Ngày 28/11, tại thủ đô Vilnius của Litva, Hội nghị thượng đỉnh "Đối tác phương Đông" của Liên minh châu Âu (EU) đã khai mạc.
Nội dung chính của hội nghị là thảo luận tương lai của chương trình hợp tác này với 6 nước đối tác bao gồm Azerbaijan, Armenia, Belarus, Gruzia, Moldova và Ukraine.
Tham dự Hội nghị kéo dài trong hai ngày có nguyên thủ và bộ trưởng của 34 nước cùng với ban lãnh đạo EU.
Việc Ukraine, nước lớn nhất trong số 6 đối tác, bất ngờ tuyên bố ngừng ký kết Hiệp định liên kết với EU ngay trước thềm Hội nghị đã khiến chương trình nghị sự bị đảo lộn.
Trong cuộc gặp diễn ra ngay trước thềm Hội nghị với Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych, các nhà lãnh đạo EU đã không thuyết phục được Kiev thay đổi quyết định.
Ngoại trưởng nước chủ nhà Linas Linkevicius thừa nhận Hiệp định liên kết Ukraine với EU không được ký kết như dự định đã khiến hội nghị kém đi phần sôi nổi cũng như làm giảm phần nào nhiệt tình của các thành viên tham dự.
Tuy nhiên tại Hội nghị lần này EU và Ukraine dự định sẽ ký kết hiệp định về không gian hàng không chung, tăng thêm tính tiếp cận đến thị trường và mở ra các cơ hội mới cho hàng khách và các hãng hàng không của hai bên.
Ngoài Ukraine, chương trình nghị sự của hội nghị không chờ đợi thêm bất ngờ nào. Trước giờ khai mạc, hiệp định liên kết EU với Gruzia và Moldova đã được phê chuẩn theo đúng kế hoạch.
Trước khi đặt bút ký phê chuẩn kỹ thuật hiệp định liên kết (bao gồm thỏa thuận về Khu vực thương mại tự do) Gruzia-EU, Thứ trưởng thứ nhất ngoại giao nước này David Zalkaliani đã gọi đây là "sự kiện lịch sử" đối với đất nước.
Sau khi được phê chuẩn cả Gruzia và Moldova và EU đều hy vọng sẽ ký được hiệp định vào mùa thu năm 2014.
Hội nghị "Đối tác phương Đông" 2013 cũng sẽ phê chuẩn hiệp định liên kết với Armenia, bất chấp nhiều ý kiến từ Brussels và các đoàn đại diện các nước tại EU cho rằng Erevan không thể cùng lúc tham gia khu vực thương mại tự do với EU và Liên minh Âu-Á.
Hội nghị cũng sẽ chứng kiến lễ ký thỏa thuận về đơn giản hóa quy chế visa giữa EU và Azerbaijan cho một số đối tượng như doanh nhân, sinh viên, nhà hoạt động khoa học và văn hóa, người đi chữa bệnh./.
