Trong những ngày gần đây, mưa đá liên tiếp xuất hiện, tập trung chủ yếu ở khuvực miền núi phía Bắc gồm: Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên,Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An và Tuyên Quang, gây thiệt hại nặng nề về người và tàisản.
Theo thống kê của phóng viên TTXVN thường trú tại các địa phương, đến thờiđiểm này, mưa đá đã làm 1 người chết, 43 người bị thương, hàng chục nghìn nhà bịtốc mái, hư hỏng, hàng nghìn ha lúa và hoa màu bị hư hại.
Tại Lào Cai, 5/9 huyện, thành phố bị mưa đá và lốc xoáy tàn phá dữ dội. Hàngnghìn hộ dân hiện đang trong cảnh “ màn trời chiếu đất”. Ước tổng thiệt hại đãlên đến con số hơn 270 tỷ đồng. Trong ngày 27/3 và 29/3, trên địa bàn tỉnh đãxuất hiện mưa đá kèm theo lốc xoáy ở 4 huyện Mường Khương, Bắc Hà, Si Ma Cai vàBảo Yên đã làm một người chết tại huyện Bắc Hà và 37 người bị thương. Bên cạnhđó, có 7 nhà bị sập đổ, cháy do chập điện và nhà của 11.878 hộ bị hư hỏng, trongđó 10.111 hộ bị hư hỏng nặng.
Đợt lốc, mưa đá chiều và đêm 26/3, đã khiến tỉnh Cao Bằng bị thiệt hại khá nặng,nhất là ở 27 xã thuộc các huyện: Hạ Lang, Trùng Khánh, Hòa An, Hà Quảng, NguyênBình, Quảng Uyên. Thiên tai đã làm 2 người bị thương, 1 con trâu bị chết , 1.162nhà bị tốc mái, vỡ ngói; ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng của 1.354 ha hoamàu, gần 300 ha thuốc lá.
Trận mưa đá và gió lốc tại tỉnh Hà Giang xảy ra vào ngày 27/3, đã làm cho 4người bị thương, trong đó có 2 em học sinh; 3 ngôi nhà bị đổ sập hoàn toàn; hàngtrăm ngôi nhà bị hỏng và tốc mái hoàn toàn; 3 điểm trường bị tốc mái và hư hỏng;hàng nghìn ha ngô, lúa bị hư hại, nhiều diện tích cây trồng vụ xuân bị mấttrắng; 500 ha cây chè bị thiệt hại nặng; hàng chục nghìn cây sâm tam thất đangươm, cây đào giống, hoa hồng bị hư hỏng... tổng giá trị thiệt hại trên 5 tỷđồng.
Tại các huyện Pác Nặm, Na Rì, Ngân Sơn, Chợ Đồn và Thị xã Bắc Kạn (tỉnh Bắc Kạn)cũng đã xảy ra mưa đá với mật độ dày nhưng đường kính nhỏ hơn nên không gâythiệt hại nhiều. Huyện Na Rì là địa phương chịu nhiều thiệt hại nhất với 58 ngôinhà bị tốc mái, huyện Chợ Đồn có 20 ngôi nhà bị tốc mái, huyện Ngân Sơn cũng có8 ngôi nhà bị tốc mái và 30ha thuốc lá mới trồng tại xã Hương Nê bị thiệt hạinặng. Một số phân trường tiểu học, nhà trẻ cũng bị tốc mái, hư hỏng nặng. Tổngthiệt hại do mưa đá và lốc xoáy gây ra ước khoảng 236 triệu đồng, rất may khôngcó thiệt hại về người.
Theo báo cáo nhanh của Chi cục Phòng chống lụt bão và đê điều tỉnh TháiNguyên, trận mưa đá xảy ra vào lúc 1giờ 30 ngày 29/3 đã khiến cho gần 1.200ngôi nhà thuộc địa bàn hai huyện Võ Nhai và Đồng Hỷ bị hư hỏng.
Rạng sáng 29/3, trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang xuất hiện gió to kèm theo mưađá làm nhiều nhà dân bị hư hỏng. Chỉ tính riêng tại xã Tràng Đà, thành phố TuyênQuang mưa đá đã làm hơn 2.000 tấm lợp fibro ximăng của hơn 200 hộ dân bị vỡ,thủng; 13 bộ phát điện năng lượng mặt trời bị hỏng; hàng chục ha lúa, hoa màu bịdập nát, rất may không có người dân nào bị thương.
