Đối với khán giả sân khấu và điện ảnh, Yến Chi đã là một gương mặt gây được sự chú ý với nhiều thiện cảm, đặc biệt, gần đây nhất là vai Nam Phương Hoàng Hậu trong bộ phim truyền hình nhiều tập “Ngọn nến Hoàng Cung.”
Nhưng việc Yến Chi làm tác giả một cuốn sách viết về kịch Mỹ khiến ai yêu sân khấu đọc cũng thấy thú vị, lại là việc không phải ai cũng biết!
Người đẹp màn bạc là tác giả sách
Các vai diễn Yến Chi từng để lại ấn tượng trong lĩnh vực điện ảnh là Thị Mịch trong “Giông tố”, Duyên trong “Mảnh đất tình đời”, người đàn bà buôn chuột trong “Vào đời”, Nam Phương Hoàng Hậu trong “Ngọn nến hoàng cung.”
Yến Chi tâm sự: “Tôi thích vai Nam Phương Hoàng Hậu bởi nhân vật là một phụ nữ thông minh, đức hạnh, ý thức rất rõ vị trí là ẩn sau lưng người chồng hoàng đế, song bà đã giúp ông có được thái độ đúng đắn trong những khoảnh khắc quyết định. Nhưng về tình cảm, dù ở đỉnh cao quyền lực, bà dường như ít có hạnh phúc riêng.”
So sánh với vai một phụ nữ chuyên nghề bán chuột trong bộ phim đầu tay “Vào đời” chị từng tham gia, Yến Chi nói: "Hai vai này, một ở tận đáy xã hội, một ở đỉnh cao quyền lực, kể ra cũng thật thú vị.”
Theo chị, người diễn viên có đào tạo cần phải biết xử lý kịch bản, xử lý hình thể, tiếng nói... Có vun trồng cho cây tốt mới mong hái quả ngon, nếu cứ thúc ép, vội vã thì chỉ thu hoạch được những quả non mà còn có ngày cả cây cũng sẽ không còn sức để sống.
Từ nhiều năm qua, công việc thường xuyên hơn của Yến Chi là giảng dạy về biểu diễn và đạo diễn tại trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh. Có lẽ vì thế mà chuyên luận sân khấu “Nghệ thuật biên kịch Arthur Miller” đã đem lại cho người đọc một cảm giác mới mẻ về chị. Bởi vì ở đây, chị đã cho thấy một khả năng khác, đó là tư duy lý luận.
Khi được hỏi giữa thời sân khấu Việt Nam có nhiều thử thách như hiện nay, "lửa" từ đâu giúp Yến Chi có thể thắp lên tình yêu sân khấu, giúp sinh viên sân khấu điện ảnh và cả người quan tâm hiểu và yêu thích một tác giả kịch bản người Mỹ như Arthur Miller, chị cho biết, ý định khởi thảo cho chuyên luận này là do quá trình cấu tứ đạo diễn cho vở “Cái chết của người chào hàng”- một vở kịch mà Yến Chi rất mê vì tính hiện thực và chiều sâu tư tưởng của nó.
Theo như một phần trong cuốn sách, Yến Chi đã chứng minh: kịch Arthur Miller có nhiều nét tương đồng với kịch nói Việt Nam, đó là "con đường kịch xã hội" với tính hiện thực là nền tảng, những ví dụ so sánh để "kéo gần" kịch Việt Nam và kịch Mỹ, đã làm cho tác phẩm trở nên đắc dụng.
Chưa làm được trên sàn diễn, viết để thỏa lòng yêu!
Khi phóng viên Vietnam+ băn khoăn rằng đến bao giờ thì điều kiện thực tế sẽ cho phép chị thực hiện đạo diễn vở “Cái chết của một người chào hàng” trên sàn diễn? Yến Chi cho biết: “Đó còn là một dấu hỏi, tuỳ thuộc vào điều kiện vật chất và thời gian. Nhưng với tôi, kịch của Arthur Miller đã trở thành mội nỗi ám ảnh khôn nguôi.”
Và nỗi ám ảnh đó đã được chuyển hoá thành sách chuyên luận sân khấu khá công phu. Từ tình yêu đối với một tác phẩm cụ thể đã bừng lên trong chị tình yêu và sự mến phục đối với cả cuộc đời và sự nghiệp của Arthur Miller. Khi viết cuốn sách, tác giả đã phải vượt qua nhiều khó khăn.
Theo GS.TS NSND Đình Quang, chỉ có duy nhất một vở diễn của tác giả Arthur Miller được dàn dựng trên sân khấu nước ta nhưng từ thời chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Và cũng mới chỉ có hai vở kịch của ông được dịch, in ấn ở Việt Nam là “Cái chết của một người chào hàng” và “Tất cả đều là con tôi” vào những năm 70 của thế kỷ trước.
"Tôi không ngần ngại để khẳng định đó là một cuốn sách nghiêm túc và sâu sắc của một đạo diễn trẻ trước một tác giả lớn mà mình kính trọng và khao khát được thể hiện trên sân khấu. Khi làm tác giả sách, Yến Chi còn phải vượt qua rào cản ngôn ngữ, cùng sự nghèo nàn về tư liệu, buộc chị phải “gõ cửa” nhiều nguồn trong và ngoài nước," NSND Đình Quang nói.
“Cuốn sách không chỉ bổ ích riêng cho giới sân khấu mà còn có ích cho giới nghiên cứu văn học, người yêu kịch nói, nhất là trong bối cảnh các tác giả đến từ nước Mỹ chúng ta còn ít có điều kiện tiếp cận. Và Yến Chi đang muốn lan tỏa tình yêu sân khấu, yêu văn học đến mọi người,” NSND Đình Quang nhận xét./.
