Nhiều loại quả nhập ngoại bày bán ở chợ Long Biên, quận Ba Đình không rõ nguồn gốc hàng hoá. (Ảnh: Hữu Oai/TTXVN) Trước việc các phương tiện thông tin đại chúng thông tin quả lê để năm tháng hay táo để chín tháng trong điều kiện bình thường mà không hỏng, ngày 29/9, ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) đã khẳng định việc quả lê, táo giữ được lâu là hoàn toàn có thể xảy ra.
Việc bảo quản trái cây phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, khi thấy trái cây giữ được lâu thì chưa nên vội kết luận đó là do các chất bảo quản độc hại.
Ông Nguyễn Xuân Hồng giải thích nếu như giống táo, lê có thời gian bảo quản dài, cộng với việc đã được sản xuất ở trong một điều kiện không bị nhiễm các vi sinh vật có thể gây hỏng nhanh trái cây và sau khi thu hoạch đã được xử lý bằng các chất bảo quản an toàn, rồi được giữ ở trong các điều kiện nhiệt độ, độ ẩm phù hợp cho trái cây thì thời gian bảo quản của trái cây hoàn toàn có thể kéo dài được từ 6-10 tháng, thậm chí cả năm.
Ông Hồng cho biết: "Thực tế, đối với hoa quả tươi, một trong những vấn đề mà tất cả các nhà sản xuất rất quan tâm, đó là bảo quản hoa quả được tươi lâu. Hoa quả để lâu hỏng hay nhanh hỏng trước hết phụ thuộc vào loại cây và giống. Đơn cử quả bưởi ở nước ta, sau khi thu hái, trong điều kiện bình thường (chỉ cần mát và thoáng) thì có thể để được khoảng 5-6 tháng. Với thời gian đó, trong điều kiện bình thường, quả bưởi chỉ bị héo ở vỏ bên ngoài, nhưng bên trong không bị hỏng, ăn vẫn ngon, thậm chí là còn ngon hơn lúc mới hái từ trên cây xuống."
Theo ông Hồng, hiện Việt Nam đang nhập khẩu táo, lê chủ yếu từ Trung Quốc, Mỹ, New Zealand và Australia.
Trên thế giới hiện có khoảng 7.500 giống táo và gần 6.000 giống lê. Các giống lê chín sớm thường có thời gian bảo quản ngắn chỉ 15-30 ngày. Những giống lê chín trung bình, thời gian bảo quản từ 3-5 tháng. Nhưng có những giống lê chín muộn, thời gian bảo quản có thể kéo dài từ 6-10 tháng. Những giống táo và lê chín muộn, có thời gian bảo quản dài thường được dùng để xuất khẩu.
Ngoài ra, thời gian bảo quản dài hay ngắn còn phụ thuộc vào điều kiện bảo quản như nồng độ CO2, độ ẩm, nhiệt độ bảo quản (tốt nhất từ 1-5 độ C). Nếu thu hoạch khi quả còn “ương” thì trái cây cũng được bảo quản lâu hơn.
Ông Nguyễn Xuân Hồng cũng cho biết muốn cho trái cây tươi lâu mà vẫn giữ được hương vị, màu sắc, chất lượng phải sử dụng các chất có khả năng kìm hãm quá trình sản sinh Etylen - một loại hormone thực vật được chính trái cây sản sinh ra để làm quả chín. Các chất này được gọi là các chất ức chế Etylen (Etylen blockers) hoặc là các chất chống ôxy hóa Antioxidants.
Nhiều nước hiện nay cho phép sử dụng một số hóa chất rất an toàn như Dephenyl amin (DPA), Ethoxiquyn và 1-MCP (1-metycyclopropene).
Hiện nay, chất 1-MCP đang được rất nhiều nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Khi sử dụng chất này cộng với bảo quản ở điều kiện mát, quả táo có thể giữ được trên tám tháng và không hề ảnh hưởng đến chất lượng, hương vị, màu sắc.
“Đối với táo, lê, nguyên tắc để kéo dài thời gian bảo quản, giữ tươi lâu thì phải sử dụng các chất chống ôxy hóa, làm chậm quá trình chín của quả. Các chất bảo quản trái cây và rau quả thuộc về nhóm chất điều hòa sinh trưởng nên thuộc danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam. Đến nay, trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép ở Việt Nam chưa có một chất nào để kéo dài thời gian bảo quản trái cây. Đây là một thiệt thòi đối với người sản xuất,” ông Nguyễn Xuân Hồng nhấn mạnh.
Về vấn đề kiểm tra, kiểm soát và giám sát chất lượng, an toàn thực phẩm đối với hoa quả nhập khẩu, ông Nguyễn Xuân Hồng cho biết Cục Bảo vệ thực vật đã và đang thực hiện nhiệm vụ kiểm tra an toàn thực phẩm các loại hoa quả nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam từ nhiều năm qua.
Một thuận lợi cho việc kiểm tra là hiện có trên 90% các loại hoa quả nước ngoài nhập vào Việt Nam đều qua con đường chính ngạch và đều được kiểm tra nghiêm ngặt theo quy định.
Trong nhiều năm qua, Cục Bảo vệ thực vật cũng đã tiến hành phân tích các nguy cơ trên táo, lê nhập khẩu vào Việt Nam và chưa phát hiện thấy có các nguy cơ do việc sử dụng chất bảo quản độc hại.
Cục mới chỉ phát hiện thấy những lô táo, lê, nho, cam, quýt vi phạm khi có chứa các thuốc bảo vệ thực vật vượt quy định về an toàn thực phẩm của Việt Nam và đã xử lý theo như quy định của pháp luật.
Trong tám tháng năm 2014, Việt Nam đã xuất khẩu 40 loại trái cây các loại đến thị trường 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, đạt hơn 1,3 triệu tấn, trong đó thanh long đạt 697.000 tấn, dưa hấu 300.000 tấn, nhãn hơn 100.000 tấn, vải hơn 70.000 tấn và chôm chôm 6.000 tấn.
Dự kiến, năm nay, Việt Nam sẽ xuất khẩu khoảng 1,7 triệu tấn trái cây với kim ngạch ước tính khoảng 1,2 tỷ USD, tăng hơn so với năm ngoái 25%. Đồng thời, Việt Nam cũng nhập khẩu khoảng 400.000 tấn/năm./.
