Thành công của ASEAN và dấu ấn của Việt Nam

Nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2010 của Việt Nam thành công tốt đẹp và ghi dấu ấn Việt Nam rõ nét trong khu vực và trên trường quốc tế.
Nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN 2010 của Việt Nam thành công tốt đẹp và ghi dấu ấn Việt Nam rất rõ nét trong khu vực và trên trường quốc tế.

TTXVN xin trân trọng giới thiệu toàn bộ nội dung bài viết của ông Phạm GiaKhiêm, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao về vấn đề này.

Bước vào tháng cuối cùng của năm 2010, có thể khẳng định nhiệm kỳ Chủ tịchASEAN năm 2010 của Việt Nam đã thành công tốt đẹp, đạt được các mục tiêu đề ra,góp phần tăng cường đoàn kết và thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN,đồng thời hỗ trợ đắc lực cho các yêu cầu đối ngoại của Đảng và Nhà nước, nângcao vai trò và vị thế quốc tế của Việt Nam. Thành công của Năm Chủ tịch được thểhiện qua những kết quả quan trọng và thiết thực, tạo tác động lâu dài và ghi đậmdấu ấn Việt Nam.

Nhìn lại chặng đường đã qua với đầy ắp những sự kiện sôi động và những khó khăn,thách thức không nhỏ, chúng ta vui mừng và tự hào về những kết quả đã đạt được,xét cả về lợi ích chung của ASEAN cũng như lợi ích trực tiếp của Việt Nam.

Trước hết, chúng ta đã thực hiện tốt nhiệm vụ của Chủ tịch ASEAN với phương châm“tích cực, chủ động và có trách nhiệm”, qua đó đã nâng cao vai trò và vị thếquốc tế của Việt Nam. Ngay từ đầu năm 2009, chúng ta đã khẩn trương tiến hànhcông tác chuẩn bị về mọi mặt cho việc đảm nhiệm trọng trách này.

Trên cơ sở đánhgiá đúng thực trạng hợp tác ASEAN và chiều hướng diễn biến của tình hình khu vựcvà quốc tế, chúng ta đã xác định đúng chủ đề và trọng tâm hợp tác của ASEAN chocả năm 2010, do vậy đã tạo ra sự chuyển biến thực sự trong hợp tác ASEAN theohướng hành động và cụ thể hoá các thoả thuận.

Chủ đề “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: từ tầm nhìn đến hành động” do Việt Nam đềxuất đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của các nước ASEAN và thực sự trở thànhđịnh hướng cho hành động của Hiệp hội với những trọng tâm ưu tiên là: đẩy nhanhtiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; tăng cường quan hệ đối ngoại của ASEAN vàbảo đảm vai trò trung tâm của Hiệp hội ở khu vực; đẩy mạnh hợp tác rộng rãi nhằmduy trì hòa bình và an ninh khu vực, phát triển bền vững và ứng phó với nhữngthách thức toàn cầu.

Theo đó, Việt Nam đã đề ra và thúc đẩy nhiều sáng kiến phù hợp, tạo được sựthống nhất cao và cam kết chung của ASEAN về đẩy mạnh hợp tác sâu rộng trênnhiều lĩnh vực, đạt được những tiến triển cụ thể và quan trọng theo các trọngtâm ưu tiên nói trên, thể hiện rõ nhất qua các Tuyên bố chung của các Hội nghịCấp cao cũng như việc lập hoặc nâng cao giá trị của các cơ chế hợp tác khu vực.Chúng ta cũng chủ trì cùng ASEAN và các đối tác liên quan soạn thảo nhiều vănkiện quan trọng thể hiện cam kết chung về hợp tác trong nhiều lĩnh vực.

