Chuyện gì sẽ xảy ra nếu những gì chúng ta đã biết về Đế quốc La Mã, gồm các đấu trường đẫm máu, cuộc sống xa hoa và những bức tượng cẩm thạch tráng lệ, hóa ra lại không chính xác? Bài viết dưới đây của trang tin National Geographic sẽ vén màn sự thật đằng sau 8 niềm tin phổ biến về La Mã cổ đại.
1. Đấu sĩ luôn chiến đấu đến chết
Khác với hình ảnh đấu sĩ phải tham gia những trận chiến sinh tử như mô tả trong phim Gladiator, thực tế không phải trận đấu nào cũng kết thúc bằng cái chết.
Theo sử gia Garrett Ryan, tác giả cuốn Tượng Khỏa Thân, Đấu Sĩ Béo và Voi Chiến, chỉ khoảng 1/5 số trận đấu dẫn đến cái chết. Việc để đấu sĩ chết là điều không hề có lợi với các chủ sở hữu, vì họ mất đi khả năng kiếm tiền ổn định, gây tổn thất về tài chính.
Dù vậy, các trận đấu vẫn đầy rẫy nguy hiểm và chuyện đấu sĩ chịu nhiều thương tích nghiêm trọng là rất bình thường.
2. “Phòng nôn” sau bữa tiệc
Hình ảnh người La Mã ăn uống quá độ trong các bữa tiệc xa hoa, sau đó vào vomitorium (phòng nôn) để nôn mửa rồi tiếp tục ăn thực ra là một hiểu lầm.
Vomitorium không phải nơi để nôn mà là một đặc điểm kiến trúc của nhà hát và đấu trường La Mã, giúp khán giả ra vào dễ dàng và nhanh chóng.
3. Tượng La Mã cổ đại chỉ có màu trắng
Chúng ta thường tưởng tượng các bức tượng La Mã cổ đại là những tác phẩm làm từ đá cẩm thạch trắng tinh khiết. Nhưng thực tế, chúng từng khoác lên mình màu sắc sống động.
Các nghệ nhân La Mã đã sơn và vẽ các bức tượng đá theo hình ảnh thực tế, từ màu da đến màu tóc. Nhưng theo thời gian, lớp sơn này bị thời tiết làm cho phai nhạt, khiến cho tượng chỉ còn màu trắng như ngày nay.
4. “Bạo chúa” Nero chơi đàn violin khi Rome bốc cháy
Nero, vị hoàng đế nổi tiếng với sự tàn bạo và xa hoa, thường bị nhắc đến trong câu chuyện "chơi đàn violin khi Rome chìm trong biển lửa."
Tuy nhiên, câu chuyện này hoàn toàn không có cơ sở lịch sử, bởi đàn violin không hề tồn tại vào thời của Nero.
Ngoài ra, mặc dù không có mặt khi đám cháy bắt đầu, ông đã vội vã trở về và làm hết sức mình để dập tắt đám lửa và cứu trợ những người bị ảnh hưởng.
5. Phụ nữ La Mã bị giam hãm trong nhà
Mặc dù La Mã là một xã hội nam quyền, điều này không có nghĩa phụ nữ bị giam hãm trong nhà. Nhiều phụ nữ La Mã vẫn có ảnh hưởng trong đời sống xã hội và sở hữu tài sản.
Chẳng hạn như việc bà Julia Felix ở Pompeii đã trở thành chủ sở hữu các tòa nhà và phòng tắm công cộng.
Dù không được phép giữ chức vụ công hay bầu cử, phụ nữ vẫn có quyền ảnh hưởng đến chính trị, như trong các cuộc biểu tình chống lại luật Lex Oppia vào năm 195 trước Công nguyên. Luật quy định phụ nữ không được đeo quá nhiều vàng trên người và trang phục của họ không được quá sặc sỡ.
6. Người dân La Mã giống nhau về ngoại hình và ngôn ngữ sử dụng
Thực tế Đế quốc La Mã trải dài trên một vùng đất là nước Anh hiện nay, chạy tới tận Thổ Nhĩ Kỳ. Vì thế, Đế quốc La Mã bao gồm nhiều dân tộc và ngôn ngữ khác nhau.
Các khu vực trong đế chế sử dụng nhiều ngôn ngữ, bao gồm tiếng Aramaic, tiếng Hy Lạp và tiếng Gaulish.
Một nghiên cứu vào năm 1901 đã chỉ ra rằng một phụ nữ La Mã thuộc tầng lớp thượng lưu có thể là người gốc Bắc Phi. Bên cạnh đó, nhiều hoàng đế như Trajan và Septimius Severus cũng không xuất thân từ bán đảo Italy mà từ Tây Ban Nha và Libya.
7. Những người Kitô Giáo đầu tiên bị giết hại tại đấu trường
Hình ảnh những tín đồ Kitô Giáo đầu tiên bị giết trong các cuộc tra tấn tàn nhẫn tại Đấu trường Colosseum là một câu chuyện xuất hiện phổ biến, nhưng không có bằng chứng lịch sử nào chứng minh điều này.
Thực tế, các vụ hành quyết liên quan đến Kitô giáo chủ yếu diễn ra tại các địa điểm khác như trường đua xe Circus Maximus, và sự liên kết với đấu trường chỉ xuất hiện vào thế kỷ thứ Năm, khi Kitô giáo đã trở thành một tôn giáo chính thức với đông đảo tín đồ
8. La Mã sụp đổ vào năm 476 sau Công nguyên
Mặc dù nhiều người tưởng rằng Đế chế La Mã sụp đổ vào năm 476 sau Công nguyên, khi hoàng đế Romulus Augustulus bị lật đổ, thực tế thì Đế quốc La Mã đã bị chia đôi thành hai nửa Tây và Đông từ năm 330.
Khi Romulus Augustulus bị lật đổ, Đế quốc Đông La Mã (Byzantine) vẫn tiếp tục tồn tại thêm một thiên niên kỷ nữa. Sự sụp đổ của Đế quốc Tây La Mã thực tế không làm thay đổi cuộc sống ở Italy, nơi các di sản của La Mã vẫn còn sống mãi trong cơ sở hạ tầng và ngôn ngữ Italy ngày nay./.
