Những chiếc xe rác thải nằm chờ đưa đi tiêu hủy. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) Trong nhiều năm trở lại đây, tình trạng vứt rác, hoa quả thối và xả nước thải gây ô nhiễm tại khu vực chợ Long Biên (Hà Nội) - một trong những chợ đầu mối nông, lâm, thủy sản lớn nhất miền Bắc vẫn đang là vấn đề nhức nhối, gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của người dân khu vực.
Dù Ban Quản lý chợ đầu mối Long Biên đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương và chi nhánh môi trường quận Ba Đình tiến hành thu gom và xử lý rác thải, song đến nay, vấn nạn ô nhiễm trong và ngoài khu vực chợ vẫn còn diễn biến phức tạp.
Hoa quả thối, nước thải "hủy hoại" môi trường
Có mặt tại chợ đầu mối Long Biên vào một buổi sáng tháng Mười, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là hàng chục đống rác thải hỗn tạp như rơm, túi nilon, bao bì, hoa quả loại thối nát ngổn ngang ven đường.
Càng đi sâu vào bên trong-nơi tập kết của các xe rác, gần chục chiếc xe chất đầy rác thải thải nằm chờ đem đi xử lý. Dưới mặt đường, rác vương vãi nhầy nhụa, ruồi nhặng bay vo ve và nồng nặc mùi hôi thối. Xung quanh, những người công nhân vệ sinh môi trường mặt bịt kín khẩu trang, tay cầm chổi hỳ hục quét, vun thành từng đống lớn.
Ở ngay cuối chợ là một bãi khá rộng được bố trí là điểm tập kết rác. Tại đây, mặc dù Ban quản lý chợ đã được đặt một chiếc container để chứa rác, nhưng dường như nó quá nhỏ so với lượng rác thải phát sinh, nên rác thường bị tràn ra ngoài. Điều đáng là ngại là bãi tập kết rác này chỉ cách khu dân cư phường Phúc Xá (quận Ba Đình) chỉ vài chục mét nên đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của các hộ dân xung quanh.
Nét mặt bức xúc, bà Tô Thị Liễu-một người dân sống ngay sau khu chợ Long Biên cho biết, suốt hơn 10 năm qua, cứ vào lúc rạng sáng, từng đoàn xe tải chở hoa quả, cá tôm từ các tỉnh thành lại kéo về chợ đổ hàng, rồi thải ra đủ thứ rác gây mùi hôi thối rất khó chịu. Nhà bà Liễu ở ngay sát chợ, nên mặc dù đêm nào ngủ cũng phải đóng kín cửa nhưng mùi hôi thối vẫn lọt vào nhà.
Theo lời bà Liễu, vào những ngày mưa, đường xá luôn trong tình trạng nhầy nhụa, bẩn thỉu. Những ngày nắng thì rác và hoa quả thối, vảy tôm cá bốc mùi hôi thối tới mức một số người dân phải... bịt khẩu trang để ngủ. Dù rằng, hàng ngày “đội quân” vệ sinh của chợ cũng quét rác để công ty môi trường đến để mang đi xử lý, tuy nhiên do lượng rác quá lớn, nên số công nhân ít ỏi chưa đến vài chục người cũng làm không xuể.
Chỉ tay xuống con đường nhầy nhụa túi nilon, nước và rác thải, bà Liễu thở dài bảo: “Rác thải như thế này còn ít, chứ vào rạng sáng khi các xe tải hàng hóa đổ về, nhốn nháo kẻ bán người mua, rơm rạ và hoa quả hỏng còn vứt bừa bãi khắp nơi. Kinh khủng lắm chú ơi!"
Đường vào chợ Long Biên nhầy nhụa nước thải, bốc mùi hôi thối. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) Trao đổi với phóng viên Vietnam+ vào ngày 15/10, ông Hoàng Đình Thanh, Phó Ban quản lý chợ Long Biên thẳng thắn cho biết, ô nhiễm môi trường ở chợ đang là thực trạng rất khắc nghiệt kéo dài suốt nhiều năm. Thời gian gần đây, lượng rác thải tại chợ có giảm, song mỗi ngày lượng rác thu gom được cũng lên đến hơn 2,5/tấn.
Lý giải nguyên nhân dẫn tới thực trạng ô nhiễm nêu trên, ông Thanh bảo rằng chợ đầu mối Long Biên được xây dựng cách đây khoảng 22 năm, đến nay hệ thống cống thoát nước trong khuôn viên chợ đã hư hỏng nghiêm trọng, gây ùn tắc nước. Thêm vào đó, trung bình mỗi ngày có hàng trăm tấn hàng (nông-lâm-thủy sản) đổ vào chợ, nên lượng rác thải ra môi trường gây mùi hôi thối là rất lớn.
