Liverpool bị loại sớm ở vòng bảng Champions League. Manchester United vàcả Liverpool chìm ngập trong những rắc rối tài chính bởi các ông chủ Mỹ cơ hội.Premier League kết thúc năm 2009, bước vào thập niên mới cùng câu hỏi lửng lơ:Phải chăng, giai đoạn bùng nổ của họ đã đi đến hồi cuối?
Thập niên vừa trôi qua ghi nhận thành công rực rỡ cho Premier League. Rađời ở mùa giải 1992-1993, sau một giai đoạn chạy đà, giải đấu này có một thậpniên lộng lẫy với số lượng khán giả đến sân, bản quyền truyền hình và thành tíchtrên sân cỏ của các câu lạc bộ đều đạt ở mức ngoài dự kiến.
Nhưng phải chăng, đó cũng là đỉnh điểm? Liệu thành công 10 năm qua có lặplại trong 10 năm tới? Hay nhiều yếu tố từ tài chính, xã hội đến chính trị sẽ kéolùi Premier League khỏi những hào quang?
"Bong bóng" những ông chủ ngoại
Hình ảnh các đội bóng Premier League lần lượt rơi vào tay chủ ngoại đãthành quen thuộc trong những năm gần đây. Nó có tính hai mặt. Một số đội bóngthành công. Nhưng một số thất bại khi rơi vào cảnh tài chính lung lay, nợ nầnchồng chất và bất ổn.
"Cuộc hôn nhân" Chelsea-Roman Abramovich có thể coi là một câu chuyệnthành công. Trước khi tỷ phú Nga xuất hiện, Chelsea trải qua nửa thế kỷ khôngbiết đến đỉnh cao là gì. Tiền bạc nhanh chóng tạo nên sức mạnh với hai chức vôđịch liên tiếp cùng Jose Mourinho và giờ màu Xanh London đã là quyền lực quenthuộc của Premier League, đang đóng vai ứng cử viên sáng giá ở mùa này. Hình ảnh Chelsea giờ đang được tái lập vớiManchester City.
Nhưng nhiều đội bóng khác không có được điều đó. Hãy nhìn ManchesterUnited và Liverpool. Hai quyền lực giàu truyền thống nhất bóng đá Anh giờ đangkhốn khổ với các ông chủ Mỹ, những người chỉ coi trái bóng tròn là một dự án đầutư. Bài toán kinh tế với họ theo cùng một công thức: Vay mượn để thâu tóm rồitrút nợ sang câu lạc bộ, chờ đợi bòn rút từ nguồn doanh thu ổn định của đội bónghoặc nếu không ổn sẽ bán lại để kiếm lời. Mô hình này đang bị báo động thực sự.
Bất kể thành công trên sân cỏ như Manchester United mùa trước, câu lạc bộnày chỉ tránh được thua lỗ nhờ đẩy đi Cristiano Ronaldo với giá kỷ lục 80 triệubảng. Phải gánh gồng những khoản lãi suất quá lớn, ngân sách chi tiêu đươngnhiên bị thu hẹp. Những động thái chuyển nhượng rón rén của Manchester Unitedlẫn Liverpool thời gian qua là biểu hiện rõ ràng. Giờ đây, thay vì mơ đến việcmua về những ngôi sao, các fan của hai đại gia này lại lo lắng sắp phải chia taythần tượng nào đó bởi bán cầu thủ thu tiền về bù đắp tài chính là giải pháp màcác nhà đầu tư Mỹ luôn sẵn sàng áp dụng.
Cạn kiệt tài năng?
Trong thập niên qua, Premier League thành thiên đường quy tụ các ngôi saothế giới. Để lôi kéo tài năng, các câu lạc bộ rơi vào cuộc "chạy đua vũ trang"nguy hiểm dẫn đến mức lương tăng vọt. Với bảng lương vừa dài vừa rộng như vậy,tính lành mạnh tài chính bị đe dọa nghiêm trọng.
Dù chủ ngoại hay chủ nội thì yêu cầu về thắt chặt chi tiêu cũng đang âmthầm lan khắp Premier League. Bài học vỡ nợ của Leeds vẫn còn nóng hổi. Mà cuộckhủng hoảng tài chính toàn cầu vừa qua đã tác động không ít đến xứ sương mù lẫnPremier League. Việc giữ chân các trụ cột hiện tại cũng không dễ chút nào. Ngườita đang đồn đại về khả năng Rooney nối bước Ronaldo sang Tây Ban Nha, hayFernando Torres cùng Cesc Fabregas hồi hương… Thuế ở xứ đấu bò dễ chịu hơn nhiềuvà thời tiết cũng thế.
