Bên cạnh thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ diện tích rừng hiện có, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng, tỉnh Lâm Đồng còn phối hợp với một số đơn vị triển khai các giải pháp đồng bộ, hiệu quả nhằm phục hồi và mở rộng diện tích rừng, góp phần phủ xanh từng tấc đất trên các lâm phần được giao quản lý, bảo vệ.
Trồng cây thành hoạt động thường niên
Tọa lạc giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ, Vườn Quốc gia Tà Đùng không chỉ nổi danh là một điểm đến du lịch hấp dẫn với tên gọi “vịnh Hạ Long trên Tây Nguyên” mà còn là điểm sáng trong công tác bảo vệ và phát triển rừng gắn với bảo tồn đa dạng sinh học.
Tại đây, trước những thách thức ngày càng gia tăng của hạn hán, biến đổi khí hậu và tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng đã chủ động triển khai nhiều giải pháp hiệu quả nhằm gìn giữ rừng tự nhiên, đồng thời phủ xanh từng tấc đất, khoảnh đồi, góp phần nâng cao độ che phủ rừng trên lâm phần được giao quản lý, bảo vệ.
Vườn Quốc gia Tà Đùng nằm ở phía Đông của cao nguyên Đắk Nông, phía Tây của cao nguyên Di Linh và phía Tây Nam của vùng núi cao Chư Yang Sin. Đây là khu vực rừng phòng hộ đầu nguồn của 2 con sông lớn, bao gồm: sông Krông Nô-Sêrêpôk ở phía Bắc và sông Đồng Nai ở phía Nam. Đây cũng là khởi nguồn cung cấp nguồn nước cho sinh hoạt, sản xuất công-nông nghiệp, điện năng… cho khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam.
Với diện tích tự nhiên khoảng 21.000 ha, Vườn Quốc gia Tà Đùng có độ che phủ rừng hơn 85% ở vùng lõi, trong đó rừng nguyên sinh chiếm hơn 48%, rừng thứ sinh trên 36%. Với vị trí nằm giữa Nam Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, Tà Đùng được xác định là địa điểm bảo tồn quan trọng thuộc khu vực bảo tồn cảnh quan lưu vực sông Đồng Nai, khu vực bảo tồn cảnh quan Nam Trường Sơn và một trong 222 vùng chim đặc hữu trên toàn thế giới.
Theo ông Khương Thanh Long, Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng, xác định công tác trồng rừng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, trong những năm qua, bên cạnh việc thực hiện nghiêm túc công tác bảo vệ rừng, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng đã duy trì hoạt động trồng rừng trên các diện tích đất trống thuộc lâm phần của Vườn Quốc gia như một nhiệm vụ thường niên. Từ năm 2014 đến nay, gần 620 ha rừng đã được trồng mới và tái sinh tại các khu vực này.
Chỉ riêng 2 năm 2024-2025, hưởng ứng Đề án “Trồng một tỷ cây xanh” của Thủ tướng Chính phủ, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng đã phối hợp với người dân vùng đệm và các tổ chức, cá nhân liên quan trồng gần 32.500 cây phân tán tại các khu vực rừng nghèo kiệt, quanh trụ sở đơn vị, dọc Quốc lộ 28 và tại các công trình công cộng, khu đất công, đường giao thông, trường học… thuộc các thôn/bon vùng đệm của Vườn quốc gia.
Để đạt được kết quả nêu trên, bên cạnh sự nỗ lực không ngừng của đơn vị còn là sự đồng hành tích cực của cộng đồng và chính quyền địa phương. Hoạt động xã hội hóa trồng rừng, huy động sự tham gia của cộng đồng tại Vườn Quốc gia Tà Đùng đang ghi nhận những bước tiến tích cực, trở thành điểm sáng trong công tác bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.
Thúc đẩy mô hình “rừng vì cộng đồng”
Trong nhiều năm qua, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng đã chủ động kết nối với nhiều tổ chức, cá nhân nhằm tiếp nhận cây giống và triển khai hoạt động trồng rừng, phát triển rừng trên các diện tích đất trống. Nổi bật trong các đơn vị đồng hành là Công ty Trách nhiệm hữu hạn xã hội JOY Foundation, tổ chức đã gắn bó cùng Tà Đùng từ năm 2023 trong công tác cải tạo cảnh quan và nâng cao khả năng thích ứng với khí hậu.
Trong năm 2025, Vườn Quốc gia Tà Đùng đã phối hợp với JOY Foundation tổ chức các hoạt động trồng cây phân tán, làm giàu rừng với sự tham gia gần 400 tình nguyện đến từ các tổ chức, cá nhân trên cả nước. Đến nay, đã trồng mới được hơn 16.000 cây, chủ yếu là các loài cây gỗ quý như: Giáng Hương, Giổi xanh, Sao đen, Sấu rừng, Thông 3 lá... Đây được đánh giá là một hành động thiết thực, truyền cảm hứng sống xanh cho cộng đồng.