Trong cả năm qua, Việt Nam đã tổ chức và điều hành trôi chảy nhiều sự kiện quantrọng và dồn dập của ASEAN gồm hai đợt Hội nghị Cấp cao (ASEAN-16 và ASEAN-17),các hoạt động của Quốc hội (Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN-AIPA), hơn 10 Hộinghị cấp Bộ trưởng và trên 20 Cuộc họp cấp quan chức liên quan đến cả chínhtrị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội, cũng các hoạt động của các tổ chức quầnchúng (Diễn đàn Nhân dân ASEAN) và doanh nghiệp (Hội nghị Thượng đỉnh về Kinhdoanh và Đầu tư ASEAN)…

Chúng ta đã điều hành các Hội nghị đi vào thảo luận thực chất với không khíxây dựng và đạt được đồng thuận cao trong nhiều vấn đề quan trọng. Đặc biệt,chúng ta đã xử lý khéo léo trên cơ sở tham vấn chặt chẽ với các nước liên quanvà tạo được quan điểm chung rộng rãi về nhiều vấn đề phức tạp có liên quan trựctiếp đến ASEAN như tình hình Biển Đông, Myanmar, Thái Lan, bán đảo Triều Tiên…

Bên cạnh đó, Việt Nam đã vận động thành công để thay mặt ASEAN tham dự Cấp caoG-20 tại Canada và Hàn Quốc, và đã có những đóng góp quan trọng và thiết thựccho kết quả của các Hội nghị này trên cơ sở tham vấn chặt chẽ với các nước ASEANkhác.

Hai là, sự liên kết và thống nhất ASEAN có bước phát triển mới về chất theohướng sâu rộng và chặt chẽ hơn. Nét nổi bật trong năm qua là đã có sự chuyểnbiến quan trọng trong hợp tác ASEAN theo hướng nâng cao tính “hành động” và“thực thi.”

Theo Chủ đề xuyên suốt cả năm 2010, các lãnh đạo cũng như các Bộ trưởng vàquan chức đều nhấn mạnh đến thúc đẩy hành động nhằm cụ thể hóa các mục tiêu đãđề ra; thống nhất nhiều biện pháp, nhất là tăng cường cơ chế giám sát và đánhgiá kết quả thực hiện các thỏa thuận cũng như sự phối kết hợp giữa các cơ quanthực thi.

Nhờ vậy, việc triển khai các kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN và các thỏathuận quan trọng khác đã đạt được nhiều tiến triển cụ thể và có ý nghĩa, mặc dùgặp phải nhiều khó khăn, thách thức do tác động của các nhân tố trong và ngoàiASEAN, nhất là những diễn biến nhanh chóng và phức tạp của tình hình khu vực vàquốc tế.

Về chính trị-an ninh, việc triển khai Kế hoạch tổng thể về xây dựng Cộng đồngChính trị-An ninh ASEAN (ASPC), nhất là trong 14 lĩnh vực ưu tiên được đẩy mạnh,đã tăng cường đối thoại và hợp tác về các vấn đề chính trị-an ninh, nâng caohiểu biết và tin cậy giữa các quốc gia, vì lợi ích chung là hòa bình, an ninh,hợp tác và phát triển ở khu vực.

Các cơ chế đối thoại và hợp tác về chính trị-an ninh khu vực, nhất là Diễnđàn Khu vực ASEAN (ARF) tiếp tục hoạt động mạnh mẽ và được bổ sung với việc lậpmột số cơ chế mới như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng với các Đốitác quan trọng (ADMM +), Hội nghị những người đứng đầu các cơ quan an ninh ASEAN(MACOSA) và Diễn đàn biển ASEAN (AMF).

Các công cụ bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực tiếp tục được củng cố và pháthuy tác dụng, nhất là Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC), Hiệp ước về Khu vựcĐông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ) và Tuyên bố về Cách ứng xử của cácbên liên quan ở Biển Đông (DOC).

