Đã thành thông lệ, cứ hai năm một lần Ban chỉ đạo Tây Nguyên phối hợp với Ngân hàng Nhà nước tổ chức Hội nghị Xúc tiến đầu tư và An sinh xã hội vào khu vực này. Năm nay, Hội nghị được tổ chức tại thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng vào ngày 17/5.
Đa số các đại biểu đều nhận định, mặc dù giàu tiềm năng nhưng đến nay các tỉnh Tây Nguyên vẫn là vùng kém phát triển, khu vực này vẫn cần rất nhiều vốn để đầu tư vào phát triển sản xuất kinh doanh, đặc biệt là những cây công nghiệp dài ngày.
Chênh lệch
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Trưởng Ban chỉ đạo Tây Nguyên, Bộ trưởng Bộ Công An Đại tướng Trần Đại Quang cho biết, với diện tích tự nhiên trên 5,4 triệu ha, trong đó có 1,36 triệu ha đất đỏ bazan, chiếm 66% diện tích đất bazan toàn quốc. Tây Nguyên thực sự là vùng đất giàu tiềm năng lợi thế phát triển, nhất là về nông, lâm nghiệp, thủy điện, khoáng sản, du lịch và kinh tế cửa khẩu.
Tuy nhiên, Đại tướng cũng thừa nhận, mặc dù giàu tiềm năng nhưng đến nay Tây Nguyên mới đóng góp khoảng 4,5% GGP của cả nước so với các vùng miền khác vẫn là vùng kém phát triển. "Nhu cầu vốn ở Tây Nguyên rất lớn, nhưng ngân sách Nhà nước chỉ đáp ứng được một phần cơ bản, phần lớn phải huy động từ nguồn khác như ODA, FDI và vốn trong nước," Đại tướng chia sẻ.
Giữa tiềm năng và năng lực lại là một khoảng cách. Theo ông Nguyễn Thế Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, so với các khu vực khác trong cả nước, điều kiện kinh tế xã hội của Tây Nguyên có nhiều khó khăn trong thu hút FDI, thiếu lao động lành nghề, cơ sở hạ tầng kém phát triển, mức sống còn thấp.
Ông Phương đưa ra dẫn chứng, tính lũy kế đến 31/12/2014 đã có tổng số 148 dự án FDI đầu tư vào các tỉnh khu vực Tây Nguyên với tổng số vốn đăng ký 819 triệu USD. Bình quân một dự án là 5,5 triệu USD (thấp hơn so với bình quân một dự án nước ngoài đầu tư tại Việt Nam là 14,2 triệu USD).
Ở góc độ hệ thống ngân hàng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cũng chia sẻ, số liệu thống kê cho thấy, trong 3 năm gần đây dù tăng trưởng huy động của khu vực Tây Nguyên lên đến 16%/năm, nhưng nguồn vốn huy động tại chỗ chỉ mới đáp ứng được khoảng 57% nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế trên địa bàn.
Tính đến 31/12/2014, tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên đạt 145.479 tỷ đồng, tăng 16,95% so với cuối năm 2013, tăng cao hơn mức tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế (14,16%) và chiếm tỷ trọng 3,66% so với tổng dư nợ toàn nền kinh tế cả nước.
Tây Nguyên vẫn khát vốn
Điều đáng nói là cây công nghiệp dài ngày như càphê, cao su, hồ tiêu và các nông lâm sản là thế mạnh của Tây Nguyên, nhưng việc thu hút đầu tư vào chế biến các sản phẩm này còn ít, chưa tạo ra được chuỗi giá trị cao, bền vững.
Chính vì vậy, Thống đốc cho biết, trong thời gian qua, ngành ngân hàng đã chủ động cân đối, điều chuyển nguồn vốn từ các khu vực khác để đảm bảo vốn tín dụng luôn đáp ứng kịp thời nhu cầu đầu tư tại khu vực Tây Nguyên.
Ngân hàng Nhà nước đã quyết định dành nguồn vốn tín dụng cho tái canh cà phê trong giai đoạn 2015-2020 từ 12.000-15.000 tỷ đồng (khoảng 2.500 tỷ đồng/năm).
Còn tại Hội nghị này, các ngân hàng đã cam kết cho vay trung và dài hạn với số tiền khoảng 15.000 tỷ đồng hỗ trợ đầu tư tập trung vào các lĩnh vực thế mạnh của khu vực như: thủy điện, giao thông, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi…
Đặc biệt, tại Hội nghị này LienVietPostBank, Công ty Cổ phần Him Lam và Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác trong việc phát triển cây mắcca thành cây chiến lược. Dự kiến trong 5 đến 10 năm tới, LienVietPostBank sẽ dành khoảng 20.000 tỷ đồng đầu tư phát triển mắcca tại Tây Nguyên, trong đó riêng Lâm Đồng trong 5 đến 10 năm tới, LienVietPostBank sẽ đầu tư từ 5.000-10.000 tỷ đồng cho mắcca và phát triển các đối tượng kinh doanh khác.
Ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng quản trị ngân hàng này cho biết, đề án thực hiện chương trình cho vay vốn phát triển mắcca là của Ngân hàng, còn sản xuất giống, xây dựng nhà máy bao tiêu sản phẩm của Công ty Cổ phần Him Lam và phối hợp với doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp bảo hiểm tiền vay.
Mục đích đầu tiên là đồng hành và giúp bà con nông dân Tây Nguyên làm giàu một cách bền vững trên vùng đất màu mỡ và giàu tiềm năng Tây Nguyên phù hợp với cây mắcca. Người dân chỉ việc trồng mắcca theo quy trình và hướng dẫn kỹ thuật của các dự án triển khai. Trong trường hợp xấu nhất xảy ra, thì người dân không mất vốn, bởi đã có bảo hiểm tiền vay.
Phát huy vai trò là ngân hàng hàng đầu, trong thời gian qua, Vietcombank đã tích cực triển khai các gói sản phẩm, chương trình hỗ trợ như hỗ trợ lãi suất nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp, chương trình thí điểm phát triển ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao. Đặc biệt, Vietcombank ưu tiên lực chọn các dự án kinh tế phù hợp nhằm đảm bảo sự phát triển như Nhà máy thủy điện Công ty cổ phần điện Tam Long, Dự án nhà máy điện Pleikrong, Dự án thủy điện Sê san 3A, Nhà máy thủy điện Dam Bol, Dự án cao su Chưmoray.
Cũng tại Hội nghị, Trưởng Ban chỉ đạo Tây Nguyên Trần Đại Quang đánh giá cao ngành ngân hàng trong thời gian qua đã tích cực cung ứng nguồn vốn tín dụng, dịch vụ ngân hàng và thực hiện công tác an sinh xã hội phục vụ phát triển kinh tế và đời sống của nhân dân vùng Tây Nguyên.
Để Tây Nguyên phát triển nhanh, đồng bộ, bền vững hơn nữa, Đại tướng Trần Đại Quang cho rằng, trong giai đoạn từ nay đến 2013, các tỉnh Tây Nguyên cần đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, tiếp tục phát triển mạng lưới giao thông đường Hồ Chí Minh làm trục chính, phát triển các tuyến đường ngang, đường hành lang Đông-Tây để nối với vùng xung quanh và các nước trong khu vực.
Cũng theo Đại tướng Trần Đại Quang cần nâng cấp và xây dựng các công trình thủy lợi để cấp nước tưới và sinh hoạt, kết hợp với phát triển thủy điện, chỗng lũ, nuôi trồng thủy sản và bảo vệ môi trường sinh thái. Ưu tiên phát triển một số ngành công nghiệp chế biến cóđiều kiện tập trung như càphê, cao su, điều, bông... với mục tiêu xây dựng ngành công nghiệp chế biến thành ngành công nghiệp mũi nhọn của vùng.
Đại tướng cũng kêu gọi các tỉnh trên địa bàn Tây Nguyên tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách, cải thiệm môi trường đầu tư, thực hiện cải cách hành chính, tạo môi trường thông thoáng, thân thiện giữa chính quyền và nhà đầu tư./.
Hội nghị Xúc tiến Đầu tư và an sinh xã hội Tây Nguyên đã trao Quyết định đầu tư của 5 tỉnh Tây Nguyên cho 13 doanh nghiệp thực hiện 13 dự án tiêu biểu tại các tỉnh với tổng mức đầu tư trên 16.432 tỷ đồng; trong đó Kon Tum có tổng mức đầu tư lớn nhất lên đến 7.700 tỷ đồng và Gia Lai có số lượng dự án nhiều nhất (4 dự án).
Ngoài ra, 8 ngân hàng thương mại (Vietcombank, VietinBank, MB, Agribank, BIDV, LienVietPostBank, SHB, Sacombank) và 17 doanh nghiệp đã ký kết hợp đồng đầu tư vốn và thỏa thuận hợp tác. Đồng thời, các ngân hang cam kết cho vay trung và dài hạn với số tiền khoảng 15.000 tỷ đồng hỗ trợ đầu tư tập trung vào các lĩnh vực thế mạnh của khu vực như: thủy điện, giao thông, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi…
Đặc biệt, các ngân hàng thương mại, các doanh nghiệp đã ủng hộ 170 tỷ đồng phục vụ công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng trường học ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn ở Tây Nguyên.