Chiều 30/3, trên địa bàn huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An xảy ra một trận mưađá kéo dài khoảng 45 phút, trong đó có những cục đá to bằng quả trứng chim cút.Mưa đã gây hư hại một số nhà cửa, hoa màu, công trình công cộng. Riêng điện lướibị mất trên diện rộng ở một số xã dọc Quốc lộ 7 và thị trấn Hòa Bình. Thống kêcủa Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão huyện, đã có 82 căn nhà bị tốc mái, hư hỏngnhẹ; rất may không gây thiệt hại về người.
Một trận mưa giông diễn ra diện rộng trên địa bàn tỉnh Sơn La vào lúc 20 giờ đến20 giờ 30 phút tối 30/3, trong đó một số địa phương trong tỉnh như ở thành phốSơn La, huyện Mai Sơn xuất hiện mưa đá rải rác, hạt to nhất bằng viên bi ve. Tuynhiên, mưa đá không gây thiệt hại về tài sản, hoa màu của dân, do mật độ có mưađá thưa, lác đác, thời gian mưa kèm theo đá chỉ vài phút.
Tối 30/3, trên địa bàn 2 huyện miền núi cao Quan Sơn và Quan Hóa, tỉnh ThanhHóa đã xuất hiện trận mưa đá kèm theo giông lốc kéo dài trong khoảng từ 10-17phút. Đây là trận mưa đá đầu tiên xuất hiện trong năm 2013 tại các địa phươngnày. Những viên đá lớn bằng ngón tay, ngón chân, có viên to bằng quả trứng gà,trứng vịt đã trút xuống khu vực thị trấn Quan Hóa và các xã phụ cận. Mưa đá kèmgiông lốc giật mạnh khiến người dân hết sức lo ngại, nhất là trong thời điểmdiện tích lúa và hoa màu đang trong thời kỳ phát triển.
Theo các chuyên gia của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, vớiđường kính hạt mưa lớn nhất lên tới 10-14 cm thì trận mưa đá ở Lào Cai là lớnnhất từng ghi nhận. Nguyên nhân của trận mưa kỷ lục này là những ngày trước đóLào Cai nắng nóng gay gắt, mặt đất bị hun nóng và khô. Rạng sáng 27/3, gió mùađông bắc tràn xuống, gây ra sự xung đột giữa hai khối khí nóng và lạnh. Hơi nướcbốc lên cao gặp khí lạnh đột ngột đã ngưng tụ thành hạt đá nhỏ. Nhiều hạt nhỏđông kết, dính nhau tạo nên những hạt đá lớn.
Hiện tượng thời tiết cực đoan này rất nguy hiểm, dù chỉ xảy ra trong khoảngthời gian ngắn nhưng mức độ thiệt hại khó có thể lường trước. Vào mùa xuân, thờiđiểm giao mùa giữa lạnh và nóng nên cũng là mùa của mưa đá và dông lốc. Mưa đácó thể xảy ra ở bất cứ nơi nào trên cả nước nhưng các tỉnh miền núi phía Bắc thìkhả năng cao hơn, mức độ nghiêm trọng hơn.
Hiện chưa thể dự báo chính xác về các trận mưa đá mà chỉ có thể đưa ra cảnhbáo ở khu vực rộng. Người dân có thể nhận biết dấu hiệu mưa đá khi thấy dôngmạnh vào ban ngày, mây đen kịt trên bầu trời, hoặc ban đêm có sấm sét, gió đangthổi đều bỗng lặng đi, trời lạnh đột ngột.
Cơ quan khí tượng lưu ý, nếu thấy cảnh báo mưa đá và những dấu hiệu như trên,đặc biệt là vào ban đêm, người dân đang ở những ngôi nhà ngói, lợp tấm ximăngnên tìm chỗ có mái che kiên cố như nhà mái bằng, nhà tầng để tránh. Nếu ở vùnghoang vắng thì có thể chui xuống gầm giường, phủ chăn lên trên. Hiện tượng thờitiết cực đoan này sẽ còn kéo dài đến hết tháng 5.
Tiến sĩ Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng - Khí hậu,Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường cho biết, mưa đá thường xuất hiệntrong các trường hợp như có sự tương tác giữa không khí lạnh và nóng trong cácđợt gió mùa Đông Bắc mạnh tràn về nhanh, hoặc gió mùa Đông Bắc tràn về trong khinền nhiệt độ cao ở mặt đệm (đối với khu vực phía Bắc). Trong những trận giôngmạnh do bất ổn định khí quyển cao kết hợp với tương tác đất- biển, địa hìnhtrung du, núi… cũng là những nguyên nhân gây ra mưa đá.
