Bơm xăng cho các phương tiện tại trạm xăng ở Tehran của Iran. (Ảnh: AFP/TTXVN) Theo giới phân tích, nếu Washington thực thi quyết định Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra ngày 8/5 triển khai "mức cao nhất" của các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào buôn bán dầu mỏ với Iran, xuất khẩu dầu của nước Trung Đông này sang Trung Quốc, châu Âu và những nước khác sẽ sụt giảm ngay trong năm nay và năm tới.
Phát biểu chiều ngày 8/5 (rạng sáng 9/5 theo giờ Hà Nội), Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân được ký kết giữa Iran và sáu cường quốc (Anh, Pháp, Mỹ, Trung Quốc, Nga và Đức) hồi năm 2015; đồng thời khẳng định ông "sẽ ký một bản ghi nhớ của tổng thống để bắt đầu khôi phục các biện pháp trừng phạt của Mỹ liên quan tới vấn đề hạt nhân nhằm vào chính quyền Iran, Mỹ sẽ bắt đầu áp đặt mức cao nhất của các biện pháp trừng phạt."
Các nguồn tin từ các công ty lọc dầu cho biết hiện các nhà lọc dầu của châu Á đã chuyển hướng mua dầu sang các nhà xuất khẩu khác để chuẩn bị cho phương án việc Mỹ nối lại các biện pháp trừng phạt đối với Iran, thành viên nòng cốt của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC).
Iran hiện xuất khẩu khoảng 2,5 triệu thùng dầu/ngày, trong đó Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia châu Á khác là các khách hàng chủ chốt.
Hiện sản lượng khai thác dầu của Iran đứng ở mức khoảng 3,8 triệu thùng/ngày, chiếm 4% nguồn cung của thế giới. Xuất khẩu dầu của Iran được cho là sẽ không giảm ngay lập tức, do các biện pháp trừng phạt mà Mỹ đưa ra sẽ mất 180 ngày mới có hiệu lực.
[Chứng khoán, giá dầu biến động do Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran]
Các nhà nhập khẩu dầu châu Âu và châu Á được cho là sẽ sớm phải đối mặt với sự lựa chọn đầy khó khăn làm ăn với Mỹ hay đối trọng của họ là Iran.
Bob McNally, người đứng đầu Tập đoàn Năng lượng Rapidan có trụ sở tại Washington, dự đoán các công ty sẽ liên lạc với Nhà Trắng để đề nghị được miễn trừ.
Nước nhập khẩu dầu của Iran lớn nhất hiện nay là Trung Quốc, với lượng nhập khẩu từng đạt mức “đỉnh” khoảng 900.000 thùng/ngày hồi giữa năm 2016, nhưng kể từ thời điểm đó hạ dần xuống mức khoảng 600.000 thùng dầu/ngày vào năm nay, theo dữ liệu từ Thomson Reuters.
Về phần mình, các nhà lọc dầu Trung Quốc nhận định họ không khó để tìm được “phương án thay thế” Iran từ Nga, Saudi Arabia, Tây Phi và Mỹ.
Liên quan đến phản ứng quốc tế đối với khả năng Iran bị Mỹ tái áp đặt các trừng phạt kinh tế, đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini tuyên bố EU xác định bảo toàn thỏa thuận hạt nhân Iran, được ký kết giữa Iran và sáu cường quốc; đồng thời bày tỏ đặc biệt lo ngại trước thông báo của Tổng thống Donald Trump về những lệnh trừng phạt mới đối với Iran.
Đến thời điểm hiện tại, các quốc gia châu Âu không ủng hộ chính sách của Mỹ. Các chính phủ Pháp, Đức và Anh ngày 8/5 đều khẳng định những nước này muốn ở lại với thỏa thuận.
Về phần mình, Liên hợp quốc hối thúc các nước ký thỏa thuận hạt nhân Iran tuân thủ những cam kết của mình sau khi Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi thỏa thuận này, đồng thời nhấn mạnh những quan ngại liên quan đến việc thực thi thỏa thuận hạt nhân cần phải được giải quyết thông qua những cơ chế được thiết lập trong thỏa thuận./.
![[Infographics] Những mốc quan trọng của Thỏa thuận hạt nhân Iran](https://imagev3.vietnamplus.vn/480x320/Uploaded/2024/lepz/2018_05_09/2018059tgthoathuanhatnhaniranruby2.jpg.webp)