Để giải quyết lượng rác tại chợ, ông Thanh cho biết đã bố trí 17 nhân viên vệ sinh được chia làm 2 ca quét dọn thường xuyên, liên tục trong ngày. Ban quản lý chợ cũng ký hợp đồng với công ty trách nhiệm hữu hạn vệ sinh môi trường chi nhánh quận Ba Đình tiến hành thu gom, mang đi tiêu hủy.
Đối với các tiểu thương khi làm hợp đồng thuê bến bãi, ki ốt bán hàng đều phải ký vào bản nội quy trong đó có những quy định về vệ sinh môi trường. Ban quản lý chợ cũng đã nhiều lần phải gọi các tiểu thương lên phạt cảnh cáo, nếu còn vi phạm sẽ phạt nặng hơn thậm chí là tước giấy phép kinh doanh.
Tuy nhiên, vị Phó Ban quản lý chợ đầu mối lớn nhất miền Bắc này cũng thừa nhận một thực tế quan trọng là công tác triển khai chế tài vẫn còn chưa nghiêm, và việc xử lý cũng gặp khó khăn khi phải kết hợp cùng lực lượng liên ngành của phường để cùng giải quyết nên chưa đi đến được sự thống nhất.
“Ngoài ra, do lượng rác thải phát sinh quá lớn, cộng với ý thức của một số tiểu thương chưa tốt, nên việc tồn đọng rác gây mất vệ sinh và ô nhiễm môi trường vẫn đang là thách thức lớn,” ông Thanh nói.
Gần 70 tỷ đồng để cải thiện môi trường
Ông Hoàng Đình Thanh, Phó Ban quản lý chợ Long Biên cho biết, để giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường tại khu chợ, đơn vị này đã kiến nghị lên Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình có biện pháp xử lý rác thải đồng thời xin kinh phí để tu sủa lại khuôn viên chợ, nhất là hệ thống nước thải đang trên đà xuống cấp.
Trên cơ sở đó, ngày 2/10 vừa qua, Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình đã có thông báo số 244/TB-VP về điều chỉnh quy mô dự án cải tạo sửa chữa chợ Long Biên. Theo đó, Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình giao Ban quản lý chợ Long Biên phối hợp với Xí nghiệp thoát nước số 1 tiến hành điều tra, khảo sát, hoàn chỉnh hệ thống thoát nước trong khuôn viên chợ và thoát nước ra môi trường đảm bảo các tiêu chí về vệ sinh môi trường.
Chợ đầu mối Long Biên thải ra nhiều rác nhất vào lúc rạng sáng khi hoạt động mua bán hàng hóa nhộn nhịp nhất. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+) Để triển khai dự án hiệu quả, Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình yêu cầu các phòng Quản lý đô thị, Tài chính-Kế hoạch, Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, tạo điều kiện cho Ban quản lý chợ Long Biên hoàn chỉnh hồ sơ dự án, đủ điều kiện trình Ủy ban Nhân dân quận phê duyệt và tổ chức khởi công ngay trong năm 2014.
Ngoài ra, Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình cũng đề nghị Ban quản lý chợ Long Biên sắp xếp ô tô tại khu vực bể ngầm, và phối hợp với phòng Kinh tế quy hoạch lại các gian hàng kinh doanh trong chợ đảm bảo thông thoáng, khoa học.
Theo tiết lộ của ông Thanh, để triển khai dự án cải tạo sửa chữa chợ Long Biên, Ủy ban Nhân dân quận Ba Đình dự kiến sẽ chi gần 70 tỷ đồng tiến hành cải tạo, nâng cấp chợ Long Biên, dự tính sẽ khởi công vào ngày 30/12/2014.
Ngoài ra, theo quy hoạch của thành phố Hà Nội, hệ thống chợ đầu mối nông sản trên địa bàn gồm 8 chợ, có quy mô từ 15.000-500.000m2, đặt ở các tuyến đường hướng vào trung tâm thành phố, tại các quận huyện: Hoàng Mai, Mê Linh, Thường Tín... để giảm tải cho chợ Long Biên.
Tuy nhiên, trên thực tế, không thể chờ đầu tư mới giải quyết được vấn đề môi trường mà ngay tại thời điểm này, Ban quản lý chợ Long Biên cũng như các tiểu thương phải nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, hạn chế vứt rác, rau củ thối bừa bãi và có thể tăng lượt thu gom rác đối với khu chợ hoạt động 24/24 này./.
Chợ Long Biên nằm trên địa bàn phường Phúc Xá, quận Ba Đình được xây dựng năm 1991 và đưa vào sử dụng năm 1992, với diện tích 27.148m2, trong đó diện tích phần chợ cũ là 21.870m2, diện tích bến xe tải, xe khách cạnh chợ 5.278m2 được bố trí chợ nông sản thực phẩm đêm. Tổng số hộ kinh doanh tại chợ là 1.087 hộ, trong đó ngành hàng hoa quả chiếm tỷ lệ 38%, rau củ quả chiếm 39%.