Quá dựa vào ngoại binh trong thời gian qua, bóng đá Anh đã thiếu hụt tàinăng nội một cách trầm trọng. Sau thế hệ những Lampard, Terry, Gerrard, Rooney,thật khó kể vài cái tên thực sự triển vọng nào trong vài năm gần đây. Và giờ khingoại binh cũng không còn khái niệm "siêu cao cấp" như trước mà chỉ là nhữnggương mặt làng nhàng giá rẻ, Premier League đứng trước viễn cảnh cạn kiệt cáctên tuổi lớn. Và Liga BBVA đang mạnh mẽ đòi lại danh hiệu "giải đấu hấp dẫn nhấtthế giới" khi Barcelona thăng hoa còn Real Madrid lại thành "Dải ngân hà".
Những quy định của UEFA
Sự lớn mạnh dựa nhiều vào tiền bạc mà Premier League thể hiện trong vàinăm gần đây như "cái gai" trong mắt Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) và Liênđoàn bóng đá thế giới (FIFA). Các tổ chức này đã công bố nhiều kế hoạch hạn chếkiểu chi tiêu vô tội vạ, gây cảm giác "bất bình đẳng" đó như công thức "6+5" hạnchế ngoại binh trong đội hình xuất phát hay đáng lo hơn cho Premier League làyêu cầu các đội bóng dự Champions League phải cân bằng được thu chi kể từ năm2013.
Trong tương lai, nhiều quy định chặt chẽ hơn hứa hẹn sẽ ra đời liên quanđến các lĩnh vực tài chính của câu lạc bộ như nợ nần, chi chuyển nhượng, chi trảlương…Chắc chắn, Premier League sẽ chịu tác động không ít. Muốn thích nghi đichăng nữa cũng cần khá nhiều thời gian bởi sức mạnh hiện nay của giải đấu này rõràng được tạo dựng dựa nhiều vào tiền bạc.
Tất nhiên, câu chuyện nào cũng có hai mặt. Có thể vị thế Premier Leagueđang và sẽ lung lay mạnh khi phải đối mặt với việc UEFA siết chặt hơn luật lệ.Song ngược lại, đây sẽ cơ hội để bóng đá Anh nhìn lại mình, tập trung hơn choviệc phát triển nguồn lực nội tại thay vì chú trọng vào ngoại binh như giai đoạnqua. Và những nỗi đau vỡ nợ như Leeds cũng sẽ bớt dần khi các câu lạc bộ thậntrọng hơn trong việc quản lý tài chính.
Thập niên qua có thể xem là kỷ nguyên vàng của Premier League. Và chỉ thờigian mới trả lời được kỷ nguyên vàng đó đã trôi qua hay phía trước còn là kỷnguyên… kim cương rực rỡ hơn. Nhưng, rõ ràng với Premier League, thập niên nàyđang khởi đầu cùng những lo âu, bất ổn và lộn xộn./.
Thập niên vừa trôi qua ghi nhận thành công rực rỡ cho Premier League. Rađời ở mùa giải 1992-1993, sau một giai đoạn chạy đà, giải đấu này có một thậpniên lộng lẫy với số lượng khán giả đến sân, bản quyền truyền hình và thành tíchtrên sân cỏ của các câu lạc bộ đều đạt ở mức ngoài dự kiến.
Nhưng phải chăng, đó cũng là đỉnh điểm? Liệu thành công 10 năm qua có lặplại trong 10 năm tới? Hay nhiều yếu tố từ tài chính, xã hội đến chính trị sẽ kéolùi Premier League khỏi những hào quang?
"Bong bóng" những ông chủ ngoại
Hình ảnh các đội bóng Premier League lần lượt rơi vào tay chủ ngoại đãthành quen thuộc trong những năm gần đây. Nó có tính hai mặt. Một số đội bóngthành công. Nhưng một số thất bại khi rơi vào cảnh tài chính lung lay, nợ nầnchồng chất và bất ổn.
"Cuộc hôn nhân" Chelsea-Roman Abramovich có thể coi là một câu chuyệnthành công. Trước khi tỷ phú Nga xuất hiện, Chelsea trải qua nửa thế kỷ khôngbiết đến đỉnh cao là gì. Tiền bạc nhanh chóng tạo nên sức mạnh với hai chức vôđịch liên tiếp cùng Jose Mourinho và giờ màu Xanh London đã là quyền lực quenthuộc của Premier League, đang đóng vai ứng cử viên sáng giá ở mùa này. Hình ảnh Chelsea giờ đang được tái lập vớiManchester City.
Nhưng nhiều đội bóng khác không có được điều đó. Hãy nhìn ManchesterUnited và Liverpool. Hai quyền lực giàu truyền thống nhất bóng đá Anh giờ đangkhốn khổ với các ông chủ Mỹ, những người chỉ coi trái bóng tròn là một dự án đầutư. Bài toán kinh tế với họ theo cùng một công thức: Vay mượn để thâu tóm rồitrút nợ sang câu lạc bộ, chờ đợi bòn rút từ nguồn doanh thu ổn định của đội bónghoặc nếu không ổn sẽ bán lại để kiếm lời. Mô hình này đang bị báo động thực sự.
