Sáng 14/3, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức hội nghịlấy ý kiến nhân dân góp ý Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi).
Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Mạnh Hiển, nội dung Dựthảo Luật đất đai (sửa đổi) đưa ra lấy ý kiến nhân dân có nhiều điểm mới cơ bản,quy định rõ ràng và cụ thể hơn về quyền của Nhà nước với tư cách là đại diện chủsở hữu toàn dân đối với đất đai và trách nhiệm thống nhất quản lý nhà nước đốivới đất đai.
Dự thảo quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất và căn cứ thu hồi đất nhằmtạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai trên thực tế đồng thời khắc phụctình trạng tùy tiện trong thu hồi đất.
Dự thảo đã bổ sung quy định Nhà nước chủ động thu hồi đất theo kế hoạch sửdụng đất; lập Quỹ phát triển đất; tạo quỹ đất “sạch”; quy định cụ thể nguyên tắcbồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất; bổ sung quy định về nguyên tắc hỗtrợ khi Nhà nước thu hồi đất; quy định về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cưđối với các dự án đặc biệt.
Về giá đất, Dự thảo đã sửa đổi quy định về nguyên tắc định giá đất theo hướngđịnh giá đất theo mục đích sử dụng đất tại thời điểm Nhà nước thu hồi đất, giaođất, cho thuê đất…; bổ sung quy định về việc ban hành, điều chỉnh khung giá đất,giá đất thuộc khu vực giáp ranh…
Bên cạnh đó là nhiều điểm mới liên quan đến cácvấn đề quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; chế độ sử dụng các loại đất; cấpGiấy chứng nhận quyền sử dụng đất...
Thảo luận tại Hội nghị, các đại biểu nhấn mạnh sửa đổi Luật đất đai là vấn đềđược toàn xã hội quan tâm và có liên quan đến nhiều cấp, ngành, đặc biệt là liênquan đến quyền, nghĩa vụ của công dân, nhất là người nông dân.
Việc sửa đổi Luật đất đai lần này phải giải quyết được những vướng mắc, bấtcập trong quản lý, sử dụng đất đai, góp phần cải cách thủ tục hành chính về đấtđai, vừa bảo đảm quản lý chặt chẽ, vừa bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch,thuận tiện; khắc phục tận gốc những hạn chế có thể gây mất ổn định xã hội.
Luật phải xử lý được mối quan hệ kinh tế thị trường và vai trò của Nhà nướcnhằm điều tiết các lợi ích một cách tương đối hợp lý. Mặt khác, để đảm bảo tínhthống nhất của hệ thống pháp luật, một số ý kiến đề xuất, Luật đất đai (sửa đổi)cần có nội dung nhất quán với những quy định của Hiến pháp.
Liên quan đến vấn đề quản lý đất đai, một số ý kiến cho rằng, cần làm rõ ngườihoặc cơ quan có trách nhiệm tham gia vào quá trình quản lý, sử dụng đất; ai làchủ sở hữu, ai đại diện chủ sở hữu, ai là người quản lý, ai là người trực tiếpsử dụng. Nếu chỉ nói chung là “Nhà nước” thì rất mơ hồ, dẫn đến lẫn lộn về nhậnthức.
Ông Phạm Gia Hải, Hội đồng tư vấn về kinh tế của Ủy ban Trung ương Mặt trậnTổ quốc Việt Nam cho rằng, cần làm rõ vấn đề đại diện chủ sở hữu (cơ quan lậppháp) và thống nhất quản lý (cơ quan hành pháp); nhiệm vụ, quyền hạn của hệthống cơ quan đại diện chủ sở hữu.
Theo ông, Quốc hội phải xem xét vấn đề quy hoạch đất đai trong phạm vi toànquốc nhằm bảo đảm tính thống nhất trong quản lý đất đai. Bên cạnh đó, quyết địnhtoàn bộ vấn đề giao đất, cho thuê đất có liên quan đến an ninh-quốc phòng; việcsử dụng đất liên quan đến môi trường, di tích, danh lam, thắng cảnh quốc gia;những dự án sử dụng đất diện tích lớn, di dời dân nhiều.
Liên quan đến vấn đề trưng mua đất, ông Phạm Gia Hải nêu quan điểm: Đất đai làsở hữu toàn dân, Nhà nước giao đất cho dân sử dụng và trưng dụng lại. Do đó dùngtừ “trưng mua” là không phù hợp, không nên đặt vấn đề mua-bán mà quy định theohướng “trưng dụng”; thể thức trưng dụng theo luật định; trừ trường hợp những dựán lớn, quan trọng, có tác động đến kinh tế-xã hội, nên để Nhà nước đứng ratrưng mua.