Theo thống kê sơ bộ, hàng năm ở Việt Nam thường xảy ra 15-25 trận mưa đá vàthường gây thiệt hại lớn về tài sản, đôi khi gây thiệt hại về người. Điển hìnhlà trận mưa đá kèm lốc xoáy đêm 25 rạng sáng 26/4/2005 tại 12 xã thuộc huyện MỹĐức (Hà Nội) với những cục đá dày và to, có đường kính lên tới 15-20cm gây thiệthại rất lớn về tài sản. Năm 2006, có 25 trận mưa đá trên phạm vi toàn quốc,nhưng riêng từ ngày 19 đến 21/11 đã có 13 trận mưa đá xảy ra liên tiếp ở 12 tỉnhthuộc Bắc Bộ như Phú Thọ (2 trận); Lào Cai, Cao Bằng, Bắc Kạn, Quảng Ninh, HảiPhòng, Tuyên Quang, Bắc Giang, Hà Nội, Hưng Yên và Hải Dương (1 trận).
Trước diễn biến thời tiết cực đoan gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản,ngày 30/3, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện Hỏa tốc số 474/CĐ-TTg về việc tậptrung khắc phục thiệt hại do lốc, mưa đá tại tỉnh Lào Cai. Thủ tướng Chính phủgửi lời thăm hỏi đến Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, các hộ gia đình ở Lào Cai cóngười bị thương, bị thiệt hại về nhà cửa.
Để khắc phục hậu quả thiên tai, giúp nhân dân sớm ổn định cuộc sống, Thủtướng Chính phủ yêu cầu Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai tập trung chỉ đạocứu chữa người bị thương, hỗ trợ cứu đói cho những hộ gia đình bị thiệt hạinặng, thiếu đói, nhất là những gia đình thuộc đối tượng chính sách; huy động cáclực lượng công an, quân đội, đoàn thể tại chỗ hỗ trợ nhân dân sửa chữa lại nhàcửa, khôi phục sản xuất; tăng cường các biện pháp điều tiết nguồn hàng, quản lýgiá cả thị trường, nhất là giá lương thực, thực phẩm, giá các vật tư, vật liệuthiết yếu cho sửa chữa nhà cửa, không để khan hiếm hàng, lợi dụng thiên tai épgiá./.
Theo thống kê của phóng viên TTXVN thường trú tại các địa phương, đến thờiđiểm này, mưa đá đã làm 1 người chết, 43 người bị thương, hàng chục nghìn nhà bịtốc mái, hư hỏng, hàng nghìn ha lúa và hoa màu bị hư hại.
Tại Lào Cai, 5/9 huyện, thành phố bị mưa đá và lốc xoáy tàn phá dữ dội. Hàngnghìn hộ dân hiện đang trong cảnh “ màn trời chiếu đất”. Ước tổng thiệt hại đãlên đến con số hơn 270 tỷ đồng. Trong ngày 27/3 và 29/3, trên địa bàn tỉnh đãxuất hiện mưa đá kèm theo lốc xoáy ở 4 huyện Mường Khương, Bắc Hà, Si Ma Cai vàBảo Yên đã làm một người chết tại huyện Bắc Hà và 37 người bị thương. Bên cạnhđó, có 7 nhà bị sập đổ, cháy do chập điện và nhà của 11.878 hộ bị hư hỏng, trongđó 10.111 hộ bị hư hỏng nặng.
Đợt lốc, mưa đá chiều và đêm 26/3, đã khiến tỉnh Cao Bằng bị thiệt hại khá nặng,nhất là ở 27 xã thuộc các huyện: Hạ Lang, Trùng Khánh, Hòa An, Hà Quảng, NguyênBình, Quảng Uyên. Thiên tai đã làm 2 người bị thương, 1 con trâu bị chết , 1.162nhà bị tốc mái, vỡ ngói; ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng của 1.354 ha hoamàu, gần 300 ha thuốc lá.
Trận mưa đá và gió lốc tại tỉnh Hà Giang xảy ra vào ngày 27/3, đã làm cho 4người bị thương, trong đó có 2 em học sinh; 3 ngôi nhà bị đổ sập hoàn toàn; hàngtrăm ngôi nhà bị hỏng và tốc mái hoàn toàn; 3 điểm trường bị tốc mái và hư hỏng;hàng nghìn ha ngô, lúa bị hư hại, nhiều diện tích cây trồng vụ xuân bị mấttrắng; 500 ha cây chè bị thiệt hại nặng; hàng chục nghìn cây sâm tam thất đangươm, cây đào giống, hoa hồng bị hư hỏng... tổng giá trị thiệt hại trên 5 tỷđồng.
