Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain ngày 20/6 đã nêu đích danh Trung Quốc là nguyên nhân gây ra căng thẳng ở Biển Đông đồng thời khẳng định những tuyên bố chủ quyền của nước này là "không có cơ sở nào theo luật quốc tế."
Ông John McCain phát biểu như trên tại hội thảo về an ninh hàng hải ở Biển Đông do Trung tâm Nghiên cứu các vấn đề chiến lược và quốc tế (CSIS) của Mỹ tổ chức hội thảo trong hai ngày 20-21/6 tại thủ đô Washington.
"Tình hình hiện nay đòi hỏi phải nói thẳng: một trong những lực lượng chính làm gia tăng căng thẳng ở Biển Đông, và khiến cho khó đạt một giải pháp hòa bình cho những tranh chấp này, chính là lối hành xử hung hăng của Trung Quốc cùng những tuyên bố chủ quyền không có căn cứ mà nước này tìm cách đưa ra," ông McCain nói trong bài phát biểu được phát trực tiếp trên website của CSIS.
Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain khẳng định: “Điều khiến tôi lo ngại, và tôi cho rằng nhiều người trong số các quý vị cũng vậy, là những tuyên bố đòi chủ quyền bành trướng mà Trung Quốc đang đưa ra ở Biển Đông; lý do đưa ra cho những tuyên bố này thì không có cơ sở nào theo luật quốc tế; và những hành động ngày càng quyết liệt mà Trung Quốc đang thực hiện nhằm khẳng định quyền tự tuyên bố của họ, trong đó có cả những vùng biển thuộc phạm vi 200 hải lý tính từ bờ biển của các nước ASEAN, cũng như hàng loạt vụ việc gần đây liên quan đến Việt Nam và Philippines."
Theo ông McCain, "cái gọi là bản đồ 'đường chín đoạn' của Trung Quốc đòi chủ quyền với tất cả các hòn đảo tại Biển Đông là lãnh thổ có chủ quyền của Trung Quốc và tất cả các vùng biển của các nước này là khu vực kinh tế đặc quyền của Trung Quốc. Hơn nữa, cách hiểu của Trung Quốc về luật quốc tế sẽ làm xói mòn nguyên tắc lâu nay về tự do lưu thông hàng hải – vặn méo nó từ một khái niệm thúc đẩy đi lại mở sang một khái niệm hạn chế đi lại. Một số người ở Trung Quốc vẫn đang đề cập đến học thuyết này với tên gọi 'chiến tranh pháp lý.’”
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain ngày 20/6 đã kêu gọi Mỹ tăng cường ủng hộ về quân sự và chính trị cho các quốc gia Đông Nam Á đối phó với Trung Quốc trong bối cảnh ngày càng gia tăng bất đồng trên Biển Đông.
Theo ông McCain, Mỹ nên giúp các thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) phát triển và triển khai một hệ thống cảnh báo sớm cũng như các tàu tuần duyên tại các vùng biển đang tranh chấp. Mỹ cũng nên chuyển hướng sang hoạt động ngoại giao để giúp các nước ASEAN giải quyết các tranh chấp của họ và "thành lập một mặt trận thống nhất hơn".
Ông McCain cũng nói Trung Quốc đang tìm cách lợi dụng những bất đồng giữa các thành viên ASEAN nhằm chia rẽ họ để thực hiện các kế hoạch riêng của mình.
Khoảng 80 quan chức cấp cao, các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, học giả và nhà báo của Mỹ và nước ngoài sẽ tham dự cuộc hội thảo.
Các đại biểu sẽ trình bày tham luận, tập trung vào bốn chủ điểm chính là đánh giá về lợi ích và vị trí của các bên tại khu vực Biển Đông, cập nhập tình hình gần đây tại khu vực, đánh giá hiệu quả của các khuôn khổ và cơ chế về an ninh hàng hải hiện nay tại Biển Đông và khuyến nghị chính sách nhằm tăng cường an ninh tại khu vực này./.