Vấn đề bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư cũng được nhiều ý kiến quan tâmgóp ý với quan điểm bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, đúng quy định, ổnđịnh đời sống và sản xuất cho người dân.
Theo các ý kiến, dự thảo mới chỉ chú ý đến việc bồi thường giá trị đất vàgiao đất mới mà chưa thực sự chú ý đến cuộc sống, sinh kế của người dân sau táiđịnh cư. Thực tế, khi người dân thay đổi chỗ ở là kéo theo những đảo lộn về cuộcsống, nếp sinh hoạt, văn hóa phong tục, tập quán. Do đó, quy định về bồi thườngcần chú ý hơn đến những khía cạnh này.
Trao đổi về giá đất, các ý kiến đều cho rằng, việc định giá đất trên cơ sở nàolà một vấn đề lớn cần nghiên cứu kỹ trong lần sửa đổi này. Theo giáo sư NguyễnLang, Hội đồng Tư vấn về kinh tế của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc, thựctế, sự thiếu thống nhất, minh bạch về giá đền bù là một trong những nguyên nhângây bức xúc trong xã hội.
Giá đất phụ thuộc vào quy luật giá trị và sự vận dụng quy luật giá trịvào hoàn cảnh cụ thể nhưng hiện nay, việc xác định giá đất không dựa vào quyluật giá trị mà lại dựa vào giá trị sản phẩm mà đất đem lại hoặc theo quản lýhành chính. Ông tán thành nguyên tắc giá đất theo giá thị trường có sự quản lýcủa nhà nước.
Liên quan đến nội dung quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, ông Nguyễn DuyLượng, Phó Chủ tịch Hội Nông dân cho rằng, cần nâng cao hơn nữa vai trò giám sátcủa người dân về đất đai thông qua việc quy định rõ các hình thức giám sát trựctiếp hoặc gián tiếp của người dân đối với việc quản lý, sử dụng đất đai thôngqua đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc.
Người dân có quyền được cung cấp thông tin về kế hoạch, quy hoạch đất đai; cơquan Nhà nước có trách nhiệm giải thích, hướng dẫn các thắc mắc về đất đai củangười dân.
Mặt khác, có cơ chế, chính sách để Mặt trận Tổ quốc và các tổ chứcthành viên tham gia giám sát; qua đó mới bảo đảm thực hiện nghiêm các quy địnhvề đất đai./.
Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Mạnh Hiển, nội dung Dựthảo Luật đất đai (sửa đổi) đưa ra lấy ý kiến nhân dân có nhiều điểm mới cơ bản,quy định rõ ràng và cụ thể hơn về quyền của Nhà nước với tư cách là đại diện chủsở hữu toàn dân đối với đất đai và trách nhiệm thống nhất quản lý nhà nước đốivới đất đai.
Dự thảo quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất và căn cứ thu hồi đất nhằmtạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai trên thực tế đồng thời khắc phụctình trạng tùy tiện trong thu hồi đất.
Dự thảo đã bổ sung quy định Nhà nước chủ động thu hồi đất theo kế hoạch sửdụng đất; lập Quỹ phát triển đất; tạo quỹ đất “sạch”; quy định cụ thể nguyên tắcbồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất; bổ sung quy định về nguyên tắc hỗtrợ khi Nhà nước thu hồi đất; quy định về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cưđối với các dự án đặc biệt.
Về giá đất, Dự thảo đã sửa đổi quy định về nguyên tắc định giá đất theo hướngđịnh giá đất theo mục đích sử dụng đất tại thời điểm Nhà nước thu hồi đất, giaođất, cho thuê đất…; bổ sung quy định về việc ban hành, điều chỉnh khung giá đất,giá đất thuộc khu vực giáp ranh…
Bên cạnh đó là nhiều điểm mới liên quan đến cácvấn đề quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; chế độ sử dụng các loại đất; cấpGiấy chứng nhận quyền sử dụng đất...
Thảo luận tại Hội nghị, các đại biểu nhấn mạnh sửa đổi Luật đất đai là vấn đềđược toàn xã hội quan tâm và có liên quan đến nhiều cấp, ngành, đặc biệt là liênquan đến quyền, nghĩa vụ của công dân, nhất là người nông dân.
Việc sửa đổi Luật đất đai lần này phải giải quyết được những vướng mắc, bấtcập trong quản lý, sử dụng đất đai, góp phần cải cách thủ tục hành chính về đấtđai, vừa bảo đảm quản lý chặt chẽ, vừa bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch,thuận tiện; khắc phục tận gốc những hạn chế có thể gây mất ổn định xã hội.
