Quang cảnh Hội nghị Thúc đẩy Chuyển đổi Số tại Bộ Công Thương. (Nguồn: Bộ Công Thương) Nhìn nhận về Chuyển đổi Số của Bộ Công Thương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định Chuyển đổi Số trong Bộ Công Thương đã có sự chuyển biến tích cực; hạ tầng Chuyển đổi Số được quan tâm hơn và ngày càng hoàn thiện; cơ sở dữ liệu cũng được chú trọng; dịch vụ công trực tuyến được tăng cường.
Tuy nhiên, đến nay Bộ vẫn chưa kịp thời hoàn thiện khuôn khổ pháp lý; chậm hoặc chưa ban hành quy chế quản lý, khai thác, sử dụng các phần mềm hay việc khai thác còn nhiều vướng mắc; ý thức và quyết tâm Chuyển đổi Số ở một số bộ phận công chức, viên chức, lãnh đạo chưa quyết liệt; thói quen ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chuyên môn của một bộ phận công chức chậm thay đổi.
Hơn nữa, cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý, điều hành còn thiếu và yếu, chưa cập nhật kịp thời và thiếu tính liên kết chia sẻ; hạ tầng phục vụ Chuyển đổi Số còn hạn chế, không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của công việc.
[Bộ Công Thương hợp tác cùng USAID về hoạt động Thương mại Số]
Báo cáo về việc đẩy mạnh Chuyển đổi Số tại Bộ Công Thương, bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế Số, cho biết Bộ Công Thương đã triển khai nhiều ứng dụng nội bộ phục vụ quản lý, điều hành tại Bộ. Điển hình là hệ thống quản lý văn bản điện tử Bộ Công Thương (iMOIT). Đây không chỉ là hệ thống quản lý văn bản điện tử mà còn là hệ thống quản lý công việc, kiểm tra, giám sát việc phân công, quản lý, điều hành của Bộ.
Hệ thống iMOIT được triển khai đồng bộ, toàn diện tại tất cả đơn vị trực thuộc Bộ từ ngày 1/1/2016.
Đến nay, hệ thống iMOIT đã đáp ứng được tất cả các yêu cầu tại Quyết định số 28/2018/QĐ-TTg về việc gửi, nhận văn bản điện tử giữa cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước và trở thành công cụ, môi trường làm việc thường xuyên của các cán bộ, công chức tại các đơn vị thuộc Bộ.
Đặc biệt, trong quá trình triển khai dịch vụ công trực tuyến, với quan điểm lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ; lấy sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp là thước đo chất lượng và hiệu quả, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công.
Cổng Dịch vụ công Bộ Công Thương đang cung cấp 236 dịch vụ công trực tuyến với gần 49.000 doanh nghiệp tham gia khai báo. Tổng số hồ sơ dịch vụ công trực tuyến đến hết quý 3/2023 là gần 1,2 triệu bộ hồ sơ, tương ứng hơn 99% tổng số hồ sơ được gửi đến Bộ.
Ngoài ra, trong triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN, Bộ Công Thương hiện đã kết nối 16 nhóm dịch vụ công trực tuyến với Cơ chế một cửa quốc gia.
Tổng số hồ sơ thực hiện trên Cơ chế một cửa quốc gia trong 9 tháng năm 2023 là gần 250 nghìn bộ hồ sơ. Riêng đối với thủ tục Cấp giấy chứng nhận xuất xứ mẫu D, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), trao đổi gần 190 nghìn bộ hồ sơ với tất cả các nước trong khối ASEAN kể từ đầu năm.
"Đây là chứng từ điện tử đầu tiên của Việt Nam được gửi ra nước ngoài, tạo tiền đề, đòn bẩy để Việt Nam tiếp tục trao đổi, xử lý trực tuyến các chứng từ thương mại khác dưới dạng điện tử khác với các nước, khối - cộng đồng kinh tế theo các thỏa thuận và cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên," Cục trưởng Lê Hoàng Oanh nhấn mạnh.
Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế Số Lê Hoàng Oanh. (Nguồn: Bộ Công Thương) Chánh Văn phòng Bộ Công Thương Nguyễn Thị Lâm Giang cho hay hệ thống quản lý văn bản điện tử đã được thực hiện tại Bộ Công Thương từ năm 2016 và đã được triển khai đồng bộ đối với 30/30 đơn vị thuộc Bộ.
Thực hiện theo Quyết định số 28/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định việc gửi, nhận văn bản điện tử thông qua kết nối, liên thông hệ thống quản lý văn bản và điều hành giữa các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước, Văn phòng Bộ cũng đã tích cực phối hợp với Cục Thương mại điện tử đôn đốc đơn vị triển khai thực hiện.
Đến nay, việc thực hiện chữ ký điện tử trong hệ thống văn bản điện tử trong Bộ đã tương đối ổn định để tiến tới hoàn thành mục tiêu được đưa ra tại Kế hoạch Chuyển đổi Số của Bộ Công Thương năm 2023.
Theo ông Vũ Bá Phú-Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và Chuyển đổi Số trong hoạt động xúc tiến thương mại, Cục Xúc tiến thương mại đã xây dựng Hệ sinh thái xúc tiến thương mại số Decobiz.
Hệ sinh thái này do Chính phủ đầu tư, phát triển gồm các nền tảng cơ bản dùng chung như hội chợ, triển lãm số, kết nối giao thương thông minh... nhằm thiết lập các kênh tiêu thụ trong nước và quốc tế cũng như kết nối hệ thống Thương vụ, Tham tán ở nước ngoài với cộng đồng doanh nghiệp trong nước để đẩy mạnh kết nối giao thương, xúc tiến xuất khẩu.