Theo Ban Quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng, hoạt động trồng cây sẽ trở thành sự kiện thường niên tại đơn vị và sự tham gia của các tình nguyện viên không những góp phần phát triển rừng mà còn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về các giá trị mà hệ sinh thái rừng mang lại.
Ông Nguyễn Siêu Hạnh, Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn xã hội JOY Foundation cho biết, JOY Foundation chọn Vườn Quốc gia Tà Đùng không chỉ vì nơi đây là khu rừng nguyên sinh quý giá, có giá trị sinh thái cao mà còn vì sự cam kết và đồng hành rất tích cực từ phía Ban quản lý Vườn Quốc gia.
Khi bắt đầu khảo sát vào năm 2023, JOY Foundation cảm nhận được sự sẵn sàng của Tà Đùng trong việc phối hợp, chia sẻ thông tin minh bạch, và thực sự mong muốn tạo nên chuyển biến bền vững cho rừng.
Bên cạnh đó, Tà Đùng là một trong những khu vực có tiềm năng rất lớn về du lịch sinh thái với sự kết hợp hài hòa giữa rừng tự nhiên và thắng cảnh nổi tiếng hồ Tà Đùng. JOY Foundation và nhiều tổ chức, cá nhân nhận thấy việc bảo vệ và phát triển rừng ở Tà Đùng không chỉ mang ý nghĩa lớn về bảo vệ môi trường, mà còn đánh thức tiềm năng du lịch và là một phần của phát triển kinh tế trong tương lai.
Cũng theo ông Nguyễn Siêu Hạnh, để đảm bảo hiệu quả việc trồng rừng và phát triển rừng, hai bên phối hợp chặt chẽ ngay từ giai đoạn khảo sát, lập kế hoạch trồng rừng, lựa chọn cây trồng, cho đến quá trình triển khai và giám sát sau trồng. Ban quản lý Vườn Quốc gia Tà Đùng xác định vị trí trồng, hướng dẫn kỹ thuật, và đặc biệt là theo dõi, chăm sóc cây sau khi trồng để đảm bảo tỷ lệ sống cao; JOY Foundation huy động nguồn lực xã hội - từ doanh nghiệp, cộng đồng đến tình nguyện viên - để cùng tham gia trồng cây và truyền thông và truyền thông cho chương trình.
Nhờ đó, việc trồng rừng, tái sinh rừng ở Tà Đùng không chỉ về số lượng cây, diện tích được trồng mà quan trọng hơn là sự thay đổi trong cách tiếp cận: rừng không còn là chuyện của Nhà nước mà đã trở thành mối quan tâm chung của cộng đồng và doanh nghiệp. Tỷ lệ cây sống cao, rừng được khoanh nuôi tốt, và có sự vào cuộc tích cực của lực lượng bảo vệ rừng địa phương đều là những tín hiệu rất tích cực.
Hơn nữa, thông qua các hoạt động truyền thông và các chuyến đi thực tế, nhiều bạn trẻ đã có cơ hội tiếp cận và hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của bảo vệ rừng.
Từ đó, JOY Foundation kỳ vọng việc huy động sự tham gia của cộng đồng trong trồng và phát triển rừng sẽ không phải là một dự án đơn lẻ tại Tà Đùng mà sẽ trở thành mô hình mẫu để các tổ chức và cơ quan quản lý cùng nhau hợp tác vì mục tiêu phát triển bền vững.
Các chương trình thành công ở Tà Đùng cũng trở thành nền tảng để JOY Foundation mong muốn thúc đẩy mô hình “rừng vì cộng đồng”-nơi cây xanh được trồng và gìn giữ không chỉ để cải thiện hệ sinh thái, mà còn góp phần tạo sinh kế, giáo dục môi trường, và phục hồi văn hóa bản địa.
Tổ chức cho học sinh khám phá tán rừng, nuôi dưỡng ý thức bảo vệ thiên nhiên
Trong các năm qua, Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ môi trường rừng (trực thuộc Vườn Quốc gia Tà Đùng) đã tổ chức nhiều buổi sinh hoạt ngoại khóa, khám phá tán rừng Tà Đùng cho học sinh các Trường Trung học cơ sở tại các xã vùng đệm của của Vườn Quốc gia. Tại đây, các em học sinh được hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng bầu không khí trong lành, quan sát nhiều loài động, thực vật đặc hữu và tham quan thắng cảnh nổi tiếng bên trong rừng Tà Đùng.
Bên cạnh đó, các cán bộ Vườn quốc gia Tà Đùng cũng lồng ghép kiến thức về kỹ năng đi rừng, nguyên tắc phòng cháy chữa cháy rừng một cách sinh động, giúp học sinh tiếp thu dễ dàng và hiệu quả. Qua đó, khơi dậy ý thức bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên, nuôi dưỡng tinh thần trách nhiệm của những người giữ rừng “tí hon” đang sinh sống tại các xã vùng đệm Vườn Quốc gia Tà Đùng./.