Tại các huyện Pác Nặm, Na Rì, Ngân Sơn, Chợ Đồn và Thị xã Bắc Kạn (tỉnh Bắc Kạn)cũng đã xảy ra mưa đá với mật độ dày nhưng đường kính nhỏ hơn nên không gâythiệt hại nhiều. Huyện Na Rì là địa phương chịu nhiều thiệt hại nhất với 58 ngôinhà bị tốc mái, huyện Chợ Đồn có 20 ngôi nhà bị tốc mái, huyện Ngân Sơn cũng có8 ngôi nhà bị tốc mái và 30ha thuốc lá mới trồng tại xã Hương Nê bị thiệt hạinặng. Một số phân trường tiểu học, nhà trẻ cũng bị tốc mái, hư hỏng nặng. Tổngthiệt hại do mưa đá và lốc xoáy gây ra ước khoảng 236 triệu đồng, rất may khôngcó thiệt hại về người.
Theo báo cáo nhanh của Chi cục Phòng chống lụt bão và đê điều tỉnh TháiNguyên, trận mưa đá xảy ra vào lúc 1giờ 30 ngày 29/3 đã khiến cho gần 1.200ngôi nhà thuộc địa bàn hai huyện Võ Nhai và Đồng Hỷ bị hư hỏng.
Rạng sáng 29/3, trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang xuất hiện gió to kèm theo mưađá làm nhiều nhà dân bị hư hỏng. Chỉ tính riêng tại xã Tràng Đà, thành phố TuyênQuang mưa đá đã làm hơn 2.000 tấm lợp fibro ximăng của hơn 200 hộ dân bị vỡ,thủng; 13 bộ phát điện năng lượng mặt trời bị hỏng; hàng chục ha lúa, hoa màu bịdập nát, rất may không có người dân nào bị thương.
Chiều 30/3, trên địa bàn huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An xảy ra một trận mưađá kéo dài khoảng 45 phút, trong đó có những cục đá to bằng quả trứng chim cút.Mưa đã gây hư hại một số nhà cửa, hoa màu, công trình công cộng. Riêng điện lướibị mất trên diện rộng ở một số xã dọc Quốc lộ 7 và thị trấn Hòa Bình. Thống kêcủa Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão huyện, đã có 82 căn nhà bị tốc mái, hư hỏngnhẹ; rất may không gây thiệt hại về người.
Một trận mưa giông diễn ra diện rộng trên địa bàn tỉnh Sơn La vào lúc 20 giờ đến20 giờ 30 phút tối 30/3, trong đó một số địa phương trong tỉnh như ở thành phốSơn La, huyện Mai Sơn xuất hiện mưa đá rải rác, hạt to nhất bằng viên bi ve. Tuynhiên, mưa đá không gây thiệt hại về tài sản, hoa màu của dân, do mật độ có mưađá thưa, lác đác, thời gian mưa kèm theo đá chỉ vài phút.
Tối 30/3, trên địa bàn 2 huyện miền núi cao Quan Sơn và Quan Hóa, tỉnh ThanhHóa đã xuất hiện trận mưa đá kèm theo giông lốc kéo dài trong khoảng từ 10-17phút. Đây là trận mưa đá đầu tiên xuất hiện trong năm 2013 tại các địa phươngnày. Những viên đá lớn bằng ngón tay, ngón chân, có viên to bằng quả trứng gà,trứng vịt đã trút xuống khu vực thị trấn Quan Hóa và các xã phụ cận. Mưa đá kèmgiông lốc giật mạnh khiến người dân hết sức lo ngại, nhất là trong thời điểmdiện tích lúa và hoa màu đang trong thời kỳ phát triển.
Theo các chuyên gia của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, vớiđường kính hạt mưa lớn nhất lên tới 10-14 cm thì trận mưa đá ở Lào Cai là lớnnhất từng ghi nhận. Nguyên nhân của trận mưa kỷ lục này là những ngày trước đóLào Cai nắng nóng gay gắt, mặt đất bị hun nóng và khô. Rạng sáng 27/3, gió mùađông bắc tràn xuống, gây ra sự xung đột giữa hai khối khí nóng và lạnh. Hơi nướcbốc lên cao gặp khí lạnh đột ngột đã ngưng tụ thành hạt đá nhỏ. Nhiều hạt nhỏđông kết, dính nhau tạo nên những hạt đá lớn.
