Kỳ họp thứ 5Quốc hội khóa XIII, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiếnvề dự án Luật đấu thầu (sửa đổi). Trên cơ sở ý kiến các vị đại biểuQuốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra,cơ quan soạn thảo và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, tiếp thu vàtiếp tục tổ chức các hội thảo, tọa đàm; xin ý kiến các Đoàn đại biểuQuốc hội và các cơ quan, tổ chức hữu quan để lấy ý kiến hoàn chỉnhdự án Luật.
Tại buổi làm việc, các thành viên Ủy ban Thườngvụ Quốc hội cơ bản tán thành với Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnhlý dự án Luật đấu thầu (sửa đổi). Tuy nhiên, vẫn còn một số nội dung quyđịnh trong dự án Luật còn nhiều ý kiến khác nhau.
Về phạmvi điều chỉnh của dự án Luật, có ý kiến đề nghị làm rõ cơ sở tỷ lệlà 30% vốn nhà nước và quy định về quy mô vốn nhà nước cho các dự ánđầu tư có sử dụng vốn nhà nước theo mức tuyệt đối bằng tiền là 500 tỷđồng. Cũng có ý kiến đề nghị quy định mang tính nguyên tắc, giao Chínhphủ quy định về mức giá trị này theo từng thời kỳ, bảo đảm tính ổn địnhcủa Luật. Ý kiến khác đề nghị quy định trong Luật hạn mức cụ thể đểtránh tùy tiện.
Ủy ban thường vụ Quốc hội cho rằng khi Quốchội khóa XI xem xét, thông qua Luật đấu thầu, cũng đã có ý kiến đề nghịlàm rõ cơ sở tỷ lệ là 30%; đồng thời, đề nghị quy định tỷ lệ vốnnhà nước khác nhau theo các mức khác nhau trong tổng mức đầu tư củadự án như: dưới 10 tỷ đồng thì 30%, dưới 100 tỷ đồng thì 20%, trênmức 100 tỷ đồng 10% ; hoặc quy định phần vốn nhà nước theo mức giátrị tuyệt đối, đến mức nào phải đấu thầu thì phù hợp hơn. Quốc hội khóaXI đã quyết định: chỉ những dự án sử dụng từ 30% vốn nhà nước trở lênmới phải tiến hành lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật đấu thầu.
Mặt khác, từ thực tiễn áp dụng Luật đấu thầu cho thấy, có dự ánsử dụng vốn nhà nước rất lớn nhưng tỷ lệ phần vốn nhà nước dưới 30%tổng mức đầu tư thì không phải thực hiện lựa chọn nhà thầu theo quyđịnh của Luật. Trong khi đó, có dự án tuy sử dụng vốn nhà nước ítnhưng chiếm trên 30% tổng mức đầu tư của dự án lại phải tuân thủ quyđịnh của Luật. Vì vậy, dự án Luật quy định: đối với dự án sử dụng dưới30% vốn nhà nước trong tổng mức đầu tư, khi sử dụng một mức vốn nhà nướctừ 500 tỷ đồng trở lên, việc lựa chọn nhà thầu cũng phải thựchiện theo quy định của Luật.
Về bảo đảm cạnh tranhtrong đấu thầu, có ý kiến đề nghị quy định rõ hơn về mối quanhệ giữa nhà thầu với nhà thầu, nhà thầu với chủ đầu tư để bảo đảm cạnhtranh lành mạnh trong đấu thầu. Ý kiến khác đề nghị bổ sung quy định cụthể về mối quan hệ giữa các cá nhân có thẩm quyền của nhà thầu và cánhân có thẩm quyền của chủ đầu tư, người quyết định đầu tư và những cánhân có quan hệ nhân thân liên quan nhằm ngăn chặn hành vi tiêu cựctrong đấu thầu.
Các thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hộiđã tiếp thu trên cơ sở xem xét các mối quan hệ giữa các cá nhân có thẩmquyền trong mối tương quan ảnh hưởng đến yêu cầu về sự minh bạch, côngbằng và hiệu quả của việc lựa chọn nhà thầu. Dự án Luật đã quy định cụthể hơn sự độc lập về pháp lý và độc lập về tài chính giữa nhà thầu vớinhà thầu, giữa nhà thầu với chủ đầu tư, bên mời thầu.
Bên cạnh đó, bổsung quy định cấm nhà thầu, nhà đầu tư, bên mời thầu, chủ đầu tư và tổchức, cá nhân khác tham gia hoạt động đấu thầu có mối quan hệ không bảođảm công bằng, minh bạch trong đấu thầu vào quy định về các hành vi bịcấm trong đấu thầu. Những điều kiện cụ thể về sự độc lập pháp lý và độclập tài chính giữa các chủ thể tham gia quan hệ đấu thầu sẽ được quyđịnh chi tiết trong các văn bản hướng dẫn thi hành.
Về chỉđịnh thầu, một số ý kiến đề nghị cần quy định chặt chẽ việc chỉ địnhthầu. Các thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hội thống nhất dựán Luật được chỉnh lý theo hướng chỉ áp dụng chỉ định thầu trong nhữngtrường hợp đặc biệt; quy định cụ thể hơn về điều kiện, quy trình,tiêu chí áp dụng chỉ định thầu đối với nhà thầu, nhà đầu tư; quy địnhrõ về việc áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu khác đối với gói thầu khicó thể áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu khác dù gói thầu đó thuộctrường hợp chỉ định thầu và đáp ứng điều kiện chỉ định thầu.
Xung quanh vấn đề mua thuốc của các cơ sở y tế, một số ý kiếnđề nghị thiết kế riêng một chương hoặc một mục quy định vềđấu thầu mua thuốc do tính chất đặc thù và quan trọng của việc muathuốc cho các cơ sở y tế. Các thành viên Ủy ban thường vụ Quốc hộiđã tiếp thu, trên cơ sở xem xét tính cần thiết từ thực tiễnđấu thầu mua thuốc hiện nay và tham khảo kinh nghiệm quốc tế .Đối với một số loại thuốc có ít nhà sản xuất, thuốc biệt dược gốc, thuốc trong thời gian còn bản quyền thì việc lựa chọn nhàthầu cung cấp thuốc còn được thực hiện thông qua hình thức đàm phángiá.
Trường hợp các cơ sở y tế ngoài công lập không chọn áp dụng quyđịnh của Luật đấu thầu đối với mua thuốc sử dụng vốn nhà nước,nguồn quỹ bảo hiểm y tế thì cơ sở y tế chỉ được thanh toán theo đúng mặthàng và đơn giá thuốc đã trúng thầu của các cơ sở y tế công lập tuyếntỉnh trên cùng địa bàn.
Kết luận buổi làmviệc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị Ủy ban Kinh tếtiếp thu ý kiến của các thành viên Thường vụ Quốc hội, đồng thời phốihợp với cơ quan soạn thảo sớm hoàn chỉnh dự án Luật trình Quốc hội thôngqua./.