng 0…
Cuối cùng, để thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo ở châu Á tương xứng với tiềm năng, cần có sự tham gia tích cực của các cơ quan truyền thông, báo chí trong khu vực. Các cơ quan thông tấn, báo chí sẽ góp phần truyền đi thông điệp về tính cấp thiết của quá trình chuyển đổi năng lượng cũng như giúp cộng đồng doanh nghiệp và người dân hiểu rõ hơn về những lợi ích kinh tế, môi trường và xã hội do năng lượng tái tạo mang lại.
Tọa đàm đã cung cấp một cái nhìn sâu sắc hơn về quá trình chuyển đổi hợp thời sang năng lượng tái tạo ở châu Á, sự tham gia của các công nghệ tiên tiến, nhu cầu thay đổi chính sách và các nguồn tài chính tiềm năng cũng như các vấn đề trong việc theo đuổi năng lượng xanh.
Tại sự kiện, ông Hideki Minamikawa, Chủ tịch Trung tâm Vệ sinh Môi trường Nhật Bản, đồng thời là nguyên Thứ trưởng Bộ Môi trường, đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc giảm phát thải carbon và chia sẻ kinh nghiệm từ Nhật Bản, đồng thời nhấn mạnh sự hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu đã nhận được sự hoan nghênh của quốc tế.
Ông chia sẻ rằng, Nhật Bản đã có một số chính sách nhằm tăng cường năng lượng từ các nguồn sạch bao gồm năng lượng mặt trời, gió, hydro và sinh khối. Tuy nhiên, sự phát triển năng lượng tái tạo hiện tại của Nhật Bản là chưa đủ và có những thách thức liên quan đến lưới điện. Dẫu sao, thì năng lượng tái tạo vẫn là trụ cột của sản xuất điện ở Nhật Bản dự kiến sẽ cung cấp tới 38% tổng sản lượng điện của Nhật Bản vào năm 2030.
Tương tự, ông Harald Link, Chủ tịch của B. Grimm Power Pel có trụ sở tại Thái Lan, cho biết: “Sự phát triển rộng rãi của năng lượng sạch thúc đẩy sự đổi mới và điều này cung cấp nhiều hiểu biết và mô hình để các nước châu Á xem xét. Năng lượng tái tạo thực sự là tiêu chuẩn mới hiện nay. Bất cứ nơi nào bạn đến, mọi người đều quan tâm đến năng lượng tái tạo và ở các dạng khác nhau, cho dù đó là gió, nước, mặt trời, nhiên liệu sinh học và thậm chí cả sóng. Có rất nhiều đổi mới đang diễn ra hiện nay để chúng ta có thể xem xét năng lượng tái tạo ngang hàng ở các quốc gia khác nhau ở Châu Âu.
Việc phát triển năng lượng tái tạo cần có những quy định tốt. Điều quan trọng là phải tổ chức một hệ sinh thái bán năng lượng tái tạo ”.
Ông Frank Phuan, Giám đốc điều hành (CEO) của Công ty SUNSEAP Group Pte có trụ sở tại Singapore, cho biết, ông đã chứng kiến cả xu hướng tốt và xấu trong phát triển năng lượng sạch trong khu vực, đồng thời cho biết thêm rằng “tốt có nhiều hơn xấu”. Ông cũng nhấn mạnh đến sự phát triển của năng lượng mặt trời nổi tại các đập thủy điện cũng như việc thực hiện nông nghiệp tích hợp năng lượng mặt trời, đặc biệt là ở Trung Quốc đại lục và Đài Loan.
Ông Anil Sood, Chủ tịch Chetna của Ấn Độ, bày tỏ lo ngại về tác động kinh tế của mạng lưới truyền tải bị quá tải và hậu quả về môi trường nếu một số lượng lớn pin không được xử lý đúng cách.
Là địa bàn có nhiều dự án năng lượng tái tạo, tỉnh Ninh Thuận đã chứng kiến nhiều thay đổi và cải thiện tích cực về đời sống.
Ông Phan Tấn Cảnh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, phát biểu: “Việc phát triển,, triển khai các dự án năng lượng tái tạo không chỉ nâng cao hiệu quả sử dụng đất và giá trị đất không phù hợp cho nông nghiệp, giảm phát thải khí nhà kính tới 97,9% so với các phương thức truyền thống như điện than, mà còn tạo động lực phát triển các ngành khác như bất động sản, xây dựng, thương mại, dịch vụ. Tuy nhiên, tốc độ phát triển nhanh của nhiều dự án đã gây ra những tác động tiêu cực. Số lượng dự án tăng quá nhanh trong một thời gian ngắn, dẫn đến những con đường nơi tập trung đông dân cư xuống cấp. Khói bụi do các phương tiện vận chuyển thiết bị gây ra trong khu vực đã ảnh hưởng xấu đến môi trường và cuộc sống của người dân. Sự phát triển nhanh của năng lượng mặt trời trên mái nhà có công suất dưới 1MW tại các trang trại đã ảnh hưởng đến việc truyền tải trong lưới điện”.
Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Với phương châm hành động và trách nhiệm, tại COP26, Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ hướng tới không phát thải ròng vào năm 2050, chuyển từ nhiên liệu than sang năng lượng tái tạo.
