Một cửa hàng bán súng tại Mỹ. Ảnh minh họa. (Nguồn: AFP)
Tổng thống Mỹ Barack Obama, ngày 15/1, đã ký ban hành các nguyên tắc chỉ đạo mới, theo đó siết chặt các hoạt động bán và chuyển giao vũ khí cho các nước đồng minh.
Quy định mới sẽ kiểm soát các thương vụ bán vũ khí của chính phủ Mỹ cho các chính phủ khác cũng như của các công ty sản xuất vũ khí trong nước xuất ra nước ngoài.
Ngoài ra, quy định mới này cũng siết chặt các giao dịch liên quan vũ khí như dữ liệu, dịch vụ hoặc thiết bị được cung cấp dưới hình thức viện trợ quân sự hoặc hỗ trợ an ninh của Mỹ ở nước ngoài.
Đây là lần đầu tiên Nhà Trắng sửa đổi các quy định về việc bán vũ khí cho nước ngoài một cách rõ ràng trên nguyên tắc "kiềm chế" kể từ giữa thập niên 1990. Nhận xét về các nguyên tắc chỉ đạo mới, giới chức Mỹ cho rằng văn kiện này đã đưa ra những quy định chặt hơn trong vấn đề nhân quyền khi lần đầu tiên cấm việc chuyển giao vũ khí mà có thể sẽ được sử dụng cho các mục đích vô nhân đạo như diệt chủng, các tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người.
Trả lời phỏng vấn báo giới, quyền Trợ lý Ngoại trưởng phụ trách các vấn đề quân sự - chính trị Tom Kelly nhận định việc kiểm soát bán vũ khí cho nước ngoài luôn là một thách thức đối với chính sách ngoại giao của Mỹ, song vấn đề này đã được cải thiện đáng kể trong vài năm trở lại đây, đặc biệt sau diễn biến bất ổn tại khu vực Trung Đông.
Theo ông Kelly, việc ban hành các nguyên tắc chỉ đạo mới cho thấy Nhà Trắng muốn đảm bảo rằng vấn đề nhân quyền luôn đóng vai trò cốt lõi trong việc ban hành các quyết định bán và chuyển giao vũ khí cho nước ngoài.
Mỹ hiện là nước xuất khẩu các loại vũ khí thông thường lớn nhất thế giới với doanh thu 90 tỷ USD, chiếm khoảng 30% thị phần toàn cầu. Trong vòng 4 năm trở lại đây, các thương vụ bán vũ khí của Chính phủ Mỹ nói riêng đã mang về khoản doanh thu trên 30 tỷ USD mỗi năm. Năm ngoái, khoản doanh thu này đạt hơn 60 tỷ USD./.
