Hãng xếp hạngtín nhiệm Moody's cảnh báo chỉ số tín nhiệm của tất cả các nước thànhviên Liên minh châu Âu (EU) đang bị đe dọa bởi cuộc khủng hoảng nợ cônghiện nay và nguy cơ vỡ nợ hàng loạt ở các nước khu vực đồng tiền chungchâu Âu (Eurozone) không còn xa vời. Tiếng chuông cảnh báo cũng đã bắtđầu rung lên ở Pháp.
Chật vật giữ hạng tín nhiệm "vàng" AAA
Trong con mắt của các nhà đầu tư, Pháp đang bị loại khỏi câu lạc bộvới khá ít thành viên còn giữ được hạng tín nhiệm vàng "AAA"- chìa khóamở ra “kho bạc” khi nhà nước cần huy động vốn.
Các chuyên giacho rằng, Pháp - nền kinh tế lớn thứ hai Eurozone - đang nằm trong "vòngnguy hiểm" khi phí tổn vay mượn của Paris đã tăng tới mức được xem là"không thể chống đỡ nổi." Thực tế, chênh lệch lãi suất trái phiếu chínhphủ kỳ hạn 10 năm giữa Pháp và Đức đang ngày càng nới rộng ở mức chưatừng có.
Hiện lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Pháp là3,46%, cao gấp đôi so với Đức - nền kinh tế được coi là vững mạnh nhấtcủa khối Eurozone hiện tại. Điều đó cho thấy giới đầu tư đang lảng tránhtrái phiếu chính phủ Pháp để chuyển hướng đầu tư sang nguồn trái phiếuchính phủ an toàn hơn nhiều của Đức.
Chênh lệch lãi suất càngcao, gánh nặng nợ nần của Pháp càng lớn. Nếu chênh lệch chỉ là 1 điểmthì Chính phủ Pháp đã phải chi thêm 3 tỷ euro/năm cho các chủ nợ. Nhìndước góc độ đó, Moody’s cho rằng, trong tương lai Pháp sẽ phải vay tíndụng với lãi suất ngày càng cao.
Cựu cố vấn Tổng thống Pháp,đồng thời từng là người đứng đầu Ngân hàng tái thiết và phát triển châuÂu, Jacques Attali, nhận định: "Chúng ta không nên ảo tưởng. Trên thịtrường tài chính, Pháp đã đánh mất mức xếp hạng tín dụng cao nhất AAA.Nếu so với mối tương quan lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 nămcủa Đức, thì xếp hạng tín dụng nợ của Pháp thực tế chỉ ở mức AA."
Câu hỏi đặt ra là liệu đến khi nào thì trên giấy tờ Pháp sẽ chínhthức bị hạ điểm. Theo nhiều nhà quan sát, điều đó có thể xảy ra trướchoặc sau cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới. Nếu đúng như vậy đó sẽ làđòn mạnh giáng vào uy tín của Tổng thống Nicolas Sarkozy trước thềm cuộcbầu cử Tổng thống vào tháng 5/2012, cũng như nỗ lực của các nhà lãnhđạo châu Âu trong cuộc chiến bảo vệ đồng euro.
Trước mối lomất hạng tín nhiệm vàng mà nhiều nước đang khao khát, Chính phủ Pháptrong chưa đầy ba tháng đã công bố hai kế hoạch khắc khổ. Nhưng giới đầutư và tài chính cho rằng, động thái đó không đủ sức giúp Pháp đảo ngượctình thế. Nói cách khác, áp dụng các chính sách thắt lưng buộc bụngkhông bảo đảm cho quốc gia có được chiến lược phát triển lâu bền. Dùrằng việc áp dụng là cần thiết vì không một nước nào có thể phát triểnlành mạnh với một khoản nợ khổng lồ. Nhưng bên cạnh việc siết lại cáckhoản chi tiêu và tăng thuế, cần quan tâm đến tăng trưởng mà bằng chứnglà Moody's dọa hạ điểm tín nhiệm của Pháp, vì chưa nhìn thấy một tươnglai tương sáng gần kề.
