Bạn có đang sống trong một không gian chất chứa quá nhiều đồ đạc và sự lộn xộn? Hầu hết chúng ta đều xem sự bừa bộn chỉ là một vấn đề thẩm mỹ hoặc sự bất tiện nhỏ.
Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực này đã chỉ ra một xu hướng đáng lo ngại: sự lộn xộn trong nhà có thể gây ra những tác động tiêu cực sâu sắc và đa diện đến sức khỏe thể chất, tinh thần và hạnh phúc của mỗi người hơn chúng ta tưởng.
1. Gia tăng mức độ căng thẳng
Các nhà nghiên cứu tại Đại học California, Los Angeles (UCLA, Mỹ) phát hiện ra mối liên hệ rõ ràng giữa mật độ đồ đạc trong nhà và mức hormone căng thẳng cortisol cao hơn.
Theo Psychology Today, sự bừa bộn làm não bị quá tải với quá nhiều kích thích, tạo cảm giác công việc chưa hoàn thành, gây lo lắng và thất vọng khi không tìm thấy vật dụng cần thiết. Tất cả những yếu tố này khiến căng thẳng tăng lên, làm cơ thể mệt mỏi ngay từ đầu ngày.
2. Kích hoạt các triệu chứng thể chất liên quan căng thẳng
Sự căng thẳng do bừa bộn không chỉ ở tâm trí mà còn tác động trực tiếp lên cơ thể. Từ việc thở nhanh, tăng huyết áp, làm trầm trọng thêm hen suyễn và khí phế thũng, đến ợ nóng, trào ngược axit, đau nhức cơ bắp hay đau đầu… đều có thể bắt nguồn từ môi trường sống lộn xộn.
Với việc một ngôi nhà trung bình của người Mỹ hiện nay chứa tới 300.000 món đồ , không có gì ngạc nhiên khi tờ New York Times gọi thế hệ người Mỹ hiện đại là thế hệ căng thẳng nhất mọi thời đại.
3. Giảm khả năng tập trung
Nghiên cứu tại Princeton chỉ ra rằng một môi trường bừa bộn về thị giác gây ra tác động thần kinh tương tự như khi chúng ta bị quá tải bởi tiếng ồn. Điều này làm giảm khả năng tập trung, khiến bạn khó hoàn thành công việc hiệu quả.
4. Ăn uống mất kiểm soát
Một căn bếp lộn xộn có thể dẫn đến ăn quá nhiều. Nghiên cứu của Brian Wansink tại Đại học Cornell (năm 2016) cho thấy phụ nữ sống trong bếp bừa bộn tiêu thụ lượng calo từ bánh quy gấp đôi so với những người sống trong bếp gọn gàng. Môi trường ảnh hưởng mạnh đến hành vi ăn uống hằng ngày mà chúng ta thường không để ý.
5. Hình thành thói quen không lành mạnh
Nghiên cứu trên Tạp chí Khoa học Tâm lý của Đại học Minnesota đã xác nhận rằng, một môi trường ngăn nắp sẽ dẫn đến những hành vi tốt đẹp và đáng mong muốn hơn, như sự hào phóng. Ngược lại, khi môi trường vật lý xung quanh lộn xộn, nó ảnh hưởng tiêu cực đến thói quen và hành vi của chúng ta.
Sự bừa bộn có thể khiến chúng ta trì hoãn việc tập thể dục, ăn uống kém lành mạnh hơn, và khó duy trì các thói quen tích cực khác.
6. Giảm chất lượng không khí
Sự bừa bộn cản trở việc vệ sinh nhà cửa, tạo môi trường thuận lợi cho bụi, nấm mốc và các tác nhân dị ứng. WebMD cảnh báo rằng điều này làm tăng nguy cơ hen suyễn và dị ứng, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người có tiền sử bệnh hô hấp.
7. Học tập và năng suất giảm sút
Nghiên cứu của Đại học Carnegie Mellon cho thấy trẻ em trong lớp học ngăn nắp đạt điểm kiểm tra cao hơn 13% so với trẻ trong lớp bừa bộn. Môi trường gọn gàng giúp cả trẻ em lẫn người lớn tại nhà tập trung và học tập hiệu quả hơn.
8. Giấc ngủ kém chất lượng
Phòng ngủ bừa bộn có thể gây khó ngủ, giấc ngủ gián đoạn và làm giảm chất lượng giấc ngủ tổng thể. Khi phòng ngủ là một không gian lộn xộn, bộ não có xu hướng kích hoạt trạng thái cảnh giác, khiến chúng ta khó đi vào giấc ngủ hơn và gặp nhiều rối loạn giấc ngủ vào ban đêm. Giấc ngủ kém lại kéo theo một loạt các vấn đề sức khỏe khác vào ban ngày.
9. Lòng tự trọng suy giảm
Sự lộn xộn thường kích hoạt những suy nghĩ tiêu cực, cảm giác chán nản và tự chỉ trích. Nghiên cứu của Đại học New Mexico đã chỉ ra rằng điều này gây ra tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý và cảm nhận chủ quan về bản thân.
Cảm giác bất lực khi không kiểm soát được môi trường sống có thể dẫn đến lòng tự trọng thấp hơn và cảm giác thất bại.
10. Ảnh hưởng toàn diện đến sức khỏe và hạnh phúc
Sự bừa bộn không chỉ là một sự phiền toái nhất thời. Nó tạo ra một vòng luẩn quẩn tiêu cực: bừa bộn dẫn đến căng thẳng - hình thành thói quen kém lành mạnh (ăn uống vô độ, ngủ kém) khiến sức khỏe thể chất suy giảm. Việc dọn dẹp để ngôi nhà gọn gàng, ngăn nắp không chỉ để gây ấn tượng mà là để xây dựng một môi trường nơi mọi thành viên trong gia đình có cơ hội tốt nhất để thành công và khỏe mạnh./.
Tại sao cảm giác sạch sẽ lại khiến chúng ta dễ chịu đến thế?
Con người chúng ta được "lập trình" để hoạt động tốt hơn trong một môi trường sạch sẽ, nếu môi trường xung quanh bẩn thỉu hoặc bừa bộn, nó thực sự có thể gây ra các tác động tiêu cực.