Nhưng việc Yến Chi làm tác giả một cuốn sách viết về kịch Mỹ khiến ai yêu sân khấu đọc cũng thấy thú vị, lại là việc không phải ai cũng biết!
Người đẹp màn bạc là tác giả sách
Các vai diễn Yến Chi từng để lại ấn tượng trong lĩnh vực điện ảnh là Thị Mịch trong “Giông tố”, Duyên trong “Mảnh đất tình đời”, người đàn bà buôn chuột trong “Vào đời”, Nam Phương Hoàng Hậu trong “Ngọn nến hoàng cung.”
Yến Chi tâm sự: “Tôi thích vai Nam Phương Hoàng Hậu bởi nhân vật là một phụ nữ thông minh, đức hạnh, ý thức rất rõ vị trí là ẩn sau lưng người chồng hoàng đế, song bà đã giúp ông có được thái độ đúng đắn trong những khoảnh khắc quyết định. Nhưng về tình cảm, dù ở đỉnh cao quyền lực, bà dường như ít có hạnh phúc riêng.”
So sánh với vai một phụ nữ chuyên nghề bán chuột trong bộ phim đầu tay “Vào đời” chị từng tham gia, Yến Chi nói: "Hai vai này, một ở tận đáy xã hội, một ở đỉnh cao quyền lực, kể ra cũng thật thú vị.”
Theo chị, người diễn viên có đào tạo cần phải biết xử lý kịch bản, xử lý hình thể, tiếng nói... Có vun trồng cho cây tốt mới mong hái quả ngon, nếu cứ thúc ép, vội vã thì chỉ thu hoạch được những quả non mà còn có ngày cả cây cũng sẽ không còn sức để sống.
Từ nhiều năm qua, công việc thường xuyên hơn của Yến Chi là giảng dạy về biểu diễn và đạo diễn tại trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh. Có lẽ vì thế mà chuyên luận sân khấu “Nghệ thuật biên kịch Arthur Miller” đã đem lại cho người đọc một cảm giác mới mẻ về chị. Bởi vì ở đây, chị đã cho thấy một khả năng khác, đó là tư duy lý luận.
Khi được hỏi giữa thời sân khấu Việt Nam có nhiều thử thách như hiện nay, "lửa" từ đâu giúp Yến Chi có thể thắp lên tình yêu sân khấu, giúp sinh viên sân khấu điện ảnh và cả người quan tâm hiểu và yêu thích một tác giả kịch bản người Mỹ như Arthur Miller, chị cho biết, ý định khởi thảo cho chuyên luận này là do quá trình cấu tứ đạo diễn cho vở “Cái chết của người chào hàng”- một vở kịch mà Yến Chi rất mê vì tính hiện thực và chiều sâu tư tưởng của nó.
Theo như một phần trong cuốn sách, Yến Chi đã chứng minh: kịch Arthur Miller có nhiều nét tương đồng với kịch nói Việt Nam, đó là "con đường kịch xã hội" với tính hiện thực là nền tảng, những ví dụ so sánh để "kéo gần" kịch Việt Nam và kịch Mỹ, đã làm cho tác phẩm trở nên đắc dụng.
Chưa làm được trên sàn diễn, viết để thỏa lòng yêu!
Khi phóng viên Vietnam+ băn khoăn rằng đến bao giờ thì điều kiện thực tế sẽ cho phép chị thực hiện đạo diễn vở “Cái chết của một người chào hàng” trên sàn diễn? Yến Chi cho biết: “Đó còn là một dấu hỏi, tuỳ thuộc vào điều kiện vật chất và thời gian. Nhưng với tôi, kịch của Arthur Miller đã trở thành mội nỗi ám ảnh khôn nguôi.”
Và nỗi ám ảnh đó đã được chuyển hoá thành sách chuyên luận sân khấu khá công phu. Từ tình yêu đối với một tác phẩm cụ thể đã bừng lên trong chị tình yêu và sự mến phục đối với cả cuộc đời và sự nghiệp của Arthur Miller. Khi viết cuốn sách, tác giả đã phải vượt qua nhiều khó khăn.
Theo GS.TS NSND Đình Quang, chỉ có duy nhất một vở diễn của tác giả Arthur Miller được dàn dựng trên sân khấu nước ta nhưng từ thời chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Và cũng mới chỉ có hai vở kịch của ông được dịch, in ấn ở Việt Nam là “Cái chết của một người chào hàng” và “Tất cả đều là con tôi” vào những năm 70 của thế kỷ trước.
"Tôi không ngần ngại để khẳng định đó là một cuốn sách nghiêm túc và sâu sắc của một đạo diễn trẻ trước một tác giả lớn mà mình kính trọng và khao khát được thể hiện trên sân khấu. Khi làm tác giả sách, Yến Chi còn phải vượt qua rào cản ngôn ngữ, cùng sự nghèo nàn về tư liệu, buộc chị phải “gõ cửa” nhiều nguồn trong và ngoài nước," NSND Đình Quang nói.
“Cuốn sách không chỉ bổ ích riêng cho giới sân khấu mà còn có ích cho giới nghiên cứu văn học, người yêu kịch nói, nhất là trong bối cảnh các tác giả đến từ nước Mỹ chúng ta còn ít có điều kiện tiếp cận. Và Yến Chi đang muốn lan tỏa tình yêu sân khấu, yêu văn học đến mọi người,” NSND Đình Quang nhận xét./.
Nguyễn Anh (Vietnam+)
