Theo truyền thông châu Âu, lãnh đạo các quốc gia châu Âu đang trong quá trình thương lượng để đề xuất một ứng cử viên cho vị trí Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) tại hội nghị thượng đỉnh của Liên minh châu Âu (EU) dự kiến diễn ra vào ngày 20-21/6 tới.
Trong khi Thủ tướng Đức Angela Merkel ủng hộ "spitzenkandidat" (ứng cử viên của nhóm đảng dẫn đầu cuộc bầu cử làm chủ tịch EC) của nhóm đảng Nhân dân châu Âu (EPP) là Manfred Weber, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lại ủng hộ Cao ủy phụ trách về cạnh tranh, bà Margrethe Vestager, hoặc trưởng đoàn đàm phán về Brexit Michel Barnier.
Tuần qua, các nhà bình luận châu Âu đã có những nhận định về cơ hội của các ứng viên như sau.
Nhật báo Đức Handelsblatt bình luận rằng EU đang phải đương đầu với rất nhiều thách thức lớn, điển hình là sự cạnh tranh từ những siêu cường Mỹ và Trung Quốc, vấn đề biến đổi khí hậu và làn sóng sóng di cư vào châu Âu.
Chính vì vậy, theo Handelsbalatt, EU cần những nhà lãnh đạo có năng lực và khả năng tổ chức. Cũng theo báo này, EU hiện cần một lãnh đạo có uy tín, có thể đối thoại ngang hàng với những người đồng cấp Mỹ và Trung Quốc, cũng như biết thuyết phục các công dân châu Âu.
Nhật báo Le Monde của Pháp, cho rằng mô hình lựa chọn Chủ tịch Ủy ban châu Âu theo "Spitzenkandidat" đã lỗi thời.
Theo Le Monde, tính không chính đáng và sự phản đối của các quốc gia thành viên có khả năng khiến lợi thế đang nghiêng về một nhân vật nhận được nhiều ủng hộ nhiều nhất là Michel Barnier, người từng phải nhường vị trí Chủ tịch Ủy ban châu Âu cho Jean-Claude Juncker vào năm 2014, nhưng ông đã trở thành đại diện của một châu Âu thống nhất trong các cuộc đàm phán về Brexit.
Ông Barnier nhận được sự ủng hộ của tổng thống Pháp và cơ may của ông gần như ngang bằng với ứng cử viên “Spitzenkandidat” chính thức.
[EC công bố dự thảo ngân sách Liên minh châu Âu năm 2020]
Đài Phát thanh châu Âu Tự do (Radio Europa Liberă), có trụ sở tại Praha, Cộng hòa Séc, giải thích cách Tổng thống Pháp Macron ngăn ứng cử viên Manfred Weber của EPP vào vị trí Chủ tịch Ủy ban châu Âu.
Theo Radio Europa Liberă, những người đứng đầu chính phủ và các quốc gia thành viên EU đã thực hiện những bước đi đầu tiên nhằm đề xuất các ứng viên mà họ ủng hộ trong cuộc chạy đua vào các vị trí chủ chốt của các thiết chế châu Âu.
Thêm vào đó, do tính phức tạp và đa cực chính trị trong Nghị viện châu Âu (EP) mới, nên sẽ không hề đơn giản để tìm được một sự cân bằng quyền lực bên trong EP.
Nhờ có sự hậu thuẫn của Tổng thống Pháp Macron với đảng Nền Cộng hòa Tiến bước, Liên minh Dân chủ và Tự do châu Âu (ALDE) đã có được xung lực mới với 109 ghế tại EP.
Trên thực tế, nhóm đảng này là lực lượng chính trị lớn thứ ba tại EP. Ngày 27/5, ông Macron đã gặp Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez, một trong những đại diện chính của nhóm đảng Xã hội châu Âu (S&D), để đặt vấn đề về khả năng hình thành một liên minh - một thỏa hiệp có thể cản trở ứng cử viên của EPP Manfred Weber giành được chức Chủ tịch EP.
Trong khi đó, nhật báo Gazeta Wyborcza của Ba Lan phân tích lý do vì sao Manfred Weber có thể sẽ không đạt được mục tiêu của mình.
Theo Gazeta Wyborcza, nếu bà Merkel khăng khăng muốn bảo vệ ứng cử viên Weber sẽ xảy ra một cuộc tranh cãi dài giữa Paris và Berlin… Mặt khác, hội nghị thượng đỉnh không chính thức vừa qua về công tác nhân sự chủ chốt của EU đã thống nhất một trong 2 vị trí chủ chốt - Chủ tịch Ủy ban và Chủ tịch Hội đồng châu Âu - cần phải có một vị trí do phụ nữ nắm.
Bên cạnh đó, cân bằng Đông/Tây cũng là một tiêu chí phải cân nhắc. Trong các cuộc tranh luận về nhân sự thay thế ông Juncker, các ứng cử viên như bà Margrethe Vestager (người Đan Mạch, hiện là Cao ủy châu Âu phụ trách về cạnh tranh), ông Michel Barnier (người Pháp, trưởng đoàn đàm phán về Brexit) hay bà Kristalina Georgieva (người Bulgaria, hiện là Tổng Giám đốc Ngân hàng Thế giới) cũng được nêu ra.
Nhật báo Heti Világgazdaság của Hungary cũng đánh giá ứng cử viên Weber sẽ rất khó có thể có được sự ủng hộ của ALDE, nhóm đảng lớn thứ ba tại EP.
Thế nhưng, theo Heti Világgazdaság, để trở thành Chủ tịch Ủy ban châu Âu, ông Weber phải cần tới sự ủng hộ của nhóm đảng này, vốn nhận được sự hậu thuẫn quan trọng của đảng Nền Cộng hòa Tiến bước của ông Macron, người luôn cản trở bước tiến của Weber./.