Hiện tượng thời tiết cực đoan này rất nguy hiểm, dù chỉ xảy ra trong khoảngthời gian ngắn nhưng mức độ thiệt hại khó có thể lường trước. Vào mùa xuân, thờiđiểm giao mùa giữa lạnh và nóng nên cũng là mùa của mưa đá và dông lốc. Mưa đácó thể xảy ra ở bất cứ nơi nào trên cả nước nhưng các tỉnh miền núi phía Bắc thìkhả năng cao hơn, mức độ nghiêm trọng hơn.
Hiện chưa thể dự báo chính xác về các trận mưa đá mà chỉ có thể đưa ra cảnhbáo ở khu vực rộng. Người dân có thể nhận biết dấu hiệu mưa đá khi thấy dôngmạnh vào ban ngày, mây đen kịt trên bầu trời, hoặc ban đêm có sấm sét, gió đangthổi đều bỗng lặng đi, trời lạnh đột ngột.
Cơ quan khí tượng lưu ý, nếu thấy cảnh báo mưa đá và những dấu hiệu như trên,đặc biệt là vào ban đêm, người dân đang ở những ngôi nhà ngói, lợp tấm ximăngnên tìm chỗ có mái che kiên cố như nhà mái bằng, nhà tầng để tránh. Nếu ở vùnghoang vắng thì có thể chui xuống gầm giường, phủ chăn lên trên. Hiện tượng thờitiết cực đoan này sẽ còn kéo dài đến hết tháng 5.
Tiến sĩ Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng - Khí hậu,Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường cho biết, mưa đá thường xuất hiệntrong các trường hợp như có sự tương tác giữa không khí lạnh và nóng trong cácđợt gió mùa Đông Bắc mạnh tràn về nhanh, hoặc gió mùa Đông Bắc tràn về trong khinền nhiệt độ cao ở mặt đệm (đối với khu vực phía Bắc). Trong những trận giôngmạnh do bất ổn định khí quyển cao kết hợp với tương tác đất- biển, địa hìnhtrung du, núi… cũng là những nguyên nhân gây ra mưa đá.
Theo thống kê sơ bộ, hàng năm ở Việt Nam thường xảy ra 15-25 trận mưa đá vàthường gây thiệt hại lớn về tài sản, đôi khi gây thiệt hại về người. Điển hìnhlà trận mưa đá kèm lốc xoáy đêm 25 rạng sáng 26/4/2005 tại 12 xã thuộc huyện MỹĐức (Hà Nội) với những cục đá dày và to, có đường kính lên tới 15-20cm gây thiệthại rất lớn về tài sản. Năm 2006, có 25 trận mưa đá trên phạm vi toàn quốc,nhưng riêng từ ngày 19 đến 21/11 đã có 13 trận mưa đá xảy ra liên tiếp ở 12 tỉnhthuộc Bắc Bộ như Phú Thọ (2 trận); Lào Cai, Cao Bằng, Bắc Kạn, Quảng Ninh, HảiPhòng, Tuyên Quang, Bắc Giang, Hà Nội, Hưng Yên và Hải Dương (1 trận).
Trước diễn biến thời tiết cực đoan gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản,ngày 30/3, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện Hỏa tốc số 474/CĐ-TTg về việc tậptrung khắc phục thiệt hại do lốc, mưa đá tại tỉnh Lào Cai. Thủ tướng Chính phủgửi lời thăm hỏi đến Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, các hộ gia đình ở Lào Cai cóngười bị thương, bị thiệt hại về nhà cửa.
Để khắc phục hậu quả thiên tai, giúp nhân dân sớm ổn định cuộc sống, Thủtướng Chính phủ yêu cầu Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai tập trung chỉ đạocứu chữa người bị thương, hỗ trợ cứu đói cho những hộ gia đình bị thiệt hạinặng, thiếu đói, nhất là những gia đình thuộc đối tượng chính sách; huy động cáclực lượng công an, quân đội, đoàn thể tại chỗ hỗ trợ nhân dân sửa chữa lại nhàcửa, khôi phục sản xuất; tăng cường các biện pháp điều tiết nguồn hàng, quản lýgiá cả thị trường, nhất là giá lương thực, thực phẩm, giá các vật tư, vật liệuthiết yếu cho sửa chữa nhà cửa, không để khan hiếm hàng, lợi dụng thiên tai épgiá./.
Thanh Tuấn (TTXVN)
