Ngày 11/3, quân đội Sudan và Nam Sudan cho biết đang rút quân khỏi biên giới tranh chấp trong nỗ lực mới nhất nhằm xây dựng một vùng đệm phi quân sự tại đây.
Trước đó vào ngày 8/3, Bộ trưởng Quốc phòng hai bên đã thống nhất các bước thiết lập khu vực phi quân sự mà trước đây chưa từng được thực hiện, bất chấp thỏa thuận giữa tổng thống hai nước vào tháng 9/2012.
Theo người phát ngôn quân đội Nam Sudan, sẽ mất khoảng hai tuần để binh lính nước này từ biên giới rút về phía Nam, di chuyển đến các vùng đã được chỉ định, cách khu phi quân sự khoảng 10km.
Còn một tuyên bố từ Bộ trưởng Quốc phòng Sudan cho biết, các lực lượng của Sudan đã bắt đầu rút khỏi vùng đệm từ ngày 10/3, tuân thủ thời gian biểu đã ký kết tại vòng đàm phán ở Addis Ababa, thủ đô Ethiopia do Liên minh châu Phi làm trung gian vào ngày 8/3.
Theo thỏa thuận, đến ngày 24/3, quân đội hai nước phải rút hết về hai phía tương ứng của vùng đệm. Tuy nhiên, một chuyên gia chính trị khu vực giấu tên tỏ ý nghi ngờ về thành công của nỗ lực mới này, cho rằng đây là một thỏa thuận sơ sài, khó kiểm soát và thẩm tra.
Vùng đệm phi quân sự giữa hai nước do các quan sát viên từ Sudan, Nam Sudan và nước ngoài giám sát. Nhưng hiệp ước giữa hai nước vẫn còn nhiều điểm không rõ ràng, ví dụ như bên nào sẽ phụ trách bảo vệ các quan sát viên.
Tháng 9/2012, Tổng thống Sudan Omar Hassan al-Bashir và người đồng cấp Nam Sudan Salva Kiir đã thỏa thuận sẽ "lập tức" thiết lập vùng đệm phi quân sự tại biên giới. Đây là một phần trong những thỏa thuận chính giữa hai bên nhằm chấm dứt xung đột sau khi bùng phát các cuộc giao tranh dọc biên giới hồi tháng Ba và tháng Tư năm ngoái.
Bên cạnh việc rút quân, thỏa thuận còn kêu gọi mở cửa biên giới tạo điều kiện cho thông thương và đi lại, và tiếp tục xuất khẩu dầu từ Nam Sudan qua các đường ống dẫn ở miền Bắc.
[Sudan-Nam Sudan nhất trí về biên giới phi quân sự]
Tất cả các điều trên đều chưa có hiệu lực, do các cáo buộc từ phía Sudan cho rằng Nam Sudan hỗ trợ lực lượng nổi dậy ở phía Bắc biên giới, đặc biệt là ở các bang Nam Kordofan và Nile Xanh. Nam Sudan phủ nhận cáo buộc này và đáp trả bằng chỉ trích chính Sudan hậu thuẫn cho phiến quân trên lãnh thổ Nam Sudan.
Trong khi Sudan và Nam Sudan tuyên bố các động thái phi quân sự hóa vùng biên giới, thì quân đội Sudan cho biết đã tiêu diệt hơn 40 phần tử nổi dậy trong những cuộc đụng độ với lực lượng "Phong trào giải phóng nhân dân Sudan miền Bắc" (SPLM-N) tại vùng Surkum thuộc bang Nile Xanh. Còn phía SPLM-N cho biết lực lượng nổi dậy đã "rút lui chiến thuật" sau khi giành quyền kiểm soát Surkum trong vòng nhiều giờ./.
Trước đó vào ngày 8/3, Bộ trưởng Quốc phòng hai bên đã thống nhất các bước thiết lập khu vực phi quân sự mà trước đây chưa từng được thực hiện, bất chấp thỏa thuận giữa tổng thống hai nước vào tháng 9/2012.
Theo người phát ngôn quân đội Nam Sudan, sẽ mất khoảng hai tuần để binh lính nước này từ biên giới rút về phía Nam, di chuyển đến các vùng đã được chỉ định, cách khu phi quân sự khoảng 10km.
Còn một tuyên bố từ Bộ trưởng Quốc phòng Sudan cho biết, các lực lượng của Sudan đã bắt đầu rút khỏi vùng đệm từ ngày 10/3, tuân thủ thời gian biểu đã ký kết tại vòng đàm phán ở Addis Ababa, thủ đô Ethiopia do Liên minh châu Phi làm trung gian vào ngày 8/3.
Theo thỏa thuận, đến ngày 24/3, quân đội hai nước phải rút hết về hai phía tương ứng của vùng đệm. Tuy nhiên, một chuyên gia chính trị khu vực giấu tên tỏ ý nghi ngờ về thành công của nỗ lực mới này, cho rằng đây là một thỏa thuận sơ sài, khó kiểm soát và thẩm tra.
Vùng đệm phi quân sự giữa hai nước do các quan sát viên từ Sudan, Nam Sudan và nước ngoài giám sát. Nhưng hiệp ước giữa hai nước vẫn còn nhiều điểm không rõ ràng, ví dụ như bên nào sẽ phụ trách bảo vệ các quan sát viên.
Tháng 9/2012, Tổng thống Sudan Omar Hassan al-Bashir và người đồng cấp Nam Sudan Salva Kiir đã thỏa thuận sẽ "lập tức" thiết lập vùng đệm phi quân sự tại biên giới. Đây là một phần trong những thỏa thuận chính giữa hai bên nhằm chấm dứt xung đột sau khi bùng phát các cuộc giao tranh dọc biên giới hồi tháng Ba và tháng Tư năm ngoái.
Bên cạnh việc rút quân, thỏa thuận còn kêu gọi mở cửa biên giới tạo điều kiện cho thông thương và đi lại, và tiếp tục xuất khẩu dầu từ Nam Sudan qua các đường ống dẫn ở miền Bắc.
[Sudan-Nam Sudan nhất trí về biên giới phi quân sự]
Tất cả các điều trên đều chưa có hiệu lực, do các cáo buộc từ phía Sudan cho rằng Nam Sudan hỗ trợ lực lượng nổi dậy ở phía Bắc biên giới, đặc biệt là ở các bang Nam Kordofan và Nile Xanh. Nam Sudan phủ nhận cáo buộc này và đáp trả bằng chỉ trích chính Sudan hậu thuẫn cho phiến quân trên lãnh thổ Nam Sudan.
Trong khi Sudan và Nam Sudan tuyên bố các động thái phi quân sự hóa vùng biên giới, thì quân đội Sudan cho biết đã tiêu diệt hơn 40 phần tử nổi dậy trong những cuộc đụng độ với lực lượng "Phong trào giải phóng nhân dân Sudan miền Bắc" (SPLM-N) tại vùng Surkum thuộc bang Nile Xanh. Còn phía SPLM-N cho biết lực lượng nổi dậy đã "rút lui chiến thuật" sau khi giành quyền kiểm soát Surkum trong vòng nhiều giờ./.
(TTXVN)
