Trụ sở Ngân hàng Goldman Sachs ở trung tâm London, (Anh. Ảnh: AFP/TTXVN) Mặc dù Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak tuyên bố việc các nước thuộc Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) nhất trí thỏa thuận cải cách hệ thống thuế doanh nghiệp quốc tế là "phần thưởng lớn cho người đóng thuế ở Anh," nhưng theo tờ Financial Times, điều này còn phụ thuộc nhiều vào quá trình cụ thể hóa các nội dung.
Vương quốc Anh hy vọng sẽ thu thêm thuế từ các công ty đa quốc gia và đảm bảo rằng những "gã khổng lồ" công nghệ sẽ cạnh tranh công bằng với các công ty trong nước sau thỏa thuận lịch sử vào cuối tuần qua.
Tuy nhiên, những thông tin chi tiết về việc nước Anh sẽ thu thêm được bao nhiêu và công ty nào sẽ phải nộp thêm thuế vẫn còn chưa rõ ràng.
Thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu sẽ giúp Anh thu về bao nhiêu tiền?
Đây là nội dung trụ cột thứ nhất của các cuộc đàm phán quốc tế. Trong đó, cách đánh thuế mới đối với các công ty đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ sẽ tìm cách thay thế thuế dịch vụ kỹ thuật số của Anh, dự kiến thu đươc 700 triệu bảng mỗi năm vào giữa thập kỷ này.
Không nghi ngờ gì, đối với Anh, việc các công ty như Google và Facebook nộp thêm thuế lợi nhuận trên toàn cầu cho Cơ quan thuế vụ và hải quan Anh (HMRC) là "phần thưởng" lớn trong các cuộc đàm phán.
Anh có một thị trường tiêu dùng rộng lớn nhưng lại không có nhiều công ty toàn cầu. Vì vậy, London hy vọng sẽ huy động được tiền thông qua con đường này.
Tuy nhiên, trên phạm vi toàn cầu, đây chỉ là một phần nhỏ của gói tổng thể. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) ước tính phương thức này chỉ mang lại thêm 5-12 tỷ USD một năm và ít chuyên gia cho rằng có khả năng thu được nhiều hơn.
[Giới chức G7 hoan nghênh thỏa thuận về thuế doanh nghiệp toàn cầu]
Theo Judith Freedman, Giáo sư về luật thuế tại Đại học Oxford, tính hiệu quả của trụ cột này sẽ phụ thuộc rất nhiều vào khái niệm cụ thể của lợi nhuận và các khái niệm này có dễ bị uốn cong hay không.
Trong khi đó, mức thuế tối thiểu toàn cầu được đề xuất thấp nhất là 15% là biện pháp thu tiền chính cho các quốc gia như Mỹ, nước muốn ngăn chặn việc các công ty đa quốc gia có trụ sở ở Mỹ chuyển lợi nhuận sang các "thiên đường thuế" và các khu vực có mức thuế pháp định thấp như Ireland.
Đối với Anh, lợi ích thu được nhỏ hơn nhiều vì Anh đã có một số quy định chống việc trốn thuế khá nghiêm ngặt để ngăn việc các công ty nội địa chuyển lợi nhuận ra nước ngoài và Anh cũng không có nhiều các công ty toàn cầu khổng lồ.
Sau khi kiểm tra các tài khoản được công bố của các công ty thuộc các chỉ số FTSE 100 và FTSE 250, công ty luật Clifford Chance cho biết lượng thuế (thu được) tăng thêm khi chính phủ nâng thuế áp vào lợi nhuận của các công ty lớn tại Anh lên mức tối thiểu toàn cầu 15% sẽ phụ thuộc vào các quy định chi tiết.
Tuy nhiên, dựa trên số liệu năm 2019, con số này sẽ rơi vào khoảng từ 900 triệu đến 5 tỷ bảng một năm.
Mặc dù vậy, Dan Neidle, đối tác thuế tại Clifford Chance, cho biết ước tính trên "chắc chắn là quá cao" vì ước tính này giả định 20% lợi nhuận báo cáo của các công ty có trụ sở chính ở Anh chưa bị đánh thuế.
