Dấu hiệu phục hồi của ngành tôm xuất khẩu Việt Nam

Ngành tôm xuất khẩu Việt Nam hiện đang đứng trước nhiều khó khăn nhưng có nhiều dấu hiệu cho thấy ngành này đang dần phục hồi lại.
Tại hội nghị toàn thể của Vasep tổ chức ở thành phố Hồ Chí Minh ngày 12/6,ông Vũ Văn Tám, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho rằng,trong giai đoạn các thị trường xuất khẩu đang dần phục hồi trở lại, sản phẩm tốtnhất để phát triển là tôm nước lợ vì đã kiểm soát được dịch bệnh, giá bán ở cácthị trường.

Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (Vasep), hiện nay ngànhtôm xuất khẩu Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn với hai vụ kiện tại Mỹ làvụ kiện chống bán phá giá và mới đây là vụ kiện chống trợ cấp, ngành tôm ViệtNam hiện vẫn còn nhiều khó khăn nội tại, thị trường thu hẹp...

Ngổn ngang những khó khăn


Khác với những năm trước là thiếu hụt nghiêm trọng nguyên liệu, khó khăn lớnnhất trong xuất khẩu tôm hiện nay là áp lực của rào cản chống bán phá giá vàthuế chống trợ cấp của Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC).

Kết quả sơ bộ thuế chống trợ cấp mà DOC mới thông báo đã ảnh hưởng rất lớn đếntâm lý, chiến lược và lợi ích kinh doanh của doanh nghiệp tôm Việt Nam. Ngoàira, rào cản Ethoxyquin tại Nhật Bản và Hàn Quốc tiếp tục chi phối xuất khẩu sanghai thị trường này.

Riêng với Hàn Quốc trong năm tháng đầu năm 2013 xuất khẩu tôm sang thị trườngnày đã giảm mạnh nhất trong nhóm 10 thị trường nhập khẩu tôm hàng đầu của ViệtNam, giá trị đạt 47,4 triệu USD, giảm 24,4% so với cùng kỳ năm trước.

Ngoài các khó khăn về thị trường và các rào cản kỹ thuật, ông Nguyễn Hải Triều,Giám đốc Công ty thủy sản Gió Mới cho biết, khó khăn của các doanh nghiệp hiệnnay là thiếu công nhân lành nghề, chất lượng công nhân ngày càng kém. Hiện naythu nhập của công nhân ngành sản xuất tôm so với các ngành khác ở mức khá, nhưngdo điều kiện làm việc, tính kỷ luật cao nên không thu hút lao động. Đây là vấnđề nan giải bởi với các nước phát triển, người lao động ở trong môi trường nàycó nhiều lợi ích khác như được quyền vay tiền, mua nhà trả góp… còn ở Việt Namchưa có sự khác biệt nào ngoài thu nhập nhỉnh hơn chút xíu, chưa đủ để lôi kéolao động.

Đặc biệt ông Triều nhấn mạnh, vấn đề chi phí đầu vào ở Việt Nam tăng lên hàngnăm và đã tăng rồi lại không giảm, làm giảm sức cạnh tranh của hàng Việt Nam sovới các nước khác.

Dấu hiệu phục hồi

Theo khảo sát của Vasep tại một số tỉnh nuôi tôm chính là Trà Vinh, Sóc Trăng,Bạc Liêu, Cần Thơ, vụ tôm năm nay người nuôi đã thả muộn và với mật độ thưa hơnso với năm ngoái, do đó tỷ lệ tôm chết đã giảm hẳn.

Đặc biệt, ngày 26/2/2013, Tổng cục Thủy sản đã công bố nguyên nhân gây bệnh trêntôm và vi khuẩn Vibrio và phage (là thể thực khuẩn, một loại vi rút chuyên tấncông vi khuẩn, sống ký sinh vào cơ thể vi khuẩn và cuối cùng làm tan rã vikhuẩn), gây chết và hội chứng hoại tử gan tụ ở tôm nuôi. Từ đó, các ngành chứcnăng đã đưa ra được các giải pháp ngăn chặn các dịch bệnh này.

Trong năm tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu thủy sản cả nước đạt 2,28 tỷ USD,giảm 2,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên mặt hàng tôm, xuất khẩu trongtháng Tư và tháng Năm đã có xu hướng tăng trở lại (7%-9%) do nguồn tôm nguyênliệu đã phục hồi vì vào vụ thu hoạch. Nhờ đó, trong cơ cấu xuất khẩu thủy sảnnăm tháng mặt hàng tôm chiếm tỷ trọng cao nhất là 37%, đạt trên 830 triệu USD,tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2012.

Một tín hiệu nữa cho thấy, xuất khẩu tôm sang Nhật Bản tăng trưởng trở lại sauhơn một năm sụt giảm do ảnh hưởng của quy định kiểm tra chất chống oxy hóaEthoxiquin được sử dụng trong sản xuất thức ăn nuôi tôm.

Mới đây, Nhật Bản đã nâng mức kiểm tra dư lượng Trifluralin trong tôm nhập từViệt Nam từ mức 0,001 ppm lên mức 0,5 ppm đã giúp các doanh nghiệp xuất khẩu tômViệt Nam thấy “dễ thở” hơn trong bối cảnh quá nhiều rào cản và khó khăn sang thịtrường này. Nhờ đó, năm tháng đầu năm nay xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản đãtăng 3,6%, tuy mức tăng còn khá khiêm tốn nhưng cho thấy dấu hiệu khả quan trongxuất khẩu tôm sang Nhật.

Nhiều doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu tôm cho biết, việc cần thiết lúc này làlàm sao có thể kiểm soát được vùng nuôi, từ đó mới tránh được những rủi ro từhàng rào kỹ thuật của các thị trường. Đồng thời cần có các chính sách tốt đểngười nuôi tôm cũng như doanh nghiệp, công nhân yên tâm sản xuất, kinh doanh.

Ông Võ Quang Huy, Phó Chủ tịch Hội tôm Mỹ Thanh (Sóc Trăng) cho cho rằng, bêncạnh những nỗ lực của doanh nghiệp, người nuôi tôm, hơn lúc nào hết, lúc nàyngành tôm rất cần sự quan tâm đồng hành của cơ quan quản lý nhà nước với cácchính sách tốt nhằm tạo ra động lực cho các doanh nghiệp, tập trung giải quyết,quan tâm đến kiểm soát vùng nuôi, nhất là là vấn đề chất lượng con giống và vậttư đầu vào… để cả nông dân và doanh nghiệp yên tâm sản xuất./.

Liên Phương (TTXVN)

Tin cùng chuyên mục