Thảm họa kép tại Nhật Bản. (Nguồn: theconversation.com) Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, ngày 11/3, người dân trên khắp đất nước Nhật Bản đã tưởng niệm các nạn nhân của thảm họa động đất và sóng thần năm 2011 trong bầu không khí trầm lặng và lo lắng vì sự bùng phát của dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.
Vào đúng 14h46, một hồi còi đã vang lên ở nhiều địa phương trên khắp đất nước Nhật Bản, đánh dấu thời điểm xảy ra trận động đất kinh hoàng xảy ra cách đây 9 năm.
Trận động đất đó có cường độ lên tới 9 độ đi kèm các đợt sóng thần khổng lồ đã tàn phá khu vực Đông Bắc Nhật Bản, khiến 15.899 người thiệt mạng và 2.529 người mất tích. Thảm họa kép này là tác nhân trực tiếp gây ra sự cố hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử Nhật Bản.
Năm nay, Chính phủ Nhật Bản đã lần đầu tiên phải hủy lễ tưởng niệm quốc gia do lo ngại về sự lây lan của virus SARS-CoV-2.
Thủ tướng Shinzo Abe và các thành viên nội các chỉ tổ chức lễ tưởng niệm quy mô nhỏ tại Tokyo trong bối cảnh dịch COVID-19 do SARS-CoV-2 gây ra đang tác động tiêu cực tới cuộc sống của người dân và nền kinh tế nước này.
[Thảm họa ở Fukushima: 'Tinh thần thép 'của người dân Nhật Bản]
Đến 19h30 ngày 10/3, Nhật Bản đã ghi nhận 17 trường hợp tử vong vì SARS-CoV-2, trong đó có 7 trường hợp trên du thuyền Diamond Princess đang neo ở cảng Yokohama và 10 trường hợp trong nội địa Nhật Bản. Ngoài ra, còn 1.240 trường hợp nhiễm SARS-CoV-2, trong đó có 696 người trên du thuyền Diamond Princess.
Cũng giống như ở Tokyo, tại ba tỉnh bị thiệt hại nặng nề nhất bởi thảm họa kép đó gồm Fukushima, Iwate và Miyagi, chính quyền nhiều địa phương đã thu hẹp quy mô các lễ tưởng niệm vì lý do tương tự. Tuy nhiên, người dân vẫn đến những nơi xảy ra thảm họa để đặt hoa tưởng niệm các nạn nhân.
Một ngày trước lễ tưởng niệm, Tòa án quận Sapporo đã ra phán quyết yêu cầu Chính phủ Nhật Bản và Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) - chủ sở hữu của Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima số 1 - phải đền bù 52,9 triệu yen cho 89 người phải rời quê hương để sơ tán tới tỉnh Hokkaido do ảnh hưởng của sự cố hạt nhân Fukushima.
Đây là phán quyết yêu cầu đền bù thứ 7 mà Chính phủ và TEPCO phải nhận kể từ sau cuộc khủng hoảng đó. Ngoài ra, theo hãng tin Kyodo, TEPCO còn phải đối mặt với 4 phán quyết yêu cầu đền bù khác của tòa án.
9 năm sau thảm họa, Nhật Bản đã đạt được nhiều thành tựu trong quá trình tái thiết các khu vực bị tàn phá bởi thảm họa. Hôm 4/3, Chính phủ Nhật Bản đã lần đầu tiên dỡ bỏ một phần lệnh cấm đi lại tới thị trấn Futaba, nơi bị cấm tiếp cận kể từ sau sự cố hạt nhân Fukushima.
Các lệnh sơ tán cũng được dỡ bỏ ở nhiều khu vực ở tỉnh Fukushima. Tuy nhiên, tính đến cuối tháng 1/2020, vẫn có khoảng 740 người sơ tán ở các tỉnh Fukushima, Iwate và Miyagi phải sống trong các ngôi nhà tạm. Bên cạnh đó, còn khoảng 48.000 người vẫn chưa trở về nhà.
Đối với Nhà máy Điện hạt nhân Fukushima số 1, TEPCO đã đạt được nhiều tiến bộ trong quá trình dỡ bỏ các lò phản ứng bị hư hại. Tuy nhiên, công ty này vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó thách thức lớn nhất tại thời điểm hiện tại là xử lý nước đã được sử dụng để làm mát các lò phản ứng bị hư hại.
Theo Đài Truyền hình NHK, mỗi ngày, nhà máy đang thải ra khoảng 170 tấn nước có chứa phóng xạ nồng độ thấp và TEPCO có thể sẽ không còn đủ chỗ chứa nước thải nhiễm xạ đó.
Tuy nhiên, cho đến nay, Chính phủ Nhật Bản vẫn chưa quyết định phương án xử lý nước thải nhiễm xạ tại nhà máy này.
Trong nỗ lực thúc đẩy quá trình tái thiết vùng Đông Bắc Nhật Bản, hôm 2/3, chính phủ đã thông qua dự luật kéo dài thời gian hoạt động của Cơ quan Tái thiết, vốn được thành lập để giám sát các nỗ lực tái thiết sau thảm họa kép đó, cho đến năm 2031.
Vào cuối tuần này, Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản dự kiến sẽ khai trương tuyến đường sắt Joban nối thủ đô Tokyo với tỉnh Miyagi - tâm chấn của trận động đất năm 2011. Đây là lần đầu tiên kể từ sau thảm họa kép đó, tuyến đường sắt này đã hoạt động đầy đủ trở lại./.
