Trong 20 năm qua, bà Guadalupe Galicia luôn thức dậy từ sáng sớm, làm bánh tamale và bánh pudding gạo để bán trên các đường phố của New York, Mỹ.
Bà Galicia là người di cư bất hợp pháp từ Mexico đến Mỹ và là bà mẹ đơn thân của 6 đứa trẻ. Người phụ nữ 40 tuổi này thường bán bánh tamale với giá 2,25 USD/chiếc, bên cạnh đồ uống champurrado và những món ăn khác của Mexico ở khu vực Bushwick, thuộc quận Brooklyn. Bà Galicia cho biết số tiền bà kiếm được chỉ đủ nuôi bọn trẻ.
New York nổi tiếng với những món xúc xích, pizza, bánh mỳ vòng, bánh quy xoắn, cũng như với nền ẩm thực phong phú, pha trộn giữa các vùng miền. Từ bánh arepa của Venezuela, thịt heo nướng Ecuador đến bánh mỳ của Trung Đông, bánh bao Tây Tạng đều có mặt tại thành phố "Quả táo lớn."
[Mỹ: Thẩm phán liên bang chặn chính sách di cư của chính quyền]
Bà Galicia là một trong số hàng nghìn người bán rong mà nhiều người trong số đó là những người di cư bất hợp pháp tìm cách bươn chải kiếm sống với muôn vàn khó khăn tại thành phố đông dân nhất Xứ cờ hoa.
Họ phải chống chịu thời tiết cực đoan, nhất là vào mùa Đông khi nhiệt độ thường hạ xuống dưới 0 độ C. Bên cạnh đó, họ còn hứng chịu các vụ tấn công, cướp bóc, các vụ bắt phạt và tịch thu hàng hóa hoặc thậm chí bị trục xuất.
Những người bán rong không dám báo với nhà chức trách về một số vụ tấn công và trộm cắp do lo ngại bị cảnh sát bắt giữ.
Theo nhóm hỗ trợ Dự án Bán rong trên đường phố (SVP), đa số người bán hàng rong là phụ nữ và đây cũng là nhóm người đặc biệt dễ bị tổn thương. Họ bị khách hàng quấy rối và có nguy cơ bị cảnh sát bắt phạt nhiều lần hơn so với những nam giới bán hàng rong.
Đa số những phụ nữ bán hàng rong như bà Galicia lại là lao động chính trong gia đình.
Những người bị bắt giữ có thể bị trục xuất nếu không có đầy đủ giấy tờ hợp pháp. Để được bán hàng rong, các cá nhân phải mất 50 USD để xin giấy phép và chi thêm 200 USD để xin được giấy phép cho xe chở hàng.
Tuy nhiên, việc xin cấp phép bán hàng rong không hề dễ. Chính quyền thành phố hạn chế số lượng cấp phép ở mức 2.900 giấy phép kể từ năm 1983 và cấp thêm khoảng 2.000 giấy phép cho những người lao động tạm thời.
Trong khi đó, hiện có hơn 10.000 người bán hàng rong. Một số người cho biết chợ đen cung cấp giấy phép và những trường hợp nhận giấy phép giả đã xuất hiện.
Thông qua các bên trung gian, chính chủ cho thuê lại giấy phép của mình với giá 25.000 USD/giấy phép.
Trong nhiều năm qua, bà Galicia bán hàng rong trên phố mà không có giấy phép. Bà ước tính đã bị phạt khoảng 12.000 USD, chưa kể một số lần hàng của bà bị cảnh sát tịch thu.
Dù gặp phải nhiều rủi ro như vậy, nhưng những người bán hàng rong không còn lựa chọn nào khác là phải làm việc để nuôi sống bản thân và gia đình.
Thành viên đảng Dân chủ của thượng nghị viện bang New York, Jessica Ramos mới đây đã đề xuất dự luật đầy tham vọng với mục tiêu xóa bỏ hạn mức cấp giấy phép cho người bán hàng rong nói trên.
Một dự luật khác cũng được trình lên hội đồng thành phố, theo đó đề xuất nâng số lần cấp phép lên mức 4.000 giấy phép trong 10 năm./.