Một giáo đường Do Thái cổ kính có niên đại khoảng 1.500 năm, vốn bị thất lạc và chưa từng được các chuyên gia xác định vị trí trước đây, vừa được phát hiện trong một cuộc khai quật khảo cổ tại Khu bảo tồn thiên nhiên Yehudiya thuộc khu vực Cao nguyên Golan.
Thông tin được công bố vào sáng 5/10, sau quá trình khai quật do Cơ quan Bảo tồn Thiên nhiên và Công viên Israel phối hợp với Đại học Haifa thực hiện.
Địa điểm này có niên đại từ thời kỳ La Mã và Byzantine (từ thế kỷ 1 trước Công nguyên đến thế kỷ 7-8 sau Công nguyên). Việc xác định được niên đại của giáo đường được củng cố nhờ hàng chục hiện vật kiến trúc được chạm khắc tinh xảo như dầm cửa, trụ đá bazan và các chi tiết trang trí.
Điểm nhấn của đợt khai quật lần này là bức tường phía nam của tòa nhà được phát lộ lần đầu tiên. Bức tường được xây dựng bằng những khối đá đẽo (ashlar) và có ba lối mở rõ ràng. Gần các lối mở này, các nhà khảo cổ đã phát hiện hai dầm cửa một trong số đó có chạm khắc hoa văn - vẫn còn nằm gần vị trí nguyên gốc.
Trong nhiều năm qua, vị trí chính xác của giáo đường này vẫn là một bí ẩn, dù đã có hàng trăm hiện vật kiến trúc từ thời Byzantine được ghi nhận trong khu vực.
Tiến sỹ Michael Ezband từ Viện Khảo cổ học thuộc Đại học Haifa cho biết bước đột phá đạt được trong một nghiên cứu kéo dài nhiều năm nhằm thống kê các hiện vật kiến trúc trong vùng.
Ông chia sẻ: "Chúng tôi nhận thấy có một mật độ bất thường các hiện vật và mảnh vỡ cột đá nằm rải rác trên một con đường trong ngôi làng hiện đại bị bỏ hoang. Đó chính là nơi chúng tôi quyết định khảo sát."
Tiến sỹ Ezband cho biết: "Ngay từ những ngày đầu của cuộc khai quật, hàng chục hiện vật kiến trúc đã được phát hiện. Và rồi, điều khiến chúng tôi bất ngờ là bức tường phía nam của giáo đường cũng dần lộ diện, với ba lối mở quay về hướng Jerusalem."
Phát hiện mới này tiếp tục làm phong phú thêm bức tranh lịch sử của khu vực Cao nguyên Golan trong thời kỳ La Mã và Byzantine.
Theo Tiến sỹ Dror Ben-Yosef, nhà khảo cổ học thuộc Cơ quan Bảo tồn Thiên nhiên và Công viên Israel, giáo đường mới phát hiện là một trong khoảng 25 giáo đường cổ từng được tìm thấy tại Golan.
"Điều này cho thấy sự hiện diện vững chắc và lâu dài của Do Thái giáo tại vùng đất này," ông khẳng định.
Tiến sỹ Ben-Yosef cho biết thêm, các giáo đường thời kỳ này không chỉ là nơi cầu nguyện mà còn là trung tâm học thuật và khai sáng, nơi các bậc hiền triết Do Thái đến giảng dạy và truyền bá kiến thức cho cộng đồng.
Cơ quan Bảo tồn Thiên nhiên và Công viên Israel cho biết sẽ tiếp tục hoàn thiện công tác khai quật giáo đường cổ này và có kế hoạch mở cửa cho công chúng tham quan trong tương lai./.
Các nhà khảo cổ dưới nước phát hiện nhà tắm La Mã cổ tại thành phố chìm Baiae
Một khu nhà tắm La Mã cổ được bảo tồn gần như nguyên vẹn tại thành phố Baiae bị chìm, nằm trong khu vực Portus Iulius thuộc Vịnh Naples.
