Thu hoạch lúa mỳ tại Lincolnshire, Anh, ngày 11/8/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN) Hội nghị Thượng đỉnh của Liên hợp quốc về hệ thống lương thực đã tiến hành phiên họp toàn thể đặc biệt ngày 24/7 tại thủ đô Rome của Italy.
Hội nghị dự kiến kéo dài 3 ngày, quy tụ đại diện từ ba cơ quan lương thực của Liên hợp quốc, gồm Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO), Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD) và Chương trình Lương thực Thế giới (WFP).
Diễn ra trong bối cảnh gián đoạn chuỗi cung ứng, biến đổi khí hậu, đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột ở Ukraine đã gây ra một cú sốc chưa từng có đối với hệ thống lương thực toàn cầu, hội nghị sẽ tập trung thảo luận về những thách thức, thành công và hướng đi trong việc chuyển đổi các hệ thống nông sản, đưa ra những giải pháp cấp bách và lâu dài cho vấn đề lương thực.
Hàng chục quốc gia trên thế giới hiện đang gánh chịu lạm phát ở mức hai con số; 349 triệu người tại 79 quốc gia đang đối mặt tình trạng mất an ninh lương thực trầm trọng, trong đó, nhiều quốc gia châu Phi được xác định là điểm nóng về nạn đói.
Vấn đề lớn nhất mà thế giới đang đối mặt là tình trạng mất an ninh lương thực trên khắp thế giới ngày càng gia tăng. Hàng triệu người lâm vào cảnh đói ăn, trong khi hàng tỷ người khác mắc các bệnh thừa cân và béo phì, và tình trạng lãng phí thực phẩm tiếp tục là thách thức lớn.
Phát biểu tại hội nghị, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cho biết các hệ thống lương thực toàn cầu đang bị mất cân bằng khiến hàng tỷ người phải trả giá, bất chấp thực tế thế giới hiện nay đã phát triển hiện đại và dư dả về vật chất.
Ông trích dẫn các số liệu cho thấy hơn 780 triệu người trên khắp thế giới đang trong tình trạng thiếu lương thực, trong khi khoảng 30% lương thực trên thế giới vẫn bị lãng phí hoặc thất thoát.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc nêu thực trạng khoảng 462 triệu người trên thế giới bị suy dinh dưỡng, trong khi khoảng 2 tỷ người bị thừa cân hoặc béo phì.
Hệ thống thực phẩm được định nghĩa bao gồm tất cả các hoạt động liên quan đến sản xuất, chế biến, vận chuyển và tiêu thụ thực phẩm. Việc duy trì hệ thống một cách bền vững, hiệu quả và công bằng hơn là một nhiệm vụ phức tạp.
Hệ thống thực phẩm có mối liên quan đến nhiều lĩnh vực và tác nhân, dễ bị ảnh hưởng bởi các xu hướng khác nhau như đô thị hóa, biến đổi khí hậu, công nghệ và chính sách của chính phủ.
[Hiện tượng El Nino ảnh hưởng đến nguồn cung lương thực toàn cầu]
Những cú sốc về thời tiết, đại dịch COVID-19 và các cuộc xung đột đã góp phần đẩy số người phải đối mặt với nạn đói lên tới 122 triệu người kể từ năm 2019.
Trong một báo cáo hồi đầu tháng Bảy, WFP ước tính khoảng 691-783 triệu người phải đối mặt với nạn đói trong năm 2022, trung bình ở mức 735 triệu người.
Trong khi đó, IFAD trích dẫn số liệu cho thấy, kinh phí cho hoạt động kinh tế và xã hội hằng năm dư thừa đến 12.000 tỷ USD, so với mức 10.000 tỷ USD doanh thu từ ngành công nghiệp thực phẩm toàn cầu hoặc 700 tỷ USD trợ cấp nông nghiệp của các nước giàu.
Các hoạt động không bền vững trong sản xuất, đóng gói và tiêu thụ thực phẩm cũng đang thúc đẩy biến đổi khí hậu do các hoạt động này chiếm 1/3 tổng lượng khí thải nhà kính, tiêu hao 70% lượng nước ngọt của thế giới và làm mất đa dạng sinh học ở quy mô lớn.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Guterres kêu gọi nỗ lực tài trợ ít nhất 500 tỷ USD/năm để giúp các nước nghèo mở rộng quy mô tài chính dài hạn nhằm đầu tư vào các hệ thống thực phẩm hiệu suất cao hơn.
Tại hội nghị, Tổng Giám đốc FAO Qu Dongyu nhấn mạnh việc chuyển đổi các hệ thống nông sản toàn cầu hiện đang gặp nhiều khó khăn do khúc mắc trong quá trình và chính sách, trong khi các giải pháp lại rời rạc, thiếu nhất quán.
Ông Dongyu đưa ra khuyến nghị rằng cần nhiều hơn một sự chuyển đổi căn bản trong cách thức sản xuất, chế biến, kinh doanh và tiêu thụ thực phẩm để đáp ứng nhu cầu về lương thực trong bối cảnh dân số thế giới ngày càng tăng.
Theo Tổng Giám đốc FAO, các quốc gia cần tăng cường hợp tác với nhau để chia sẻ kinh nghiệm cũng như biến các thách thức thành cơ hội để chia sẻ mục tiêu phát triển bền vững./.
