Bất chấp những bất ổn của kinh tế toàn cầu và tác động kéo dài của đại dịch COVID-19, Hà Nội đã nổi lên là một trong những điểm đến đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) năng động nhất cả nước trong giai đoạn 2020-2025, và hiện đang hướng tới một quỹ đạo tăng trưởng mới đến năm 2030, tập trung vào đổi mới sáng tạo, công nghệ và phát triển bền vững.
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội, từ năm 2020 đến giữa tháng 10/2025, Thủ đô đã thu hút hơn 15,6 tỷ USD vốn FDI.
Con số ấn tượng này không chỉ phản ánh khả năng chống chịu của môi trường kinh doanh Hà Nội mà còn cho thấy cam kết của thành phố trong cải cách hành chính, cải thiện hạ tầng và hỗ trợ nhà đầu tư.
Đáng chú ý, các dự án FDI mở rộng chiếm gần 70% tổng dòng vốn đầu tư trong giai đoạn này, tương đương hơn 10,8 tỷ USD.
Tỷ trọng cao của vốn đầu tư bổ sung cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Hà Nội có niềm tin vào triển vọng kinh tế và sự ổn định trong dài hạn của thành phố.
Chỉ trong mười tháng đầu năm 2025, Hà Nội ghi nhận 3,86 tỷ USD vốn FDI đăng ký mới và tăng thêm, gần gấp ba lần so với cùng kỳ năm trước và vượt xa mục tiêu cả năm của thành phố.
Trong số này, hơn 83% đến từ các dự án mở rộng, cho thấy xu hướng các nhà đầu tư hiện hữu tăng quy mô hoạt động, đa dạng hóa chuỗi cung ứng và mở rộng hơn mạng lưới sản xuất tại địa phương.
Dòng vốn FDI vào Hà Nội trong năm năm qua trải qua ba giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn 2020-2023, biến động toàn cầu, bao gồm đại dịch và gián đoạn chuỗi cung ứng, đã kìm hãm đầu tư, trong đó năm 2021 chứng kiến sự sụt giảm đặc biệt mạnh xuống chỉ còn 1,46 tỷ USD.
Tuy nhiên, năm 2024 đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ với 5,63 tỷ USD, mức cao nhất trong năm năm, và đà tăng này tiếp tục được duy trì trong năm 2025.
Đáng chú ý không kém, tỷ lệ giải ngân FDI của Hà Nội luôn duy trì trên 93%, đạt 97,6% vào năm 2024 - thuộc nhóm cao nhất cả nước. Điều này cho thấy việc triển khai dự án hiệu quả và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà đầu tư với chính quyền địa phương, một yếu tố quan trọng trong việc duy trì niềm tin của nhà đầu tư.
Chuyển dịch cơ cấu ngành
Cơ cấu FDI tại Thủ đô cho thấy sự chuyển dịch ổn định sang các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao hơn.
Bất động sản tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu với 1,35 tỷ USD đầu tư vào các dự án đô thị thông minh, tổ hợp văn phòng và nhà ở cao tầng tại Cầu Giấy, Tây Hồ, Hoàng Mai và Đông Anh.
Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đứng thứ hai, thu hút gần 570 triệu USD, góp phần thúc đẩy chuyển giao công nghệ, tạo việc làm và nâng cấp công nghiệp.
Trong khi đó, các dịch vụ chuyên môn, khoa học và công nghệ ghi nhận số lượng dự án lớn nhất - hơn 400 dự án - cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của nhà đầu tư đối với chuyển đổi số, nghiên cứu - phát triển (R&D) và đổi mới sáng tạo.
Đầu tư cũng lan tỏa sang các lĩnh vực giáo dục, y tế, tài chính và dịch vụ kinh doanh - những lĩnh vực ngày càng được các nhà đầu tư châu Âu ưa chuộng khi tìm kiếm các thị trường ổn định, giàu tiềm năng.
Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore tiếp tục là ba nhà đầu tư lớn nhất tại Hà Nội, chiếm hơn 70% tổng vốn FDI.
Doanh nghiệp Nhật Bản vẫn dẫn đầu trong các lĩnh vực cơ khí chính xác, điện tử, logistics và bất động sản đô thị; trong khi các nhà đầu tư Hàn Quốc tập trung vào sản xuất linh kiện, phát triển phần mềm và thương mại điện tử. Singapore và Hồng Kông duy trì thế mạnh trong tài chính, thương mại và đầu tư bất động sản.
Những năm gần đây, sự tham gia ngày càng tăng của Đức, Hà Lan và Pháp vào các dự án năng lượng tái tạo, giáo dục và y tế cho thấy sức hấp dẫn ngày càng lớn của Hà Nội đối với dòng vốn FDI xanh và bền vững.