Cho dù hoan nghênh Chính phủ Pháp đã cónhững nỗ lực để giảm bớt nợ công, thu hẹp thâm hụt ngân sách đang từ7,1% GDP trong tài khóa 2010 xuống 3% vào năm 2013 nhờ kế hoạch cắt giảmchi tiêu hơn 17 tỷ euro trải dài trong giai đoạn 2012 -2016, nhưngMoody’s vẫn hoài nghi khả năng thực hiện chính sách an sinh xã hội tốnkém trong bối cảnh tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cứ thu hẹp lại dần.
Theo một chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Deustch Bank của Đức, mức độthắt lưng buộc bụng của Pháp dựa trên triển vọng tăng trưởng kinh tế là1% năm 2012, một tỷ lệ “vẫn còn lạc quan” trong bối cảnh khủng hoảnghiện nay của khu vực, GDP của Pháp có thể sẽ chỉ tăng 0,3%. Như vậy, kếhoạch đó mới chỉ là một nửa nỗ lực cần phải có để giúp Pháp đưa đượcthâm hụt ngân sách xuống mức dự kiến.
Để giải quyết thâm hụtngân sách, Pháp cần tiết kiệm 75 tỷ euro trong 3 năm với điều kiện làGDP tăng 2%.
Trong giả thuyết tốc độ tăng trưởng thấp hơn, tức là nguồnthu từ thuế sẽ giảm, Chính phủ phải tìm kiếm thêm 100 tỷ euro để giảiquyết thâm hụt ngân sách trong 3 năm liên tiếp, 2011- 2012 và 2013.Nhưng Pari mới chỉ dự tính tiết kiệm 14 tỷ euro trong năm nay và nânglên 20 tỷ euro vào năm tới. Đánh giá kế hoạch thắt lưng buộc bụng củaPháp, cao ủy Liên minh châu Âu (EU) phụ trách các vấn đề kinh tế, OlliRehn, cảnh báo: "Tới năm 2013 càng cần nhiều biện pháp hơn nữa để điềuchỉnh tình trạng thâm hụt quá mức."
Nợ công gõ cửa
Báochí Pháp đã liên tục gióng lên các hồi chuông cảnh báo nền kinh tế lớnthứ hai Liên minh châu Âu (EU) với tiêu đề "Sau Hy Lạp và Italy, liệucó đến Pháp?," đồng thời báo động nợ công của Pháp đã chạm ngưỡng 1.700tỷ euro, chỉ thấp hơn một chút so với 1.900 tỷ euro của Italy. Nhưngtình hình nợ công của Pháp có phần còn rủi ro hơn bởi chính phủ Italyphần lớn mắc nợ các nhà đầu tư trong nước, trong khi đó Pháp lại chủ yếuvay nợ nước ngoài. Vì vậy, Pháp rất dễ tổn thương một khi thị trườngtài chính quốc tế có biến động mạnh.
Thực ra, không riêngPháp mà nhiều thành viên Eurozone đều phải giải quyết chung một bàitoán: hậu quả của khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 vẫn chưa được hoàntoàn khắc phục; tăng trưởng kinh tế thế giới vẫn èo uột; châu Âu nóichung và Eurozone nói riêng đang đau đầu về khủng hoảng nợ công củanhiều thành viên. Các động cơ tăng trưởng bị chững lại. Nguồn thu từthuế giảm, kéo theo sự mất cân bằng trong thu chi ngân sách và các quỹan sinh xã hội ngày càng lớn. Để tài trợ cho các khoản đó và thúc đẩykinh tế chính phủ phải đi vay.
Theo ông Jacques Attali, điềuquan trọng nhất là bất kỳ một nước nào khi đi vay cũng phải trấn an cácnhà đầu tư. Đối với Pháp, phải trấn an được các chủ nợ đang nắm trongtay một khoản tiền tương đương với 85% GDP. Nhưng cho tới nay họ nhậnthấy Pháp chưa thực sự trấn an được giới đầu tư về nỗ lực giải quyết nợcông hay thâm hụt ngân sách nhà nước./.