Về kinh tế, việc thực hiện Kế hoạch tổng thể về xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN(AEC) đã tiến hành nghiêm túc theo các chỉ tiêu và lộ trình đã đề ra, đạt đượctiến triển khả quan. Với những nỗ lực to lớn ở cả tầm khu vực và quốc gia, ASEANđã và đang triển khai hiệu quả các lộ trình tự do hóa và thuận lợi hóa về thươngmại, dịch vụ, đầu tư, thông qua các thỏa thuận quan trọng như Hiệp định Thươngmại Hàng hóa ASEAN (ATIGA), Hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN (ACIA), Gói cam kếtthứ 8 của Khung hợp tác về Dịch vụ… Đáng chú ý, hợp tác nhằm phục hồi kinh tếvà phát triển bền vững được thúc đẩy mạnh mẽ và rộng rãi không chỉ trong ASEANmà cả giữa ASEAN với các đối tác quan trọng ở khu vực.

Về văn hóa-xã hội, nỗ lực triển khai Kế hoạch tổng thể về xây dựng Cộng đồng Vănhóa-xã hội ASEAN (ASCC) đã đạt được nhiều bước tiến tích cực. ASEAN đã thốngnhất xác định và đẩy mạnh hợp tác trên 4 lĩnh vực ưu tiên là đối phó với cácthách thức toàn cầu, nhất là về biến đổi khí hậu; phát triển nguồn nhân lực chophục hồi kinh tế; tăng cường phúc lợi xã hội và phát triển cho phụ nữ và trẻ emASEAN; và đẩy mạnh hợp tác văn hóa.

Nét đáng chú ý là đã có nhiều tiến triển cụ thể trong nỗ lực xây dựng mộtCộng đồng ASEAN chia sẻ và đùm bọc lẫn nhau, phát triển con người, phục vụ vànâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Đó là các thỏa thuận được thể hiệntrong Tuyên bố chung ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực, về Tăng cường phúc lợivà phát triển phụ nữ và trẻ em, về Hợp tác hỗ trợ người và tàu thuyền gặp nạntrên biển, việc lập và hoạt động của Uỷ ban liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền(AICHR) và Ủy ban về Thúc đẩy các Quyền của Phụ nữ và Trẻ em ASEAN (ACWC), cáchoạt động tăng cường quảng bá và nâng cao nhận thức về ASEAN cũng như tạo dựng ýthức cộng đồng trong mọi tầng lớp nhân dân.

Về thu hẹp khoảng cách phát triển, việc triển khai Kế hoạch công tác về Sángkiến liên kết ASEAN (IAI) đã có nhiều tiến triển với nhiều dự án thiết thực vàhành động cụ thể, thu hút được sự quan tâm và hỗ trợ của nhiều đối tác cả trongvà ngoài ASEAN. Hợp tác tiểu vùng, nhất là ở Mekong cũng được đẩy mạnh thông quanhiều khuôn khổ khác nhau, góp phần cho mục tiêu thu hẹp khoảng cách phát triểncủa ASEAN.

Đáng chú ý là việc xây dựng và thông qua Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN, mộtvăn kiện quan trọng bổ sung cho Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, sẽ góp phầnđẩy mạnh liên kết ASEAN và tạo cơ sở mở rộng kết nối ra toàn khu vực Đông Á.

Kếhoạch này đề ra những mục tiêu và biện pháp tăng cường kết nối ASEAN trên 3 lĩnhvực ưu tiên là hạ tầng, thể chế và người dân, nhất là ở Tiểu vùng Mekong. Cácnước cũng đã nhất trí lập Ủy ban điều phối để triển khai; nhấn mạnh cần huy độngđủ nguồn lực thực hiện, kể cả sớm lập Quỹ Cơ sở hạ tầng ASEAN cũng như huy độngnguồn lực từ các nguồn khác.

Hiến chương ASEAN đã thực sự đi vào cuộc sống cả về khía cạnh pháp lý và tổ chứcbộ máy, tạo cơ sở pháp lý và khuôn khổ thể chế cho gia tăng liên kết ASEAN,trước mắt là hỗ trợ mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN. Các cơ quan chính củaASEAN đã hoạt động trôi chảy, nhất là 4 Hội đồng cấp Bộ trưởng và Ủy ban Đạidiện Thường trực về ASEAN (CPR) ở Jakarta. Các văn kiện pháp lý bổ trợ cho Hiếnchương đã cơ bản được hoàn tất, trong đó có Nghị định thư về Giải quyết tranhchấp và Hiệp định về Quyền ưu đãi miễn trừ.

