Năm học mới 2013-2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh thực hiện hàng loạt chủtrương, giải pháp mới ngay từ bậc tiểu học nhằm triển khai thực hiện Kết luậncủa Hội nghị Trung ương 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về Đổi mới cănbản toàn diện giáo dục và đào tạo đồng thời tích cực chuẩn bị cho việc Đổi mớiChương trình và thay Sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015.
Để làm sáng rõ hơn những chủ trương mới về giáo dục tiểu học, phóng viên TTXVNđã có cuộc trao đổi với Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học Phạm Ngọc Định.
- Xin ông cho biết năm học mới 2013-2014, về giáo dục tiểu học có những chủtrương gì mới?
- Vụ trưởng Giáo dục tiểu học Phạm Ngọc Định: Năm học 2013-2014, về giáo dụctiểu học có những điểm mới so với trước là đổi mới đồng bộ về phương pháp dạy,phương pháp học, kiểm tra đánh giá, tổ chức quản lý lớp học. Cả nước đã áp dụngnhiều mô hình tiên tiến như mô hình trường học mới, mô hình "bàn tay nặn bột,"từng bước áp dụng dạy tiếng Việt lớp 1 theo công nghệ giáo dục, triển khai mởrộng dạy song ngữ ở những nơi có điều kiện...
Về đổi mới phương pháp dạy: Thầy giáo không giảng bài truyền thụ một chiều nhưcũ mà phải hướng dẫn học sinh tự làm việc với sách giáo khoa, làm việc với cácthiết bị để tự mình lĩnh hội tri thức.
Về đổi mới phương pháp học: Học sinh không ngồi nghe giảng một chiều mà dưới sựhướng dẫn của thầy giáo, học sinh chủ động làm việc để hiểu được kiến thức, tựmình làm việc với các thiết bị giáo dục, vận dụng kiến thức vào giải quyết cáctình huống trong thực tế.
Về đổi mới kiểm tra đánh giá: Trước đây, chúng ta chỉ đánh giá kết quả học tậpcuối cùng của học sinh nhưng hiện nay không chỉ đánh giá kết quả cuối cùng màphải đánh giá cả quá trình học tập của các em.
[Bỏ chấm điểm lớp 1: Trường lúng túng, phụ huynh lo]
- Nhiều phụ huynh có con lần đầu tiên đi học đã rất lo lắng bởi tình trạng mộtsố học sinh lớp 1 được học thêm trước chương trình, Bộ Giáo dục và Đào tạo cóbiết điều này hay không và đã có giải pháp gì để khắc phục tình trạng này?
- Vụ trưởng Giáo dục tiểu học Phạm Ngọc Định: Trước đây một số nơi có tình trạngdạy trước chương trình lớp 1, gây nên sự bức xúc của xã hội. Chúng tôi biết tìnhtrạng này nên trong quá trình chỉ đạo, B ộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Chỉthị 2325 để chấn chỉnh tình trạng dạy chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1. Việc nàykhông tốt cho chính em học sinh đó vì không phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi.Điều này tôi đã từng phân tích và phát biểu trên nhiều diễn đàn trước đây.
Tại Chỉ thị 2325, chúng tôi cũng yêu cầu nhà trường cùng các cấp chính quyền cơsở truyền thông cho phụ huynh hiểu rõ tác hại của việc học trước chương trìnhlớp 1. Bên cạnh đó, mỗi nhà trường phải cam kết đảm bảo chất lượng giáo dục đểphụ huynh yên tâm. Nhà trường ưu tiên lựa chọn cô giáo có kinh nghiệm để đảm bảochất lượng giáo dục lớp 1. Chính quyền địa phương phải kiểm tra và kịp thời xửlý các vi phạm. Đối với những nơi lớp học có sỹ số đông, nhà trường phải thammưu với chính quyền từng bước bổ sung cơ sở vật chất để giảm số lượng học sinhtại mỗi lớp học.
- Một số giáo viên và phụ huynh băn khoăn với chủ trương mới của Bộ Giáo dục vàĐào tạo vừa đưa ra là không chấm điểm cho học sinh lớp 1? Vậy chúng ta sẽ đánhgiá học sinh như thế nào?
- Vụ trưởng Giáo dục tiểu học Phạm Ngọc Định: Đánh giá học sinh có thể bằng chođiểm và nhận xét. Trên thực tiễn, đối với học sinh lớp 1, việc cho điểm gâynhiều áp lực với học sinh. Thứ nhất với các em lần đầu đi học, mới tập viết đãcho điểm sẽ tạo áp lực. Chúng tôi sẽ áp dụng đánh giá thường xuyên, đánh giábằng nhận xét. Cô giáo sẽ quan sát và đưa ra nhận định, động viên những điểm họcsinh làm tốt và những điểm chưa làm tốt để các phụ huynh biết rõ về con em mình,từ đó cả giáo viên và phụ huynh cùng động viên, phát huy những thế mạnh và hỗtrợ kịp thời giúp học sinh vượt qua những điểm yếu.
Việc không cho điểm không phải giáo viên sẽ nhàn hơn mà giáo viên còn vất vả hơntrước. Thay vì chỉ chấm điểm trong một bài làm, một thời điểm nhất định, giáoviên phải bỏ công sức theo dõi, quan sát học sinh nhiều hơn để đưa ra các nhậnxét, việc đánh giá học sinh phải bao quát suốt cả quá trình học tập của từng em.
Việc đánh giá học sinh không bằng điểm số không phải chỉ duy nhất Việt Nam thựchiện mà nhiều nước trên thế giới đều đã thực hiện việc này. Các nước có nền giáodục tiến tiến như Pháp, Đức.... học bạ học sinh cũng ít ghi điểm mà ghi nhận xétnhiều hơn, thậm chí ghi những nhận xét rất cụ thể, tỉ mỉ...
- Năm nay, số học sinh vào lớp 1 tăng đột biến tương đương với lứa tuổi sinh năm2007 (lứa tuổi heo vàng) bắt đầu đi học. Bộ Giáo dục và Đào tạo có hướng dẫn gìcho các địa phương chủ động chuẩn bị thích ứng với thực tế này?
- Vụ trưởng Giáo dục tiểu học Phạm Ngọc Định: Việc này không phải bây giờ mớinghĩ tới mà trong nhiều năm thực hiện Luật Phổ cập giáo dục tiểu học, các địaphương đã được chuẩn bị. Tất cả trẻ em đều có quyền đi học, cha mẹ cũng như thầycô giáo có trách nhiệm vận động các em đến trường.
Để đảm bảo việc học cho các em, đối với các cấp phổ cập, Bộ Giáo dục và Đào tạocó hướng dẫn phải quản lý số lượng học sinh. Cách đây 6 năm, Ban Chỉ đạo Phổ cậpgiáo dục từ cấp xã, phường đã phải biết số lượng học sinh sẽ đi học năm nay.Trong điều kiện đó, chúng tôi cũng yêu cầu phải có quy hoạch về đội ngũ, cơ sởvật chất trường lớp để đảm bảo chỗ học cho học sinh. Như vậy, các địa phương đãphải chuẩn bị từ trước để đảm bảo chỗ học cho học sinh. Tuy nhiên, do một số nơicó tình trạng di dân đột xuất nên chúng tôi đã có tham mưu với địa phương phântuyến phân luồng, bổ sung cơ sở vật chất, điều chuyển đội ngũ giáo viên để đảmbảo mọi trẻ em đều có chỗ học. Tất nhiên, để giải quyết bài toán này phải có sựtham gia của các cấp chính quyền cơ sở.
- Xin trân trọng cảm ơn ông./.
PV (TTXVN)