Các khu công nghiệp trọng điểm như Thăng Long, Bắc Thăng Long, Quang Minh, Phú Nghĩa và Sài Đồng B tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong bức tranh công nghiệp của Hà Nội, với tỷ lệ lấp đầy cao và hạ tầng sản xuất hiện đại.
Các khu công nghiệp mới, bao gồm Phú Nghĩa 2 và việc mở rộng Đông Anh, Bắc Thăng Long, đang được phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của nhà đầu tư.
Tổng vốn FDI lũy kế tại Hà Nội hiện đạt khoảng 71,1 tỷ USD, xếp thứ hai cả nước sau TP Hồ Chí Minh.
Quan trọng hơn, chất lượng đầu tư đang được cải thiện khi dòng vốn chuyển dịch sang các ngành công nghệ cao, dịch vụ và phát triển đô thị thông minh, báo hiệu sự chuyển đổi từ tăng trưởng dựa trên lao động sang tăng trưởng dựa trên tri thức.
Chặng đường tiếp theo
Các chuyên gia cho rằng thành công của Hà Nội trong thu hút FDI đến từ những nỗ lực nhất quán trong quản trị số, hành chính minh bạch và xúc tiến đầu tư có trọng tâm.
Thành phố đã chuyển từ cách tiếp cận kêu gọi đầu tư đại trà sang lựa chọn có chọn lọc hơn, ưu tiên các tập đoàn toàn cầu và các dự án có hàm lượng công nghệ cao cũng như khả năng lan tỏa lớn.
Song song với đó, việc cải thiện hạ tầng - từ các tuyến đường vành đai, đường sắt đô thị đến các khu đô thị mới - đang tạo ra một không gian đầu tư cân bằng, đa trung tâm.
Sự phối hợp giữa các sở, ngành như Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế và Ban Quản lý các Khu công nghiệp đã giúp đơn giản hóa thủ tục cấp phép, tháo gỡ điểm nghẽn và đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn.
“Với nền tảng vững chắc và tầm nhìn chiến lược rõ ràng, Hà Nội sẵn sàng bước vào kỷ nguyên FDI công nghệ cao, tập trung vào phát triển bền vững và thịnh vượng,” ông Lê Trung Hiếu, Phó Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội, cho biết. “FDI không chỉ cung cấp nguồn vốn thiết yếu mà còn thúc đẩy chuyển giao công nghệ, trao đổi tri thức và các phương thức quản lý hiện đại, qua đó nâng cao đáng kể năng lực cạnh tranh của Hà Nội."
“Làn sóng đầu tư mới này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò là chất xúc tác mạnh mẽ, giúp Hà Nội hiện thực hóa tham vọng trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, khoa học và công nghệ hàng đầu của khu vực, đồng thời góp phần xây dựng một Thủ đô văn minh, hiện đại và đáng sống.”
Trong giai đoạn 2026-2030, Hà Nội đặt mục tiêu chuyển từ thu hút số lượng lớn FDI sang thu hút các dự án chất lượng cao, dựa trên đổi mới sáng tạo. Chiến lược của thành phố tập trung vào các lĩnh vực như bán dẫn, trung tâm dữ liệu, năng lượng tái tạo, fintech và các ngành công nghiệp sáng tạo.
Phát triển đô thị sẽ theo mô hình không gian đa trung tâm: Đông Anh-Sóc Sơn-Mê Linh cho công nghiệp và logistics; Gia Lâm-Long Biên cho thương mại và dịch vụ; Hà Đông-Hoài Đức cho tài chính và công nghệ.
Những kế hoạch này phù hợp với Quy hoạch Vùng Thủ đô và tích hợp phát triển định hướng giao thông công cộng (TOD) nhằm bảo đảm tăng trưởng bền vững và chất lượng sống.
Với nền tảng FDI vững chắc, định hướng chiến lược rõ ràng và năng lực quản trị mạnh mẽ, Hà Nội đang sẵn sàng bước sang một giai đoạn mới - giai đoạn của đầu tư công nghệ cao, xanh và thông minh.
Trong kỷ nguyên mới này, vốn ngoại không chỉ thúc đẩy tăng trưởng mà còn đóng vai trò là chất xúc tác cho tiến bộ công nghệ, hội nhập chuỗi giá trị và nâng cao vị thế toàn cầu, đưa Hà Nội tiến gần hơn tới tầm nhìn trở thành trung tâm kinh tế, tài chính và đổi mới sáng tạo hàng đầu Đông Nam Á./.