Ba là, quan hệ đối ngoại của ASEAN được tăng cường mạnh mẽ, hỗ trợ đắc lực chomục tiêu hòa bình, an ninh và phát triển của ASEAN. Trong khi tập trung xây dựngCộng đồng, ASEAN tiếp tục đẩy mạnh những nỗ lực tăng cường quan hệ với các đốitác bên ngoài thông qua nhiều khuôn khổ khác nhau. Các đối tác ngày càng coitrọng vai trò và quan hệ với ASEAN; gia tăng cam kết hỗ trợ ASEAN bằng nhiềuhình thức khác nhau, kể cả về tài chính; tích cực tham gia vào hoạt động của cácdiễn đàn khu vực.

Trong năm qua, quan hệ giữa ASEAN với các đối tác chính theo khuôn khổ ASEAN+1được đẩy mạnh và nâng cấp. Việc tổ chức Cấp cao ASEAN+1 với một số đối tác (Nga,Australia, New Zealand, Hoa Kỳ và Liên hợp quốc) ngoài Cấp cao hàng năm với 4nước (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn độ), đã tạo động lực phát triển hơnnữa quan hệ giữa ASEAN với các đối tác này.

Quan hệ ASEAN-Hàn Quốc được nâng lên thành đối tác chiến lược, trong lúc quanhệ đối tác chiến lược với Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục phát triển sâu rộnghơn; quan hệ ASEAN-Hoa Kỳ được nâng cấp lên tầm chiến lược; quan hệ với các đốitác còn lại (Ấn Độ, Australia, New Zealand, Nga, EU, Canada, Liên hợp quốc) đềuđã trở thành quan hệ đối tác toàn diện. ASEAN và các đối tác cũng đã triển khainhiều hoạt động hợp tác trên cơ sở các Kế hoạch hành động hiện có, đồng thời đạtnhiều thoả thuận mới nhằm đẩy mạnh hơn nữa hợp tác trên nhiều lĩnh vực.

Các diễn đàn khu vực do ASEAN giữ vai trò chủ đạo, nhất là ASEAN+3 và Cấp caoĐông Á (EAS) tiếp tục phát triển năng động, góp phần đẩy mạnh đối thoại và hợptác rộng rãi ở khu vực Đông Á. Tiến trình Hợp tác ASEAN+3 đang phát triển sâurộng trong 22 lĩnh vực với gần 60 cơ chế khác nhau. Những kết quả đáng kể nhấtlà Thỏa thuận đa phương hóa Sáng kiến Chiang Mai (với trị giá 120 tỷ USD) đã cóhiệu lực từ tháng 3/2010, nỗ lực nghiên cứu khả thi về việc lập một Khu vực mậudịch tự do Đông Á và việc chuẩn bị ký Hiệp định Quỹ dự trữ gạo khẩn cấp. Điềuquan trọng là các nước liên quan đều khẳng định lại tầm quan trọng của khuôn khổhợp tác ASEAN+3, coi đó là công cụ chính cho mục tiêu lâu dài là xây dựng cộngđồng Đông Á; sẽ lập Nhóm Tầm nhìn Đông Á lần II (EAVG II) để tiếp tục kiểm điểmvà khuyến nghị định hướng cho hợp tác ASEAN+3.

Tiến trình EAS tiếp tục phát triển năng động với 2 dấu ấn quan trọng là Tuyên bốchung kỷ niệm 5 năm thành lập EAS (trong đó khẳng định lại các mục tiêu, nguyêntắc, thể thức và trọng tâm của EAS cũng như vai trò chủ đạo của ASEAN đã đượcthống nhất từ 2005) và quyết định mở rộng EAS cho Nga và Hoa Kỳ tham gia từ năm2011.