Bất kể thành công trên sân cỏ như Manchester United mùa trước, câu lạc bộnày chỉ tránh được thua lỗ nhờ đẩy đi Cristiano Ronaldo với giá kỷ lục 80 triệubảng. Phải gánh gồng những khoản lãi suất quá lớn, ngân sách chi tiêu đươngnhiên bị thu hẹp. Những động thái chuyển nhượng rón rén của Manchester Unitedlẫn Liverpool thời gian qua là biểu hiện rõ ràng. Giờ đây, thay vì mơ đến việcmua về những ngôi sao, các fan của hai đại gia này lại lo lắng sắp phải chia taythần tượng nào đó bởi bán cầu thủ thu tiền về bù đắp tài chính là giải pháp màcác nhà đầu tư Mỹ luôn sẵn sàng áp dụng.
Cạn kiệt tài năng?
Trong thập niên qua, Premier League thành thiên đường quy tụ các ngôi saothế giới. Để lôi kéo tài năng, các câu lạc bộ rơi vào cuộc "chạy đua vũ trang"nguy hiểm dẫn đến mức lương tăng vọt. Với bảng lương vừa dài vừa rộng như vậy,tính lành mạnh tài chính bị đe dọa nghiêm trọng.
Dù chủ ngoại hay chủ nội thì yêu cầu về thắt chặt chi tiêu cũng đang âmthầm lan khắp Premier League. Bài học vỡ nợ của Leeds vẫn còn nóng hổi. Mà cuộckhủng hoảng tài chính toàn cầu vừa qua đã tác động không ít đến xứ sương mù lẫnPremier League. Việc giữ chân các trụ cột hiện tại cũng không dễ chút nào. Ngườita đang đồn đại về khả năng Rooney nối bước Ronaldo sang Tây Ban Nha, hayFernando Torres cùng Cesc Fabregas hồi hương… Thuế ở xứ đấu bò dễ chịu hơn nhiềuvà thời tiết cũng thế.
Quá dựa vào ngoại binh trong thời gian qua, bóng đá Anh đã thiếu hụt tàinăng nội một cách trầm trọng. Sau thế hệ những Lampard, Terry, Gerrard, Rooney,thật khó kể vài cái tên thực sự triển vọng nào trong vài năm gần đây. Và giờ khingoại binh cũng không còn khái niệm "siêu cao cấp" như trước mà chỉ là nhữnggương mặt làng nhàng giá rẻ, Premier League đứng trước viễn cảnh cạn kiệt cáctên tuổi lớn. Và Liga BBVA đang mạnh mẽ đòi lại danh hiệu "giải đấu hấp dẫn nhấtthế giới" khi Barcelona thăng hoa còn Real Madrid lại thành "Dải ngân hà".
Những quy định của UEFA
Sự lớn mạnh dựa nhiều vào tiền bạc mà Premier League thể hiện trong vàinăm gần đây như "cái gai" trong mắt Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) và Liênđoàn bóng đá thế giới (FIFA). Các tổ chức này đã công bố nhiều kế hoạch hạn chếkiểu chi tiêu vô tội vạ, gây cảm giác "bất bình đẳng" đó như công thức "6+5" hạnchế ngoại binh trong đội hình xuất phát hay đáng lo hơn cho Premier League làyêu cầu các đội bóng dự Champions League phải cân bằng được thu chi kể từ năm2013.
Trong tương lai, nhiều quy định chặt chẽ hơn hứa hẹn sẽ ra đời liên quanđến các lĩnh vực tài chính của câu lạc bộ như nợ nần, chi chuyển nhượng, chi trảlương…Chắc chắn, Premier League sẽ chịu tác động không ít. Muốn thích nghi đichăng nữa cũng cần khá nhiều thời gian bởi sức mạnh hiện nay của giải đấu này rõràng được tạo dựng dựa nhiều vào tiền bạc.
Tất nhiên, câu chuyện nào cũng có hai mặt. Có thể vị thế Premier Leagueđang và sẽ lung lay mạnh khi phải đối mặt với việc UEFA siết chặt hơn luật lệ.Song ngược lại, đây sẽ cơ hội để bóng đá Anh nhìn lại mình, tập trung hơn choviệc phát triển nguồn lực nội tại thay vì chú trọng vào ngoại binh như giai đoạnqua. Và những nỗi đau vỡ nợ như Leeds cũng sẽ bớt dần khi các câu lạc bộ thậntrọng hơn trong việc quản lý tài chính.
Thập niên qua có thể xem là kỷ nguyên vàng của Premier League. Và chỉ thờigian mới trả lời được kỷ nguyên vàng đó đã trôi qua hay phía trước còn là kỷnguyên… kim cương rực rỡ hơn. Nhưng, rõ ràng với Premier League, thập niên nàyđang khởi đầu cùng những lo âu, bất ổn và lộn xộn./.
(TT&VH/Vietnam+)
