Quần đảo tranh chấp giữa Nga và Nhật Bản. (Nguồn: TASS) Ngày 19/12, các bộ trưởng ngoại giao Nga và Nhật Bản đã khởi động lại tiến trình đàm phán bế tắc lâu nay nhằm giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ giữa hai nước - vốn là điểm mấu chốt cản trở các nỗ lực ký hiệp ước hòa bình sau Chiến tranh Thế giới thứ 2.
Kết thúc cuộc hội đàm tại Moskva, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov và người đồng cấp Nhật Bản Toshimitsu Motegi nhất trí hai bên sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán cấp vụ trưởng vào giữa tháng 1 tới nhằm xúc tiến các dự án kinh tế chung trên quần đảo tranh chấp hiện do Nga kiểm soát.
Phát biểu tại cuộc họp báo chung sau hội đàm, ông Lavrov cho biết cuộc thảo luận với người đồng cấp Nhật Bản "rất xây dựng và hết sức quan trọng."
Trong khi đó, ông Motegi cho biết đã có "cuộc trao đổi thực chất" với người đồng cấp Nga.
[Nga và Nhật Bản tái khởi động đàm phán hiệp ước hòa bình]
Ông Motegi thông báo: "Chúng tôi sẽ tiếp tục thảo luận, xác định những vấn đề cần giải quyết để có thể đạt được giải pháp mà hai bên đều có thể chấp nhận được."
Tuy nhiên, việc lực lượng tuần tra biên giới Nga tạm giữ 5 tàu đánh cá Nhật Bản cùng các thành viên trên tàu gần quần đảo tranh chấp vài ngày trước đó đã phủ bóng đen lên cuộc gặp giữa hai bộ trưởng. Ông Motegi kêu gọi phía Nga thả các tàu cá cùng các thành viên nói trên "trên góc độ nhân đạo."
Về phần mình, Ngoại trưởng Nga Lavrov hối thúc phía Nhật Bản tuân thủ một thỏa thuận hai nước ký năm 1988 về đánh bắt cá xung quanh quần đảo tranh chấp. Ngoài ra, ông Lavrov thông báo lực lượng hai nước sẽ tham gia diễn tập chung chống cướp biển ở ngoài khơi Somali tại vịnh Aden cuối năm nay.
Ông Motegi đang có chuyến thăm Nga 5 ngày, bắt đầu từ ngày 17/12. Đây là lần đầu tiên ông Motegi thăm Nga kể từ khi đảm nhận vị trí trưởng đoàn đàm phán hiệp ước hòa bình của Nhật Bản hồi tháng 9 vừa qua.
Ông và người đồng cấp Nga Lavrov đã gặp nhau hai lần trên cương vị các trưởng đoàn đàm phán hiệp ước hòa bình song phương, lần gần đây nhất là tháng trước tại Nagoya, Nhật Bản. Tuy nhiên, các cuộc gặp diễn ra khá chóng vánh.
Quan hệ giữa Tokyo và Moskva lâu nay vẫn căng thẳng trong bối cảnh hai nước chưa ký hiệp ước hòa bình sau khi Chiến tranh Thế giới thứ 2 kết thúc.
Trở ngại chính là do tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo hiện do Nga kiểm soát và gọi là Nam Kuril trong khi Nhật Bản gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc.
Tháng 11/2018, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Nga Vladimir Putin nhất trí tăng cường các nỗ lực nhằm giải quyết tranh chấp dựa trên Tuyên bố chung năm 1956 giữa Nhật Bản và Liên Xô trước đây./.
