Ngày 25-26/10/2025, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng diễn ra tại Hà Nội (Công ước Hà Nội), với sự tham dự của hơn 2.500 đại biểu từ nhiều tổ chức đa phương và 119 quốc gia, vùng lãnh thổ. Đây là lần đầu tiên một địa danh của Việt Nam gắn với một điều ước đa phương toàn cầu.
Ngay tại Lễ mở ký, 72 quốc gia đã ký kết Công ước Hà Nội, tạo tiền đề quan trọng để văn kiện sớm có hiệu lực, đặt nền móng cho các chuẩn mực chung trong phòng ngừa, điều tra và xử lý tội phạm mạng - lĩnh vực xuyên biên giới, khó kiểm soát triệt để bằng quy định pháp luật ở cấp quốc gia.
Đây là 1 trong 10 sự kiện nổi bật của Việt Nam năm 2025 do TTXVN bình chọn.
Đạt được những kết quả đồng thuận quan trọng
Cùng với Lễ mở ký, Hội nghị cấp cao gồm các phiên thảo luận, các sự kiện bên lề đã diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến sâu sắc, phản ánh khá rõ nét bức tranh tình hình tội phạm mạng trên thế giới, nỗ lực của mỗi quốc gia, mỗi tổ chức, cá nhân và yêu cầu cấp thiết tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm mạng.
Đồng thời, Hội nghị đưa ra nhiều đề xuất, sáng kiến và cam kết thực hiện hiệu quả Công ước Hà Nội nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về phòng, chống tội phạm mạng trong thời gian tới.
Qua Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao, các quốc gia đã đạt được những kết quả đồng thuận quan trọng. Trước hết, Công ước Hà Nội là bước đi chiến lược có tính lịch sử, thể hiện tầm nhìn, trách nhiệm, nỗ lực chung, tinh thần hợp tác của cộng đồng quốc tế vì một không gian mạng an toàn, tin cậy, vì con người, vì hòa bình và phát triển bền vững.
Công ước Hà Nội đã tạo nền tảng pháp lý cho hợp tác quốc tế đồng thời khẳng định giá trị của hợp tác đa phương, đối thoại bình đẳng và tôn trọng chủ quyền quốc gia, nhằm bảo đảm không gian mạng thực sự trở thành môi trường phục vụ hòa bình, công bằng và phát triển bền vững.
Sự hiện diện của đông đảo các quốc gia, tổ chức quốc tế, tổ chức và cá nhân tham dự Lễ mở ký cho thấy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, ý chí chính trị và quyết tâm cao của cộng đồng quốc tế trong cuộc chiến chống tội phạm mạng, mở ra cơ hội mới tăng cường hợp tác, củng cố lòng tin và thúc đẩy tiến bộ chung của nhân loại.
Việc Công ước được thông qua bằng đồng thuận và tổ chức thành công Lễ mở ký tại Hà Nội tái khẳng định vai trò trung tâm của Liên hợp quốc, tăng cường hợp tác quốc tế để đối phó với các thách thức toàn cầu; đồng thời thể hiện sự tin tưởng, tín nhiệm của Liên hợp quốc, cộng đồng quốc tế đối với vai trò, uy tín, năng lực, trách nhiệm của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề toàn cầu, trước hết là bảo vệ an ninh mạng vì một không gian mạng an toàn, nhân văn và bền vững.
Lần đầu tiên một địa danh của Việt Nam gắn với một điều ước đa phương toàn cầu
Việc Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội làm địa điểm tổ chức lễ ký Công ước cho thấy niềm tin và sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với vai trò chủ động, tích cực của Việt Nam trong việc thúc đẩy xây dựng một không gian mạng an toàn, minh bạch và có trách nhiệm.
Với Công ước Hà Nội, đây là lần đầu tiên một địa danh của Việt Nam gắn với một điều ước đa phương toàn cầu.
Dù là quốc gia đang phát triển, từng bước tiến vào kinh tế số, những năm qua, Việt Nam đạt được nhiều bước tiến quan trọng trong xây dựng khung pháp lý về an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân và hợp tác chặt chẽ với các tổ chức quốc tế để đấu tranh với tội phạm công nghệ cao.
Việc phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một lựa chọn để thực hiện khát vọng dân tộc. Đây là "chìa khóa vàng" giúp Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình, tránh nguy cơ tụt hậu và vươn lên bắt kịp thời đại. Tuy nhiên, sự phát triển này phải đi đôi với việc đảm bảo an ninh mạng, an ninh dữ liệu và an toàn thông tin.
Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã ban hành và lãnh đạo nhiều chủ trương quan trọng. Tiêu biểu là Nghị quyết 29 về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng và Nghị quyết 30 về Chiến lược an ninh mạng quốc gia. Việc thành lập Ban Chỉ đạo an toàn, an ninh mạng Quốc gia do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ Việt Nam.
Hệ thống pháp luật về an ninh mạng đã được hoàn thiện từng bước. Quốc hội đã ban hành một loạt luật quan trọng như Luật An ninh mạng, Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ Dữ liệu cá nhân... Sự ra đời của Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia cũng góp phần củng cố sự phối hợp giữa các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng.
Trong Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số, vấn đề an ninh mạng đã trở thành một trụ cột đi song trùng với sự phát triển chung trong tiến trình phát triển của đất nước. Đảng và Nhà nước luôn coi trọng, đặc biệt quan tâm đến công tác đấu tranh phòng chống tội phạm mạng, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi thực hiện chuyển đổi số quốc gia.