Hợp tác EAS trong 5 lĩnh vực ưu tiên (tài chính-kinh tế, năng lượng, môitrường, quản lý thảm hoạ và giáo dục) được triển khai khá mạnh, đạt được nhữngtiến triển đáng kể ban đầu. Điểm đáng chú ý là các nước đều nhấn mạnh cần bảođảm EAS là diễn đàn của lãnh đạo để đối thoại và hợp tác về các vấn đề chiếnlược liên quan đến hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực; cần đẩy mạnh đốithoại về các vấn đề chính trị-an ninh, đồng thời thúc đẩy hợp tác trên một sốlĩnh vực ưu tiên, nhưng cần tránh mở rộng sang nhiều lĩnh vực chuyên môn thuầntúy vì có thể làm thay đổi mục tiêu và tính chất của EAS.

Bốn là, vai trò khu vực và vị thế quốc tế của ASEAN được nâng cao một cách thựcchất. ASEAN đã đạt nhất trí cao về quan điểm trong lúc ưu tiên xây dựng Cộngđồng ASEAN, Hiệp hội sẽ tiếp tục đẩy mạnh quan hệ đối ngoại và giữ vai trò trungtâm trong một cấu trúc khu vực đang định hình, tạo điều kiện cho các đối tácquan trọng tham gia sâu rộng hơn và đóng góp tích cực vào việc xử lý các vấn đềliên quan đến hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực cũng như hỗ trợ mục tiêuhình thành Cộng đồng ASEAN.

Theo đó, ASEAN đã thống nhất lập trường chung là cần thúc đẩy một cấu trúc khuvực đa tầng nấc, dựa trên các tiến trình hợp tác khu vực hiện có, đan xen, bổsung và hỗ trợ lẫn nhau, trong đó ASEAN giữ vai trò chủ đạo; không ủng hộ mộtcấu trúc khu vực duy nhất bao trùm lên cả khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

ASEAN đã quyết định mở rộng EAS để Nga và Hoa Kỳ tham gia trên cơ sở ủng hộvai trò trung tâm của ASEAN và tôn trọng các mục tiêu, nguyên tắc, thể thức vàưu tiên của EAS đã được thống nhất từ trước. ASEAN cũng quyết tâm chủ động tiếnhành các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các diễn đàn hiện có do ASEANgiữ vai trò chủ đạo như ASEAN+1, ASEAN+3, EAS và ARF; và lập thêm khuôn khổADMM+. Ngoài ra, ASEAN cũng phát huy được vai trò quan trọng thông qua nhữngđóng góp tích cực tại các diễn đàn khác như APEC, ASEM, FEALAC, G-20 và Liên hợp quốc.

Các đối tác chính đều đánh giá cao vai trò và vị thế quốc tế của ASEAN; khẳngđịnh ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực, kể cả quyết định mở rộng EAScho Nga và Hoa Kỳ tham gia cũng như vai trò chủ đạo của Hiệp hội tại các diễnđàn khu vực hiện có. Các đối tác nhìn chung chia sẻ quan điểm của ASEAN về xâydựng một cấu trúc khu vực đa tầng nấc dựa trên các diễn đàn khu vực hiện có.

Nhiều nước hoặc nhóm nước khác ngày càng coi trọng vai trò và quan hệ vớiASEAN; mong muốn tăng cường hợp tác hoặc lập quan hệ với ASEAN với nhiều hìnhthức khác nhau như Pakistan, Belarus, Kazakhstan, Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, Hội đồngHợp tác Vùng Vịnh (GCC), Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR)…

Năm là, đối thoại và hợp tác khu vực nhằm duy trì hòa bình và an ninh cũng nhưphát triển bền vững và ứng phó với những thách thức toàn cầu được tăng cườngmạnh mẽ và rộng khắp thông qua nhiều khuôn khổ và cấp độ khác nhau. Mặc dù trảiqua nhiều diễn biến phức tạp, có thể khẳng định môi trường hoà bình và an ninhkhu vực về cơ bản được củng cố và tăng cường chủ yếu do việc gia tăng các hoạtđộng tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin và hợp tác về các vấn đề chính trịở khu vực. ASEAN đã tích cực tiến hành các nỗ lực xây dựng Cộng đồng Chínhtrị-An ninh ASEAN và đạt được những tiến triển quan trọng.