Luật phải xử lý được mối quan hệ kinh tế thị trường và vai trò của Nhà nướcnhằm điều tiết các lợi ích một cách tương đối hợp lý. Mặt khác, để đảm bảo tínhthống nhất của hệ thống pháp luật, một số ý kiến đề xuất, Luật đất đai (sửa đổi)cần có nội dung nhất quán với những quy định của Hiến pháp.
Liên quan đến vấn đề quản lý đất đai, một số ý kiến cho rằng, cần làm rõ ngườihoặc cơ quan có trách nhiệm tham gia vào quá trình quản lý, sử dụng đất; ai làchủ sở hữu, ai đại diện chủ sở hữu, ai là người quản lý, ai là người trực tiếpsử dụng. Nếu chỉ nói chung là “Nhà nước” thì rất mơ hồ, dẫn đến lẫn lộn về nhậnthức.
Ông Phạm Gia Hải, Hội đồng tư vấn về kinh tế của Ủy ban Trung ương Mặt trậnTổ quốc Việt Nam cho rằng, cần làm rõ vấn đề đại diện chủ sở hữu (cơ quan lậppháp) và thống nhất quản lý (cơ quan hành pháp); nhiệm vụ, quyền hạn của hệthống cơ quan đại diện chủ sở hữu.
Theo ông, Quốc hội phải xem xét vấn đề quy hoạch đất đai trong phạm vi toànquốc nhằm bảo đảm tính thống nhất trong quản lý đất đai. Bên cạnh đó, quyết địnhtoàn bộ vấn đề giao đất, cho thuê đất có liên quan đến an ninh-quốc phòng; việcsử dụng đất liên quan đến môi trường, di tích, danh lam, thắng cảnh quốc gia;những dự án sử dụng đất diện tích lớn, di dời dân nhiều.
Liên quan đến vấn đề trưng mua đất, ông Phạm Gia Hải nêu quan điểm: Đất đai làsở hữu toàn dân, Nhà nước giao đất cho dân sử dụng và trưng dụng lại. Do đó dùngtừ “trưng mua” là không phù hợp, không nên đặt vấn đề mua-bán mà quy định theohướng “trưng dụng”; thể thức trưng dụng theo luật định; trừ trường hợp những dựán lớn, quan trọng, có tác động đến kinh tế-xã hội, nên để Nhà nước đứng ratrưng mua.
Vấn đề bồi thường về đất, hỗ trợ và tái định cư cũng được nhiều ý kiến quan tâmgóp ý với quan điểm bảo đảm dân chủ, khách quan, công khai, đúng quy định, ổnđịnh đời sống và sản xuất cho người dân.
Theo các ý kiến, dự thảo mới chỉ chú ý đến việc bồi thường giá trị đất vàgiao đất mới mà chưa thực sự chú ý đến cuộc sống, sinh kế của người dân sau táiđịnh cư. Thực tế, khi người dân thay đổi chỗ ở là kéo theo những đảo lộn về cuộcsống, nếp sinh hoạt, văn hóa phong tục, tập quán. Do đó, quy định về bồi thườngcần chú ý hơn đến những khía cạnh này.
Trao đổi về giá đất, các ý kiến đều cho rằng, việc định giá đất trên cơ sở nàolà một vấn đề lớn cần nghiên cứu kỹ trong lần sửa đổi này. Theo giáo sư NguyễnLang, Hội đồng Tư vấn về kinh tế của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc, thựctế, sự thiếu thống nhất, minh bạch về giá đền bù là một trong những nguyên nhângây bức xúc trong xã hội.
Giá đất phụ thuộc vào quy luật giá trị và sự vận dụng quy luật giá trịvào hoàn cảnh cụ thể nhưng hiện nay, việc xác định giá đất không dựa vào quyluật giá trị mà lại dựa vào giá trị sản phẩm mà đất đem lại hoặc theo quản lýhành chính. Ông tán thành nguyên tắc giá đất theo giá thị trường có sự quản lýcủa nhà nước.
Liên quan đến nội dung quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, ông Nguyễn DuyLượng, Phó Chủ tịch Hội Nông dân cho rằng, cần nâng cao hơn nữa vai trò giám sátcủa người dân về đất đai thông qua việc quy định rõ các hình thức giám sát trựctiếp hoặc gián tiếp của người dân đối với việc quản lý, sử dụng đất đai thôngqua đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc.
Người dân có quyền được cung cấp thông tin về kế hoạch, quy hoạch đất đai; cơquan Nhà nước có trách nhiệm giải thích, hướng dẫn các thắc mắc về đất đai củangười dân.
Mặt khác, có cơ chế, chính sách để Mặt trận Tổ quốc và các tổ chứcthành viên tham gia giám sát; qua đó mới bảo đảm thực hiện nghiêm các quy địnhvề đất đai./.
Thanh Hòa (TTXVN)