Ông Vũ Bá Phú cho biết thêm trong 10 tháng năm 2023, Cục Xúc tiến thương mại đã tiếp nhận 1.500 hồ sơ thực hiện thủ tục hành chính; trong đó, 1.000 hồ sơ được thực hiện qua Cổng dịch vụ công trực tuyến, chiếm 66,67% số lượng thủ tục hành chính do Cục tiếp nhận.
Ngoài ra, khoảng 500 hồ sơ thủ tục hành chính còn lại, thương nhân nộp qua đường bưu chính và một phần nhỏ nộp trực tiếp (số lượng này tập trung vào các doanh nghiệp nhỏ, chưa ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong hoạt động sản xuất, kinh doanh).
Việc giải quyết thủ tục hành chính online toàn trình đã tạo thuận lợi tối đa cho thương nhân xúc tiến thương mại, giúp thương nhân tiết kiệm được thời gian, giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính. Đồng thời, nâng cao tính hiệu quả quản lý nhà nước về xúc tiến thương mại.
Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý Thị trường, nhấn mạnh từ năm 2022, Tổng cục đã đưa vào vận hành Hệ thống xử lý vi phạm hành chính - INS trong quá trình kiểm tra, kiểm soát thị trường và xử lý các hành vi vi phạm.
Trước ngày 1/2/2022, khi đi kiểm tra thị trường, các kiểm soát viên quản lý thị trường thường phải đem theo các giấy tờ như: quyết định kiểm tra, biên bản kiểm tra, bảng kê, biên bản tạm giữ, biên bản niêm phong, biên bản vi phạm hành chính. Sau khi tiến hành kiểm tra, các kiểm soát viên sẽ viết ấn chỉ.
Kể từ thời điểm Hệ thống INS đi vào hoạt động, toàn bộ thao tác công vụ của lực lượng được thực hiện trên máy tính. Song song với quá trình kiểm tra, thông tin sẽ được cập nhật trực tiếp trên Hệ thống INS theo từng quy trình với biểu mẫu liên thông, liên kết với nhau, từ đó hạn chế thấp nhất sai sót. Đây được coi là cuộc cách mạng trong Chuyển đổi Số của lực lượng.
Thời gian tới, Tổng cục sẽ triển khai chữ ký số; mọi công văn, giấy tờ sẽ được triển khai trên nền tảng số, sử dụng công nghệ thông tin, hạn chế mức thấp nhất các văn bản giấy...
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả của Chuyển đổi Số tại Bộ Công Thương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo các đơn vị chú trọng cập nhật cơ sở dữ liệu; đề xuất nhu cầu, trang thiết bị, công nghệ để phục vụ Chuyển đổi Số; khẩn trương triển khai thực hiện các hạng mục của Đề án phát triển dịch vụ điện tử tại các đơn vị thuộc Bộ theo đúng kế hoạch.
Bên cạnh đó, chủ động cung cấp thông tin, đưa ra yêu cầu quản lý của đơn vị gửi Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số để tổng hợp báo cáo Lãnh đạo Bộ nhằm phục vụ việc triển khai Chính phủ điện tử.
"Trước ngày 30/11/2023, tất cả các đơn vị đều phải đưa ra yêu cầu quản lý của đơn vị mình để Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số tổng hợp và đề xuất với Lãnh đạo Bộ xây dựng một chương trình tổng thể trước ngày 15/12," Bộ trưởng chỉ đạo và nhấn mạnh đây là nhiệm vụ hết sức cấp bách, do vậy các đơn vị trong Bộ phải quyết tâm thực hiện.
Bộ trưởng cũng lưu ý các đơn vị có cơ sở dữ liệu cần cập nhật thường xuyên, liên tục, bảo đảm dữ liệu luôn đúng-đủ-sạch-sống. Đồng thời, thực hiện số hóa 100% hồ sơ thủ tục hành chính do tổ chức, cá nhân nộp trực tiếp hoặc qua đường bưu điện và đưa vào hệ thống một cửa của Bộ theo đúng quy định; số hóa 100% kết quả giải quyết thủ tục hành chính còn hiệu lực.
Cùng với đó, Bộ trưởng đề nghị các đơn vị trong Bộ tham mưu cho Lãnh đạo Bộ ban hành danh mục cơ sở dữ liệu và danh mục dịch vụ công trực tuyến mới trong tháng 11/2023.
Đặc biệt, khẩn trương lập kế hoạch sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật quy định về thủ tục hành chính liên quan, đẩy mạnh việc thông kiểm; giảm tối đa việc kiểm tra thực tế hoặc yêu cầu tổ chức, cá nhân phải hiện diện tại cơ quan nhà nước, từ đó tạo điều kiện để triển khai áp dụng quy trình dịch vụ công trực tuyến.
Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số tham mưu xây dựng tiêu chí đánh giá và Chuyển đổi Số tại các đơn vị thuộc Bộ, lấy đó làm cơ sở bình xét thi đua của tổ chức, cá nhân người đứng đầu và nhiệm vụ này cũng phải hoàn thành ngay trong tháng 12/2023.
Mặt khác, tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa trong một số lĩnh vực để có thể thực hiện thành công mục tiêu Chuyển đổi Số tại Bộ Công Thương đối với những đơn vị như: Cục Xúc tiến thương mại, Trung tâm Thông tin công nghiệp thương mại, Báo Công Thương, Tạp chí Công Thương, Nhà Xuất bản.
Về những kiến nghị, đề xuất của các đơn vị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên giao Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chủ trì, phối hợp với Văn phòng Bộ tổng hợp tham mưu đề xuất các hướng giải quyết.
Bộ trưởng kỳ vọng việc Chuyển đổi Số tại Bộ Công Thương sẽ đi vào thực chất hơn, đạt được hiệu quả tích cực hơn để nâng cao chất lượng hoạt động của toàn ngành./.