Các cơ chế về an ninh khu vực, nhất là ARF tiếp tục phát huy tác dụng tíchcực, trong đó có việc thông qua Kế hoạch hành động thực hiện Tuyên bố Tầm nhìnARF; và được bổ sung thêm một số cơ chế mới, nhất là ADMM+. Các công cụ bảo đảman ninh khu vực tiếp tục phát huy tác dụng trong việc xây dựng và chia sẻ cácchuẩn mực ứng xử giữa các quốc gia.

Việc Canada và Thổ Nhĩ Kỳ, và sắp tới là EU tham gia TAC đã đưa số quốc giavà thực thể ngoài ASEAN tham gia TAC lên thành 19, thực sự làm cho Hiệp ước nàytrở thành Bộ quy tắc ứng xử chỉ đạo quan hệ giữa các quốc gia khi tham gia cáchoạt động ở khu vực. Việc thực hiện DOC có những tiến triển mới đáng khích lệvới việc nối lại họp Nhóm công tác chung ASEAN-Trung Quốc và dự kiến sớm họp lạiQuan chức cao cấp (SOM) về DOC cũng như một số cam kết khác giữa các bên liênquan.

Điều quan trọng là nhiều nước trong và ngoài khu vực đều quan tâm và chia sẻnhận thức chung là cần duy trì hoà bình và an ninh ở Biển Đông; giải quyết hòabình các tranh chấp theo luật pháp quốc tế, nhất là Công ước LHQ về Luật biển1982; thực hiện hiệu quả DOC và tiến tới thông qua Bộ quy tắc ứng xử về BiểnĐông (COC). Việc đối thoại thường xuyên ở các cấp về các vấn đề khu vực và quốctế khác, trong đó có tình hình Myanmar và Bán đảo Triều Tiên đã giúp tăng cườnghiểu biết và xây dựng lòng tin cậy giữa các nước liên quan, tạo điều kiện thuậnlợi cho việc tìm giải pháp phù hợp bằng biện pháp hòa bình.

Hợp tác nhằm phục hồi kinh tế và phát triển được đẩy mạnh rộng rãi trên nhiềutầng nấc khác nhau, trở thành chủ đề ưu tiên tại các diễn đàn khu vực và quốctế. Cùng với nỗ lực xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN, Hiệp hội đã đạt những thoảthuận mới, thể hiện rõ nhất trong Tuyên bố chung về phục hồi và phát triển bềnvững của Cấp cao ASEAN-16 và Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN được thông quatại Cấp cao ASEAN-17. ASEAN cũng trao đổi và thống nhất với các đối tác liênquan về phương hướng và biện pháp nhằm phát triển bền vững thông qua các khuônkhổ ASEAN+1, ASEAN+3, EAS và kể cả tại G-20.

Một trong những nỗ lực quan trọng là trong lúc triển khai các thỏa thuận tựdo thương mại (FTA) với các đối tác, ASEAN cũng tích cực thúc đẩy nghiên cứu khảthi việc thành lập một FTA toàn khu vực Đông Á thông qua khuôn khổ ASEAN+3 vàEAS.

Hợp tác ứng phó với những thách thức toàn cầu, nhất là về biến đổi khí hậu cũngđược đẩy mạnh trên nhiều tầng nấc khác nhau. ASEAN đã ra Tuyên bố chung về ứngphó với Biến đổi khí hậu và đang khẩn trương xây dựng Kế hoạch hành động để thựchiện, đồng thời đẩy mạnh hợp tác với các đối tác thông qua nhiều khuôn khổ khácnhau cũng như tích cực đóng góp cho nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế trongviệc đạt được một thoả thuận quốc tế mang tính pháp lý về biến đổi khí hậu. Hợptác về quản lý thảm hoạ, phòng chống dịch bệnh và những thách thức xuyên quốcgia khác cũng được quan tâm thúc đẩy và đạt những tiến triển có ý nghĩa.