Ý nghĩa đối với các đảo ở eo biển Anh?
Các "thiên đường thuế" Jersey và Guernsey ở eo biển Anh là những nơi nằm dưới quyền Nữ hoàng, nhưng không phải là một phần của Vương quốc Anh. Chính phủ Anh có trách nhiệm quốc tế trong việc đảm bảo sự quản trị tốt ở các vùng lãnh thổ này, nhưng các đảo có chủ quyền về tài chính và mang lại mức sống tốt khi là các khu vực pháp lý thuế thấp.
Cao ủy phụ trách kinh tế EU Paolo Gentiloni, Chủ tịch Eurogroup Paschal Donohoe, Chủ tịch World Bank David Malpass, Bộ trưởng Tài chính và Kinh tế Italy Daniele Franco, Bộ trưởng Tài chính và Kinh tế Pháp Bruno Le Maire, Bộ trưởng Tài chính Canada Chrystia Freeland, Bộ trưởng Tài chính Anh Rishi Sunak, Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva, Bộ trưởng Tài chính Đức Olaf Scholz, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen, Tổng thư ký OECD Mathias Cormann và Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso chụp ảnh chung tại Hội nghị Bộ trưởng Tài chính G7 ở London, Anh, ngày 5/6/2021. (Ảnh: AFP/TTXVN) Các hòn đảo này cho rằng các doanh nghiệp đến đó hoạt động do bị hấp dẫn bởi chất lượng dịch vụ chứ không phải các quy định về thuế và khẳng định này sẽ được kiểm chứng bởi các quy định mới một khi các quy định đó được nhất trí, bởi vì các công ty khai báo lợi nhuận ở các đảo này sẽ phải chịu thuế bổ sung từ các quốc gia nơi họ đặt trụ sở chính.
Mike Devereux, Giám đốc trung tâm thuế doanh nghiệp của đại học Oxford, nói rằng: "Nếu thỏa thuận được thông qua, (các đảo ở eo biển Anh) vẫn có thể là nơi hấp dẫn để kinh doanh, nhưng không phải vì thuế suất thấp."
Trong khi đó, kế hoạch cho các cảng tự do của Anh là một trong những vấn đề mà các nội dung chi tiết của thỏa thuận thuế doanh nghiệp toàn cầu hướng đến. Bộ trưởng Rishi Sunak đã cung cấp các khoản hỗ trợ vốn tăng cường từ thuế doanh nghiệp của Anh như một khoản kích thích cho 8 cảng tự do mà ông đã công bố trong bản dự toán ngân sách hồi tháng Ba.
Các công ty kiếm được lợi nhuận tại các cảng tự do này vẫn sẽ phải chịu thuế doanh nghiệp của Anh, song những khoản miễn giảm sẽ giúp giảm thuế suất thực tế ngay cả khi mức thuế chính vẫn giữ nguyên.
Khái niệm chính xác về cơ sở thuế và do đó thuế suất thực tế có thể phải chịu theo mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu hay không vẫn chưa có câu trả lời cuối cùng. Do vậy, điều quan trọng là phải có thêm các nội dung chi tiết, ngoài đoạn văn bản đã được các nước G7 nhất trí.
Ngoài ra, giới quan sát cũng đặt câu hỏi về việc nước Anh liệu có đặt mức thuế cao hơn mức tối thiểu 15% như Công đảng và một số người mong muốn hay không? Đây là vấn đề sau này Bộ trưởng Sunak phải quyết định, bởi thỏa thuận của G7 chỉ yêu cầu các quốc gia áp dụng một mức thuế tối thiểu đối với lợi nhuận toàn cầu của các công ty có trụ sở chính tại khu vực pháp lý của mình, ở ngưỡng ít nhất 15%.
Rachel Reeves, chính trị gia của Công đảng đối lập, đã chỉ trích Bộ trường Sunak vì không ủng hộ mức thuế tối thiểu 21% như chính quyền Tổng thống Mỹ Biden đề xuất ban đầu./.