Theo Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, Công ước Hà Nội không chỉ mở ra cơ hội để Việt Nam tăng cường hợp tác pháp lý quốc tế, nâng cao năng lực phòng chống tội phạm mạng; mà còn là nền tảng để nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp trong đảm bảo an ninh, an toàn trên không gian mạng.
Xây dựng Chiến lược tổng thể triển khai Công ước Hà Nội trên phạm vi toàn quốc
Hiện nay, thế giới đang bước vào kỷ nguyên số, với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ đã trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, cùng với những cơ hội to lớn, không gian mạng cũng làm nảy sinh, gia tăng của các loại tội phạm công nghệ cao, lừa đảo trực tuyến...
Việt Nam là một trong những quốc gia có sự phát triển mạnh về khoa học công nghệ, mức độ ứng dụng, sử dụng Internet đứng thứ hạng cao trong khu vực, thế giới.
Tính đến tháng 9/2025, Việt Nam có hơn 78,4 triệu người sử dụng Internet chiếm khoảng 80% dân số; hơn 72 triệu người sử dụng mạng xã hội; gần 170 triệu kết nối di động tại Việt Nam.
Bên cạnh những lợi ích khoa học công nghệ đem lại, Việt Nam đối mặt với những khó khăn, thách thức lớn đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự trên không gian mạng. Điển hình là xu hướng gia tăng của tội phạm mạng, tội phạm lừa đảo trực tuyến diễn biến phức tạp, xảy ra ở nhiều địa bàn, lĩnh vực như: tài chính, môi giới việc làm, thương mại điện tử,... gây thiệt hại lớn và bức xúc trong dư luận xã hội, hoạt động sản xuất và đời sống người dân.
Chỉ trong vài năm qua, công an Việt Nam đã phá nhiều vụ án trên mạng đáng chú ý, từ triệt phá đường dây đánh bạc trực tuyến hàng nghìn tỷ liên kết giữa nhiều nước, đến bắt giữ các hacker quốc tế tấn công vào doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức. Đó là minh chứng cho trình độ, bản lĩnh ngày càng cao của lực lượng thực thi pháp luật của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Tuy nhiên, vấn đề nóng bỏng được đặt ra là làm sao để đập tan tận gốc các ổ nhóm tội phạm xuyên biên giới tương tự. Thách thức là không nhỏ. Tội phạm mạng phần lớn là tội phạm ẩn, khó truy vết, nhiều đường dây tội phạm được cấu kết xuyên biên giới, điều hành từ nước ngoài, lợi dụng khoảng trống pháp lý giữa các quốc gia.
Câu trả lời nằm một phần ở nỗ lực triển khai Công ước Hà Nội, qua đó giúp Việt Nam cũng như các nước thế giới có thêm công cụ pháp lý và sức mạnh hợp tác quốc tế để bảo đảm an toàn, an ninh trên không gian mạng.
Trước diễn biến phức tạp của tội phạm trên không gian mạng, Bộ Công an Việt Nam đã tập trung triển khai đồng bộ các biện pháp công tác từ phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh, xử lý các loại tội phạm, tổ chức một cách thống nhất, xuyên suốt từ Trung ương xuống địa phương.
Đại tá Nguyễn Hồng Quân (Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an) cho biết sau thành công của Lễ mở ký Công ước Hà Nội, Bộ Công an xác định việc triển khai chương trình, cơ chế hợp tác cụ thể, trực tiếp phục vụ công tác phòng, chống tội phạm mạng và tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhất là trong giai đoạn tố tụng hình sự là nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện.
Trên cơ sở đó, Bộ Công an tham mưu Chính phủ ban hành Chiến lược tổng thể triển khai Công ước Hà Nội trên phạm vi toàn quốc; phân công rõ trách nhiệm đối với từng bộ, ngành, địa phương; rà soát, đối chiếu hệ thống pháp luật hiện hành về hình sự, tố tụng hình sự, an ninh mạng, an toàn thông tin với các nghĩa vụ quốc tế phát sinh từ Công ước để đề xuất lộ trình sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý trong nước, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và khả thi.
Đối với hợp tác quốc tế trong tố tụng và tổ chức thực thi Công ước Hà Nội, Bộ Công an đã chủ động triển khai các cơ chế hợp tác mà Công ước Hà Nội đã đề ra, gắn với mạng lưới tương trợ tư pháp hình sự, dẫn độ, chuyển giao người bị kết án và các thỏa thuận song phương, đa phương mà Việt Nam là thành viên; nghiên cứu, đề xuất thiết lập hoặc kiện toàn đấu mối liên lạc 24/7 về tội phạm mạng; tăng cường hợp tác với INTERPOL, ASEANAPOL trong hỗ trợ bắt giữ đối tượng phạm tội.
Cùng với đó, Bộ Công an đã phối hợp với các bộ, ngành xây dựng và triển khai chương trình bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu cho lực lượng điều tra, kiểm sát, xét xử và cán bộ thực hiện công tác hợp tác quốc tế nhằm nắm vững các nội dung cốt lõi của Công ước Hà Nội, đảm bảo việc triển khai Công ước một cách thống nhất, hiệu quả, đúng quy định.../.