Điểm đáng chú nữa là hợp tác về phát triển tiểu vùng Mekong có những bước tiếnquan trọng, với sự quan tâm và tham gia ngày càng lớn của các đối tác ngoàiASEAN, mặc dù Mekong không hoàn toàn thuộc khuôn khổ hợp tác chính thức củaASEAN nhưng được sự ủng hộ mạnh mẽ về chính trị của ASEAN (được thể hiện trongnhiều văn kiện quan trọng của Hiệp hội). Việt Nam đã tổ chức Cấp cao Mekong-NhậtBản lần 2 và hai Cuộc họp Bộ trưởng Mekong-Hoa Kỳ; đóng góp quan trọng cho thànhcông của Cấp cao đầu tiên của Ủy hội Mekong; tích cực tham gia các cơ chế tiểuvùng như CLV, CLMV và ACMECS.

Nhiều đối tác khác (Ấn Độ, Hàn Quốc, Nga, Australia và New Zealand) ngày càngquan tâm hơn và mong muốn hợp tác với các nước ở tiểu vùng Mekong. Ngoài cáclĩnh vực phát triển hạ tầng, kinh tế-thương mại và xóa đói giảm nghèo, các nộidung hợp tác về ứng phó với biến đổi khí hậu và đảm bảo nguồn nước sông Mekongđã được quan tâm thúc đẩy mạnh.

Sáu là, quan hệ song phương giữa Việt Nam với các nước trong và ngoài ASEAN đượctăng cường mạnh mẽ và thực chất. Trong năm qua, Việt Nam đã chủ động tổ chức hộiđàm và tiếp xúc song phương với Lãnh đạo nhiều nước (kể cả Cấp cao và cấp Bộtrưởng) nhân dịp đến tham dự các Hội nghị của ASEAN để bàn biện pháp tăng cườngquan hệ song phương, đạt được nhiều thoả thuận quan trọng và thiết thực.

Ngoài ra, nhiều nước khác do nhận thấy vai trò và tiềm năng phát triển củaViệt Nam đã chủ động đến thăm hoặc tiếp xúc với Lãnh đạo ta để trao đổi các biệnpháp đẩy mạnh quan hệ và hợp tác cụ thể. Có thể nói quan hệ song phương giữa tavới nhiều nước trên thế giới, nhất là với các đối tác lớn đã có những bước pháttriển thực chất và hiệu quả, tiếp tục đi vào chiều sâu.

Bảy là, chúng ta đã tranh thủ việc tổ chức các Hội nghị ASEAN để quảng bá đấtnước, con người, lịch sử, văn hóa và tiềm năng phát triển của Việt Nam. Chúng tađã tiến hành với nhiều biện pháp và hình thức khác nhau, từ các hoạt động trongkhuôn khổ các hội nghị được tổ chức ở nhiều tỉnh, thành phố, đến các chươngtrình biểu diễn văn nghệ, chiêu đãi, triển lãm, thông tin, báo chí…

Qua việcchứng kiến tận mắt, các lãnh đạo, đại biểu và giới báo chí quốc tế hiểu rõ hơnvề đất nước và con người cũng như tiềm năng phát triển của Việt Nam, góp phầnthúc đẩy những nỗ lực tăng cường quan hệ và hợp tác giữa các nước với Việt Nam.

Tóm lại, có thể khẳng định rằng chúng ta đã hoàn thành tốt đẹp nhiệm kỳ Chủ tịchASEAN 2010 với dấu ấn đậm nét Việt Nam. Những thành quả của năm 2010 đã thực sựthúc đẩy liên kết ASEAN và quan hệ giữa ASEAN với các đối tác chuyển sang thờikỳ hành động cụ thể và lên tầm cao mới theo hướng toàn diện và thực chất hơn,đồng thời khẳng định được vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vựcđang định hình, qua đó tạo đà mạnh mẽ cho ASEAN hướng tới mục tiêu hình thànhCộng đồng ASEAN vào năm 2015.

