Những thành tựu trong tinh gọn bộ máy, cải cách hành chính, chuyển đổi số cùng với bộ “công cụ” là Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (Nghị quyết 98) đang là “cú huých” kép cho tăng trưởng kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh theo hướng bền vững và nâng chất.
Đặc biệt trong bối cảnh, Quốc hội xem xét, thông qua việc sửa đổi Nghị quyết 98 sẽ tạo ra những đột phá về thể chế, giúp thành phố tối ưu hóa môi trường đầu tư, sẵn sàng đón “sóng” dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng cao.
“Quán quân” thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), trong 10 tháng đầu năm 2025, Thành phố Hồ Chí Minh đã vượt qua Bắc Ninh để trở thành “quán quân” về thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) với trên 5,5 tỷ USD, tăng gần 29% so với cùng kỳ năm 2024. Qua đó, ghi dấu ấn mới của Thành phố Hồ Chí Minh trong thu hút vốn FDI.
Theo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm 2025, thành phố ước thu hút được khoảng 8,16 tỷ USD vốn thu hút đầu tư nước ngoài, bao gồm dưới hình thức cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và vốn thu hút được qua hình thức góp vốn, mua cổ phần, mua lại phần vốn góp của doanh nghiệp trong nước. So với năm 2024, dữ liệu này tăng 15,8% về số lượt đầu tư nước ngoài và tăng 21,1% tổng vốn đầu tư.
Kết quả này cho thấy đà phục hồi mạnh mẽ và khả năng bứt phá của nền kinh tế đầu tàu cả nước trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn. Điều này cũng là minh chứng cho sự nỗ lực vượt bậc của các cấp chính quyền Thành phố trong việc cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường đầu tư và củng cố niềm tin đối với các cộng đồng nhà đầu tư quốc tế.
Ông Erick Contreras, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) nhìn nhận, với kết quả thu hút FDI, Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế của Việt Nam. Cộng đồng doanh nghiệp châu Âu coi sự tăng trưởng ấn tượng này là sự tin tưởng mạnh mẽ vào những cải cách của Việt Nam và vai trò tiên phong của Thành phố Hồ Chí Minh.
Cùng quan điểm, ông Kim Nyoun Ho, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Hàn Quốc khẳng định, việc chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh nỗ lực cải thiện hạ tầng giao thông, xây dựng đô thị thông minh và hướng tới một môi trường sống bền vững, thân thiện với môi trường đã và đang mang lại nhiều thuận lợi cho các doanh nghiệp hội viên của Hiệp hội Thương mại Hàn Quốc.
“Kể từ khi thành lập năm 2003, Hiệp hội Thương mại Hàn Quốc đã có khoảng 1.000 hội viên hoạt động tích cực tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng như các tỉnh, thành ở miền Trung và miền Nam của Việt Nam. Trong suốt hành trình 22 năm đó, chúng tôi đã có cơ hội chứng kiến trực tiếp quá trình tăng trưởng kinh tế của thành phố, đặc biệt là trong năm nay với những bước ngoặt lịch sử,” ông Kim Nyoun Ho chia sẻ.
Bên cạnh đó, các tổ chức quốc tế cũng thẳng thắn chỉ ra những “điểm nghẽn” về cơ chế và hạ tầng cần được tháo gỡ để củng cố niềm tin và nâng cao chất lượng đầu tư FDI vào Thành phố Hồ Chí Minh.
Ông Okabe Mitsutoshi, Trưởng đại diện Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản (JETRO) cho biết, hơn 62% doanh nghiệp Nhật Bản đánh giá thủ tục hành chính phức tạp cùng với hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện là những “điểm nghẽn” cần được tháo gỡ ngay.
Theo đó, JETRO đề nghị chính quyền thành phố tiếp tục thúc đẩy việc đơn giản hóa và tăng cường minh bạch trong các thủ tục hành chính, như: thủ tục nhập khẩu, cấp phép lao động và thị thực…
“Nếu những vấn đề này được “tháo gỡ” nhanh chóng, mức độ hài lòng của các doanh nghiệp Nhật Bản đối với môi trường đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh sẽ được nâng cao, từ đó, thúc đẩy và thu hút thêm nhiều dự án đầu tư mới, chất lượng hơn,” ông Okabe Mitsutoshi khẳng định.
Đại diện Hiệp hội Thương mại Mỹ (AmCham) cũng nhìn nhận cơ sở hạ tầng có vai trò rất quan trọng trong việc củng cố niềm tin với cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài tại Thành phố Hồ Chí Minh.
