Việc cơ bản hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước sớm hơn 5 năm 4 tháng so với mục tiêu ban đầu là một kỳ tích trong công cuộc giảm nghèo bền vững, có ý nghĩa chính trị, xã hội, nhân văn sâu sắc, củng cố nền tảng cho quan điểm phát triển vì sự công bằng, tiến bộ xã hội và bền vững của đất nước ta trong thời kỳ mới.
Khi giấc mơ thành hiện thực
Đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 trong ngôi nhà rộng hơn 80m2 tường xây gạch, cột nhà làm bằng gỗ, kèo bằng thép, nền nhà lót gạch men, đủ chỗ sinh hoạt cho 5 thành viên trong gia đình, bà Hồ Thị Bàng (xã Trà Tập, Đà Nẵng) chia sẻ: “Cái bụng người nào trong gia đình cũng phấn khởi. Ngày trước nhà ở gần suối, cứ mỗi đợt mưa lớn kéo dài, gia đình phải chuyển đến ở nhờ nhà người thân để phòng ngừa lũ quét. Bây giờ thì không lo sợ mưa gió nữa rồi vì gia đình đã có căn nhà vững chãi ở nơi tái định cư tập trung an toàn.”
Cuối năm 2023, những trận mưa như trút nước kéo dài hàng chục ngày khiến ngôi nhà trên triền núi cao của gia đình bà Bàng không thể trụ vững, nền nhà có nguy cơ bị sụt lún bất cứ lúc nào. Đây là một trong 134 ngôi nhà ở xã Trà Tập nằm trong Chương trình xóa nhà ở tạm của tỉnh Quảng Nam (cũ).
Sau hơn 4 tháng triển khai xây dựng, đến trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ, ngôi nhà mới của gia đình bà Bàng được đưa vào sử dụng. Cũng như hộ bà Bàng, sau nhiều năm sống trong ngôi nhà tạm bợ, trước mùa mưa lũ năm 2025, gia đình chị Hồ Thị Hương (xã Phước Năng, Đà Nẵng) đã dọn về ở trong ngôi nhà mới có hai phòng ngủ, phòng khách và gian bếp, nền nhà lót gạch men, vách xây gạch, mái lợp tôn với kèo bằng sắt hộp và gỗ.
Ngôi nhà được hoàn thành từ khoản hỗ trợ 60 triệu đồng của Nhà nước cùng hơn 60 triệu đồng từ nguồn tích cóp của gia đình trong nhiều năm, tiền vay mượn của bà con. Có nhà ở mới khang trang, gia đình chị không còn lo sợ mưa gió nữa.
Gia đình bà Bàng, chị Hương là hai trong số hàng trăm nghìn gia đình được sống trong mái ấm tình thương, hàng triệu mảnh đời được thắp sáng tương lai từ phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025.” Từ những căn nhà tạm, nhà dột nát đã chuyển thành những căn nhà mới khang trang, "3 cứng": mái cứng, tường cứng, nền cứng.
Thực hiện các Nghị quyết của Đảng về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, ngày 13/4/2024 Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng Thi đua-Khen thưởng Trung ương phát động phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025.”
Hưởng ứng phong trào thi đua, với thông điệp “Triệu tấm lòng yêu thương - Nghìn mái nhà hạnh phúc,” Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kêu gọi các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, tập thể, cá nhân ở trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài tích cực tham gia ủng hộ phong trào thi đua.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các địa phương và toàn dân, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương, phối hợp chặt chẽ cùng sự đồng hành tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị-xã hội, vận động các hội, đoàn thể, cộng đồng doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, đồng bào, đồng chí, chiến sỹ cả nước chung sức, đồng lòng, chung tay góp sức triển khai phong trào thi đua với kết quả cao nhất.
Kỳ tích trong công cuộc giảm nghèo bền vững
Với sự chỉ đạo quyết liệt, tinh thần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, liên tục bám sát tình hình thực tiễn, yêu cầu triển khai thần tốc, rút ngắn tiến độ, Thủ tướng Chính phủ đã liên tục điều chỉnh thời gian hoàn thành mục tiêu và đã hoàn thành về đích trước 4 tháng so với mục tiêu ban đầu (từ ngày 31/12/2025 điều chỉnh về trước ngày 31/8, riêng nội dung xóa nhà tạm cho người có công đã hoàn thành trước 27/7/2025).