Mặt khác, kết quả của năm 2010 cũng đặt ra một số vấn đề mà chúng ta cần tiếptục nghiên cứu và có chủ trương phù hợp trong tham gia hợp tác ASEAN trong thờigian tới, nhằm tiếp tục bảo đảm môi trường hoà bình, an ninh, hợp tác và pháttriển ở khu vực, vì lợi ích chung của ASEAN và của Việt Nam. Lãnh đạo và đạibiểu các nước cũng như dư luận quốc tế và báo chí đều đánh giá cao vai trò củaViệt Nam trong năm đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN.

Thành công của nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN năm 2010 đánh dấu một bước phát triển mớiđầy ý nghĩa của Việt Nam trên bước đường hội nhập khu vực và quốc tế. Những nỗlực và đóng góp tích cực của Việt Nam cho sự phát triển và lớn mạnh của ASEANthêm một lần nữa khẳng định chính sách nhất quán của chúng ta coi trọng ASEAN cảvề hợp tác đa phương và quan hệ song phương, luôn nỗ lực hết mình vì một ASEANvững mạnh, đoàn kết và liên kết ngày càng chặt chẽ hơn. Đây cũng chính là lợiích chiến lược lâu dài của Việt Nam, là một bộ phận quan trọng trong đường lốiđối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ, chủ động hội nhậpkhu vực và quốc tế của chúng ta.

Thành công của nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN năm 2010 nói riêng cũng như những kết quảtốt đẹp của quá trình tham gia ASEAN 15 năm qua, xuất phát từ đường lối đốingoại đúng đắn, sáng suốt của Đảng, Nhà nước ta, từ vai trò, vị thế của đất nướcsau 20 năm Đổi mới và mở cửa.

Trong bối cảnh tình hình diễn biến nhanh chóng vàphức tạp, những kết quả đạt được là do sự chỉ đạo sáng suốt, sát sao và kịp thờicủa Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội; là tổng hòa nỗ lực đóng gópcủa tất cả các bộ/ngành và địa phương, nhất là sự phối hợp nhịp nhàng giữa cácbộ/ngành chịu trách nhiệm phụ trách ba Cộng đồng trụ cột (Bộ Ngoại giao, Bộ CôngThương, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội), các Bộ Quốc phòng, Công an, các cơquan của Quốc hội và các địa phương đăng cai tổ chức các hội nghị.

Đặc biệt đángbiểu dương là sự nỗ lực của các cơ quan trong Ủy ban Quốc gia về ASEAN 2010trong suốt gần 2 năm vừa chuẩn bị, vừa trực tiếp thực hiện vai trò quan trọngnày. Một trong những yếu tố làm nên thành công của năm ASEAN 2010 còn là tinhthần tận tụy, tích cực và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ trực tiếp tham gia thựchiện và phục vụ các hoạt động của năm Chủ tịch ASEAN 2010.

Khép lại một năm với đầy ắp các sự kiện dồn dập và sôi động cũng như những thànhtựu to lớn của ASEAN, chúng ta càng có thêm cơ sở vững chắc để tin tưởng vàotương lai tươi sáng của Cộng đồng ASEAN vững mạnh, đoàn kết và thịnh vượng vào2015 cũng như vai trò và vị thế quốc tế của Việt Nam"./.

(TTXVN/Vietnam+)

Tin cùng chuyên mục

Quảng Nam phải đạt tốc độ tăng trưởng 10% trở lên

Quảng Nam phải đạt tốc độ tăng trưởng 10% trở lên

Chiều 8/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Nam về tình hình kinh tế-xã hội; kết quả thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng nhân chuyến thăm, làm việc tại Quảng Nam đầu 2022.

Thủ tướng tri ân người có công tại Quảng Nam

Thủ tướng tri ân người có công tại Quảng Nam

Sáng 8/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương, dâng hoa, viếng nghĩa trang liệt sỹ tỉnh Quảng Nam, tượng đài mẹ Việt Nam Anh hùng tại thành phố Tam Kỳ và thăm Mẹ Việt Nam Anh hùng ở huyện Núi Thành.