“Khi khung chính sách hoàn thiện và ổn định, các doanh nghiệp thành viên Amcham sẵn sàng tham gia đầu tư, tài trợ và triển khai các dự án giúp Thành phố Hồ Chí Minh hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là cảng biển, sân bay, logistic và giao thông đô thị. Điều này đồng thời đem lại lợi ích thiết thực cho Thành phố và cho cả các nhà đầu tư,” đại diện AmCham nhấn mạnh.
Kiến tạo thể chế - “Tấm áo mới” cho siêu đô thị
Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất có quy mô lớn nhất cả nước với dân số gần 14 triệu người (tính cả khách vãng lai là khoảng 20 triệu người), đóng góp hơn 23% GDP và khoảng 1/3 ngân sách quốc gia.
Nghị quyết 98 hiện hành đã tạo nền tảng quan trọng nhưng nhiều quy định không còn đáp ứng yêu cầu quản trị thành phố với quy mô mới.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được cho rằng, khi thành phố đặt mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế-tài chính của khu vực, đi đầu về đô thị thông minh, chuyển đổi xanh và thu hút đầu tư công nghệ cao thì khuôn khổ pháp lý phải đi trước mở đường để tạo dư địa phát triển chứ không thể giữ nguyên trạng.
“Thành phố phải được trao đầy đủ thẩm quyền trong quy hoạch, thu hút đầu tư và vận hành hệ sinh thái đổi mới. Càng chậm sửa đổi Nghị quyết 98 ngày nào, Thành phố Hồ Chí Minh càng mất đi cơ hội ngày đó. Khi cạnh tranh đô thị và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, thành phố nào không chủ động đổi mới sẽ bị bỏ lại phía sau,” Chủ tịch Nguyễn Văn Được nhìn nhận.
Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên cao cấp trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, Nghị quyết 98 dù đã mở ra con đường thể chế mới cho Thành phố, nhưng vẫn chưa đưa ra một khuôn khổ thể chế đầy đủ cho mô hình quản trị đại đô thị ngang tầm Tokyo hay Seoul.
“Thách thức lớn nhất hiện này chính là khoảng cách giữa “quyền được trao” và “năng lực sử dụng quyền.” Điều này mang hàm ý rằng nếu không có cơ chế vượt trội và năng lực quản lý xứng tầm, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ khó duy trì vị thế dẫn dắt kinh tế’, Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Hữu Huân phân tích.
Với việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 lần này, Phó Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Hữu Huân kỳ vọng sẽ tạo ra một Nghị quyết 98 phiên bản 2.0 với tầm nhìn dành riêng cho một siêu đô thị. Mục tiêu cuối cùng là củng cố năng lực quản lý để Thành phố Hồ Chí Minh có thể tận dụng tối đa các cơ chế đặc thù, dẫn dắt và tạo động lực mạnh mẽ cho kinh tế Việt Nam.
Đồng quan điểm, Tiến sỹ Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện kinh tế và quản lý Thành phố Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh tính cần thiết và cấp bách của việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 để giải quyết các vấn đề tồn tại và tạo ra động lực mới cho sự phát triển kinh tế của Thành phố Hồ Chí Minh.
Mục tiêu chính của việc sửa đổi là nhằm kiến tạo thể chế, để phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là trong các lĩnh vực tài chính, quy hoạch và quản lý nhân sự. Từ đó giúp khơi thông nguồn lực xã hội và thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao.
Có thể nói, những nỗ lực vượt bậc của các cấp chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh trong việc ổn định và vận hành trơn tru bộ máy chính quyền hai cấp như một “cú huých” mạnh mẽ đưa đến những kết quả nổi bật về kinh tế cho Thành phố trong năm 2025.
Để duy trì vị thế đầu tàu kinh tế cả nước, phát triển xứng tầm siêu đô thị quốc tế, Thành phố Hồ Chí Minh cần một “tấm áo mới” rộng hơn, mạnh mẽ hơn để tạo lập một sân chơi quốc tế, sẵn sàng đón “sóng” dòng vốn đầu tư nước ngoài chất lượng cao, tăng nguồn lực để Thành phố phát triển xứng tầm./.
Bài 1: "Đòn bẩy" cải cách hành chính
Bài 2: Bài 2: “Chìa khóa” khai thông nguồn lực đầu tư phát triển
Khai thông thể chế, tạo đột phá mới cho Thành phố Hồ Chí Minh năm 2026
Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu tăng trưởng GRDP trên 10% trong năm 2026, thể hiện quyết tâm phục hồi nhanh và tạo bứt phá sau giai đoạn sắp xếp đơn vị hành chính.