Như vậy, chỉ sau 1 năm 4 tháng phát động phong trào thi đua và sau hơn 10 tháng phát động chiến dịch “450 ngày đêm cao điểm xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025,” Ban Chỉ đạo Trung ương, các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành một chiến dịch thần tốc, huy động được trên 24.700 tỷ đồng (trong đó người dân đóng góp và huy động nguồn lực xã hội hóa chiếm gần một nửa với gần 12.300 tỷ đồng), hỗ trợ hơn 2,7 triệu ngày công với hơn 454.000 lượt người tham gia, hoàn thành xóa 334.234 căn nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước.
Đến ngày 26/8/2025 cơ bản hoàn thành mục tiêu chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, một “công trình quốc gia đặc biệt” của “ý Đảng, lòng dân” đã về đích sớm 4 tháng so với mục tiêu ban đầu của chiến dịch và trước 5 năm 4 tháng so với mục tiêu trong Nghị quyết số 42-NQ/TW (về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới).
Ban Thi đua-Khen thưởng Trung ương cho biết phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025” đã xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân có thành tích đặc biệt xuất sắc.
Tổng kết Chương trình và phong trào có 19 tập thể được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba; 19 tập thể được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Nhiều mô hình, cách làm hay được triển khai, như mô hình "Mỗi người một tay để xây mái ấm" tại Lâm Đồng; mô hình "Nghĩa xóm làng, tấc vàng cũng hiến" ở Tuyên Quang; mô hình "3 cứng trong lòng dân" ở Quảng Trị; mô hình "Tấc đất nghĩa tình" ở Bắc Giang (cũ); mô hình "Thành lập đội thanh niên xung kích, đội mô tô tình nguyện tham gia giúp các hộ dân vận chuyển, xây dựng nhà ở miễn phí" ở Hà Giang (cũ); mô hình "tổ đội xung kích tình nguyện" tại các xã miền núi của tỉnh Quảng Nam (cũ).
Tỉnh Lào Cai thành lập các "tổ đổi công" giúp nhau xây dựng nhà; tỉnh Vĩnh Long có mô hình 1 ngày dã ngoại giúp dân, mô hình đồng hành cùng người nghèo, mô hình nghe dân nói, làm dân tin...
Nhiều bộ, ngành, cơ quan đã huy động nguồn lực và hỗ trợ rất lớn cho Chương trình, đặc biệt là Bộ Quốc phòng đã hỗ trợ gần 1.000 tỷ đồng, huy động gần 141.000 lượt cán bộ, chiến sỹ, dân quân với hơn 414.000 ngày công và gần 63.000 lượt phương tiện.
Bộ Công an đã hỗ trợ trên 790 tỷ đồng, huy động hơn 27.400 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia và hỗ trợ nguyên vật liệu xây dựng.
Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã huy động thông qua Quỹ “Vì người nghèo” Trung ương hơn 125,88 tỷ đồng...
Các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam... đã rất tích cực tham gia, hỗ trợ trong quá trình thực hiện chủ trương xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.
Riêng ngành ngân hàng đã hỗ trợ khoảng 1.800 tỷ đồng. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh các cấp bộ Đoàn trên cả nước đã đóng góp hơn 485.000 ngày công lao động.
Nhiều địa phương cũng đã chủ động, sáng tạo huy động nguồn lực hỗ trợ cao hơn mức hỗ trợ chung theo quy định của Trung ương, góp phần quan trọng trong việc hoàn thành mục tiêu đề ra; mỗi căn nhà là một món quà, một mái ấm, thể hiện trách nhiệm, tình thương, tình dân tộc, nghĩa đồng bào, sự sẻ chia của cả cộng đồng, phong trào thi đua tạo nên thành công, kỳ tích trong giảm nghèo bền vững của đất nước.
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng Thi đua-Khen thưởng Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, mỗi căn nhà đều là minh chứng sống động - "một món quà," "một mái ấm," "một tình thương," sự chia sẻ với những người khó khăn, sự tri ân với người có công, hiện thực hóa chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng; thể hiện bản chất tốt đẹp, ưu việt của chế độ ta. Qua đó khẳng định những giá trị nhân văn và truyền thống đạo lý tốt đẹp của dân tộc "Đền ơn đáp nghĩa," "Uống nước nhớ nguồn," "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,""Lá lành đùm lá rách;" khơi dậy lòng tự tôn, tự hào dân tộc, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh.
Nguồn vốn Nhà nước hỗ trợ 50 triệu đồng (sau nâng lên 60 triệu đồng) với mỗi căn nhà xây mới, nhưng thực tế nhiều căn nhà đã được xây dựng với kinh phí 200-300 triệu đồng, từ sự hỗ trợ, chung tay, đóng góp của cộng đồng, người dân. Điều này cho thấy ý Đảng gặp lòng dân, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp./.
