Trồng rừng ở Khu dự trữ sinh quyển rừng phòng hộ Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Mạnh Linh/TTXVN) Ngày 7/10, tại Hà Nội, Văn phòng REDD+ Việt Nam tổ chức Hội thảo tham vấn đánh giá mức độ sẵn sàng thực hiện REDD+ tại Việt Nam, với sự tham gia của các thành viên mạng lưới REDD+ quốc gia, thành viên các nhóm công tác, Văn phòng REDD+ tại Việt Nam, ba Cơ quan Liên hợp quốc, Đại sứ quán Na Uy…
Dự án “Hỗ trợ chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ tại Việt Nam” do Quỹ đối tác Cácbon Lâm nghiệp (FCPF)/Ngân hàng Thế giới tài trợ không hoàn lại 3,8 triệu USD và được thực hiện trong 3 năm (2013-2015). Đây là giai đoạn đầu thường được gọi là giai đoạn sẵn sàng, các nước trong đó có Việt Nam cần chuẩn bị các chiến lược REDD+ ở cấp quốc gia và đề xuất các quy trình đảm bảo tính hợp lý về môi trường và xã hội (bao gồm xây dựng mức tham chiếu, các biện pháp bảo đảm an toàn, khung thực hiện).
Để tham gia vào Quỹ Các-bon của FCPF, các nước cần trình Báo cáo đánh giá mức độ sẵn sàng thực hiện REDD+ (R-package) vào cuối giai đoạn sẵn sàng và được các nước thành viên đánh giá theo đề nghị. Đây là tài liệu quan trọng vì nó đánh dấu sự kết thúc của giai đoạn sẵn sàng để chuyển sang giai đoạn thực hiện. Trong khuôn khổ dự án Hỗ trợ chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ ở Việt Nam, R-package là một đầu ra quan trọng cần phải thực hiện. Vì vậy, Hội thảo Tham vấn đánh giá mức độ sẵn sàng thực hiện REDD+ tại Việt Nam mục đích tham vấn chuẩn bị bản dự thảo này để tiến tới hoàn thiện, trước khi trình lên FCPF dự kiến vào cuối tháng 1/2016.
Trong Hợp phần 1 tổ chức và tham vấn chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ của dự án, có Tiểu phần 1.a về cơ chế quản lý REDD+ quốc gia và Tiểu phần 1.b tham vấn, tham gia và lan tỏa gồm 10 tiêu chí. Cụ thể: Trách nhiệm giải trình và minh bạch; Nhiệm vụ vận hành và kinh phí; Cơ chế hợp tác đa ngành và phối hợp liên ngành; Năng lực chỉ đạo và giám sát kỹ thuật; Năng lực quản lý tài chính REDD+; Cơ chế phản hồi và khiếu kiện; Sự tham gia và kết nối với các bên liên quan chủ chốt; Quá trình tham vấn; Chia sẻ và tiếp cận thông tin; Thực hiện và lan tỏa kết quả tham vấn.
Đánh giá mức độ về thực hiện các tiêu chí, các đại biểu tham dự Hội thảo cho rằng, nhờ sớm thành lập Ban chỉ đạo REDD+ quốc gia và hệ thống tổ chức tham gia tích cực vào các nội dung của Dự án “Hỗ trợ chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ tại Việt Nam,” nên phần lớn các tiêu chí đạt cấp độ màu xanh (tốt nhất). Tuy vậy, trong cả 10 tiêu chí vẫn còn những điểm yếu do đó cần hoàn thiện hơn nữa. Chẳng hạn như về trách nhiệm và giải trình minh bạch, phải xây dựng cơ chế giám sát và đánh giá REDD+ phù hợp luật pháp Việt Nam và thông lệ quốc tế, áp dụng rộng rãi phương thức giám sát và đánh giá có sự tham gia.
Để khắc phục điểm yếu của nhiệm vụ vận hành và kinh phí nên tăng cường năng lực điều phối giữa người dân, cộng đồng, khối tư nhân và các tổ chức xã hội, nghề nghiệp vào xây dựng và thực hiện chương trình, dự án REDD+. Cần có các nghiên cứu điểm về có chế vận hành và tác động của cơ chế phản hồi và khiếu kiện tại cộng đồng. Thể chế hóa quyền tham gia của cộng đồng dân tộc thiểu số, cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng, phụ nữ trong quá trình thực thi REDD+ đồng thời tăng cường đại diện của Ủy ban dân tộc và miền núi trong các ban chỉ đạo REDD+ cấp tỉnh, mạng lưới và nhóm công tác…/.
