Ảnh chỉ có tính chất minh họa. (Nguồn: TTXVN) Là cơ quan quản lý tổng hợp các nguồn lực quan trọng của đất nước, đặc biệt là trong bối cảnh môi trường nước ta đã và đang chịu áp lực lớn từ các nguồn ô nhiễm môi trường gia tăng nhanh về số lượng và mức độ tác động, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho rằng quy hoạch môi trường phải đi trước một bước để từ đó định hướng, định hình và yêu cầu các quy hoạch khác trong nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ môi trường ngày càng “xanh.”
Sức ép từ các nguồn gây ô nhiễm
Thông tin tại cuộc họp triển khai những nhiệm vụ trọng tâm năm 2021, giai đoạn 2021-2025 của Tổng cục Môi trường diễn ra mới đây, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Tài cho biết môi trường nước ta đã và đang chịu áp lực lớn từ các nguồn ô nhiễm môi trường gia tăng về số lượng, quy mô và mức độ tác động.
Theo thống kê của Tổng cục Môi trường, cả nước hiện có 280 khu công nghiệp đang hoạt động, 846 đô thị, 4.575 làng nghề, gần 120.000 cơ sở sản xuất công nghiệp, gần 31.700 trang trại nông nghiệp; 13.700 cơ sở khám, chữa bệnh; trên 5.000 mỏ và điểm khai thác khoáng sản; hơn 3,6 triệu xe ô tô, hàng chục triệu xe gắn máy đang lưu hành; hàng chục các khu tổ hợp, liên hợp trong đó tập trung nhiều dự án, loại hình sản xuất về gang thép, trung tâm điện lực, lọc hóa dầu…
Tổng cục trưởng Môi trường nhìn nhận mặc dù nhiều vấn đề môi trường đã được xử lý, mức độ gia tăng ô nhiễm môi trường chậm lại nhưng hiện nay vẫn còn tồn đọng nhiều vấn đề chưa được giải quyết như: Ô nhiễm không khí vẫn còn diễn biến phức tạp, nhất là ô nhiễm bụi mịn PM2.5 xảy ra tại các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người dân.
[Công bố 10 sự kiện nổi bật ngành tài nguyên và môi trường năm 2020]
Cùng với đó, rác thải sinh hoạt, đặc biệt là rác thải sinh hoạt tại nông thôn chưa được phân loại, thu gom, xử lý hiệu quả; rác thải điện tử, chất thải nhựa sử dụng một lần, túi nilon không được thu gom, xử lý đúng cách; nước thải sinh hoạt, nước thải từ các làng nghề, cụm công nghiệp phát sinh ngày càng lớn, đòi hỏi xử lý cấp bách, trong khi hạ tầng thu gom, xử lý chưa đáp ứng yêu cầu.
Ngoài ra, các hệ sinh thái tự nhiên bị thu hẹp diện tích do chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tình trạng cháy rừng, chặt phá rừng gia tăng. Các loài động thực vật hoang dã tiếp tục suy giảm; vẫn còn các nguy cơ từ sinh vật ngoại lai xâm hại...
Cần thay đổi mạnh mẽ tư duy quản lý
Trước thực tế nêu trên, ông Nguyễn Văn Tài cho biết Tổng cục Môi trường đã xác định các nhóm nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai thực hiện ngay trong năm 2021.
Một góc khu vực Vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. (Nguồn: TTXVN) Trước tiên là xây dựng các văn bản hướng dẫn và chuẩn bị các điều kiện bảo đảm sẵn sàng triển khai có hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, trong đó tập trung hoàn thiện các cơ chế, chính sách để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam.
Tiếp đó phải kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải lớn, nhất là khu công nghiệp, làng nghề; tăng cường các biện pháp phòng ngừa các nguy cơ xảy ra sự cố môi trường. Tăng cường công tác quản lý chất thải rắn, trong đó tập trung quản lý tốt vấn đề thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt; thúc đẩy, thu hút đầu tư, xử lý tái chế rác thải bằng công nghệ chế biến, công nghệ sinh học thay cho chôn lấp trực tiếp.
Vấn đề đáng quan tâm nhất là cải thiện chất lượng môi trường (đất, nước, không khí…), từng bước khôi phục môi trường các lưu vực sông, cải thiện chất lượng môi trường không khí ở đô thị lớn; tăng cường công tác quan trắc môi trường và đa dạng sinh học, nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo về chất lượng môi trường,…
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Trần Hồng Hà yêu cầu Tổng cục Môi trường khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó tập trung xây dựng các văn bản dưới Luật Bảo vệ môi trường mới được thông qua.
Cùng với đó, Tổng cục Môi trường hoàn thiện chính sách để nâng cao năng lực hơn nữa nhằm đáp ứng được các yêu cầu về đánh giá các mô hình bảo vệ môi trường; xây dựng cơ sở dữ liệu của ngành phục vụ cho công tác quản lý, giám sát.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng lưu ý: Là cơ quan quản lý tổng hợp các nguồn lực của đất nước, do đó, trong công tác xây dựng các quy hoạch, lãnh đạo Tổng cục Môi trường cần chỉ đạo nhiệm vụ này một cách quyết liệt; bảo vệ môi trường không chỉ ở trên đất liền mà còn dưới biển, không khí… nên quy hoạch môi trường phải “đi trước một bước” để từ đó định hướng và yêu cầu các quy hoạch khác trong nhiệm vụ phát triển và bảo vệ môi trường ngày càng “xanh” và bền vững../.
