Nhiều vườn hồ tiêu của người dân Quảng Trị bị khô héo dần do nắng hạn. (Ảnh: Hồ Cầu/TTXVN) Theo báo cáo của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương, từ đầu năm đến nay, khu vực Nam Trung Bộ đã xảy ra hiện tượng nắng nóng kéo dài, lượng mưa phổ biến đạt dưới 50% so với trung bình cùng kỳ nhiều năm, một số địa phương lượng mưa chỉ đạt từ 20-30% như: Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận.
Bên cạnh đó, dòng chảy các sông suối hầu hết thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 30-80%; các hồ chứa thủy lợi có dung tích trữ thấp, trung bình đạt khoảng 30-40% so với dung tích thiết kế, nhiều hồ chứa nhỏ tại các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định, Ninh Thuận bị cạn nước.
Ở khu vực Bắc Bộ, một số nơi có lượng mưa thấp, một số hồ chứa lớn có dung tích trữ thấp so với cùng kỳ. Ngoài ra, hầu hết các khu vực trong cả nước không xuất hiện lũ tiểu mãn vào thời gian cuối tháng Năm, đầu tháng Sáu.
Thực tế cho thấy, hiện tượng thời tiết El Nino đã ảnh hưởng đến khu vực Nam Trung Bộ và có nguy cơ tiếp tục diễn ra, có khả năng ảnh hưởng đến việc cấp nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2014-2015 ở nhiều nơi trên cả nước, nhất là các khu vực Trung Bộ, Nam Bộ và Tây Nguyên.
Trước tình hình đó, để chủ động phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn, đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát vừa có Chỉ thị đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo các ngành, các cấp ở địa phương tăng cường phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn do ảnh hưởng của hiện tượng thời tiết El Nino trong thời gian tới.
Theo đó, Bộ trưởng cao Đức Phát đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo các ngành, các cấp ở địa phương sớm xây dựng phương án cấp nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2014-2015, trong đó tính đến biện pháp cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt của người dân trong trường hợp nguồn nước bị thiếu hụt.
Cùng với đó, các địa phương chủ động cân đối của nguồn nước, bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý, ở các vùng thường xuyên thiếu nước tưới, xem xét chuyển đổi sang cây trồng cạn sử dụng ít nước tưới hơn hoặc không canh tác để đảm bảo hiệu quả sản xuất; tăng cường sử dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và các cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao.
Bên cạnh đó, các địa phương tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để vận động, hướng dẫn nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, thực hiện tốt công tác phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn. Biểu dương, khuyến khích những địa phương, chính quyền cơ sở đã chủ động và có những sáng kiến chống hạn mang lại hiệu quả cao.
Theo đó, Tổng cục Thủy lợi sẽ là đơn vị chủ trì, phối hợp với Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, Tập đoàn Điện Lực Việt Nam, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố và các đơn vị liên quan theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, nguồn nước, vận hành các hồ chứa thủy điện, hệ thống công trình thuỷ lợi để kịp thời chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các địa phương tổ chức thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn đồng thời đề xuất kế hoạch xả nước các hồ chứa thủy điện khi vùng hạ du yêu cầu bổ sung nguồn nước chống hạn./.
Theo báo cáo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, hiện tượng thời tiết El Nino có khả năng xuất hiện ở nước ta với xác suất vào mùa Hè khoảng 70%, mùa Thu, Đông 80%, thời gian ảnh hưởng từ mùa Hè năm 2014 đến hết mùa Xuân năm 2015.
Ảnh hưởng của El Nino làm cho nhiệt độ tăng so với trung bình nhiều năm từ 1,2 đến 1,5 độ C, lượng mưa bị thiếu hụt so với cùng kỳ nhiều năm từ 25-50%, mùa mưa khả năng đến muộn hơn và kết thúc sớm hơn, dòng chảy các sông, suối có xu thế suy giảm nhanh sau khi mùa mưa kết thúc./.
